Subscribe
Микропластиката претставува растечка закана за животната средина и здравјето на луѓето ширум светот и Европа има намера да преземе акција.
Растечката закана за животната средина се екстремно малите пластични честички, често помали од 5 милиметри, кои можат да произлезат од различни извори, вклучувајќи пластичен отпад, производи за лична нега, текстилната индустрија и многу повеќе. Овие ситни честички се инфилтрираат во водните и копнените екосистеми, па дури и во воздухот што го дишеме, предизвикувајќи непоправлива штета на живите организми и на животната средина воопшто. Препознавајќи ја оваа растечка закана, Европската комисија презеде значителни иницијативи за борба против проблемот со микропластиката, која често намерно се додава на различни индустриски производи.
Микропластиката се наоѓа на секој агол на планетата, од океанското дно до планинските врвови, главно поради фактот што микропластиката може да опстојува во околината стотици години и пошироко.
Изворите на овие микрочестички се многубројни и разновидни, а еден од главните е поврзан со конвенционалната пластика која со текот на времето се распарчува поради дејството на атмосферските агенси, како што се сонцето и ветерот. Понатаму, вообичаените производи за широка потрошувачка, како што се детергенти, козметика и производи за чистење, често содржат микропластика во форма на монистра или суспендирани честички, додадени намерно за да се подобри ефикасноста на производот. Други извори вклучуваат абење и кинење од автомобилски гуми, ослободување на пластични влакна од синтетички ткаенини за време на перењето и дисперзија на пластични пелети што се користат во преработувачката индустрија.
Микропластиката претставува закана за здравјето на луѓето, животната средина и водните организми, од морската фауна до рибите, кои можат да ги проголтаат овие честички, со потенцијално сериозни последици. Микропластиката може да се акумулира во ткивата на организмите, да го загрози нивното здравје, па дури и да заврши во широко консумирана храна, што претставува вистинска контаминација. Ваквите мали пластични фрагменти сè уште можат да испуштаат токсични хемикалии, како што се пластификаторите, кои можат да им наштетат на околните организми и екосистемите. Пластичните честички може да ги носи ветерот, завршувајќи во воздухот што го дишеме и може да ја загади почвата, што влијае на растот на растенијата и на квалитетот на земјоделското земјиште. Дисперзијата на микропластиката во копнената средина, исто така, може да има негативни ефекти врз дивиот свет што живее во овие живеалишта.
Европската комисија ја препозна итноста за справување со проблемот со микропластиката и презеде низа иницијативи за борба против ширењето на овие штетни честички. Една од клучните иницијативи беше усвојувањето на стратегијата „Пластиката во кружна економија“, која има за цел да ја намали пластиката за еднократна употреба и да промовира рециклирање и повторна употреба на сродни материјали. Оваа стратегија е дел од Европскиот зелен договор, амбициозен план да ја направи Европа првиот климатски неутрален континент до 2050 година.
Европската комисија, исто така, предложи вистински Закон за циркуларна економија кој утврдува јасни цели за намалување на микропластиката додадена на производите. Овој закон бара производите што содржат микропластика постепено да се исфрлат од европскиот пазар, со воведување строги ограничувања за микропластика во козметиката, детергентите и производите за лична нега. Друга важна иницијатива беше потпишувањето на доброволниот договор меѓу европската индустрија за козметика, детергенти и производи за лична нега, во однос на додадената микропластика, според кој компаниите ќе се обврзат постепено да ги елиминираат штетните честички од нивните производи во одреден временски период.
Европската комисија, исто така, инвестираше во истражување и мониторинг за подобро разбирање на обемот на проблемот со микропластиката и идентификување на главните извори, а ваквите научни студии веќе обезбедуваат клучни податоци за развивање ефективни политики за управување со проблемот. Иако иницијативите на Европската комисија беа поздравени од мнозинството тела за животна средина вклучени во каузата, има и предизвици и критики кои треба да се соочат особено во врска со ефективното спроведување на политиките и законите. Обезбедувањето дека компаниите се усогласени со ограничувањата и целите поставени од Европската комисија бара постојано следење и ефективни санкции за прекршувањата. Проблемот со микропластиката е глобален, а активностите што ги презема Европската комисија, иако се важни, не можат сами да го решат проблемот. Од суштинско значење е да се промовира меѓународната соработка за справување со протокот на микропластика ширум светот преку информирање на луѓето за здравствените проблеми што тие можат да ги предизвикаат.
Алесандро Фиорентино