Subscribe
Доналд Џеј Трамп, откако беше четириесет и петти претседател, официјално е четириесет и седмиот претседател на Соединетите Американски Држави. Само неколку дена од неговото претседателствување, тој изгледа веќе ослободен. Целосна војна против разбудената идеологија, силни ставови за илегалната имиграција и многу јасна визија за американската економија. Уште појасна беше неговата изјава само неколку дена подоцна во Давос. Говорот на Доналд Трамп на Светскиот економски форум во Давос, одржан на 23 јануари 2025 година, беше настан од големо значење и за Соединетите Држави и за глобалната политичка сцена. Со својата вообичаена безобразност, Трамп ја искористи сцената за да претстави јасна визија за неговата администрација: комбинација на економски национализам, енергетска независност и идеолошка битка против таканаречената култура на будење. Овој говор го поларизираше јавното мислење, поделувајќи ги светските лидери на ентузијастички поддржувачи и остри критичари и означи клучен момент во разбирањето на приоритетите на вториот мандат на Трамп. Трамп го отвори својот говор нагласувајќи ја потребата од солидно и трајно економско закрепнување. Тој најави мерки како што се замрзнување на федералните вработувања, намалување на регулативите и создавање Оддел за владина ефикасност. Неговата наведена цел беше да ги задржи јавните трошоци, да го намали дефицитот и да обезбеди потранспарентна и ефективна влада. „Не можеме да дозволиме бирократијата да го задуши нашиот претприемачки дух“, изјави тој, добивајќи аплауз од дел од публиката. Дополнително, тој вети нова даночна реформа, нарекувајќи ја „најголемото намалување на даноците во американската историја“, со цел да се привлечат инвестиции и да се стимулира домашното производство. Тој нагласи дека неговите економски политики имаат за цел да ги вратат САД во центарот на глобалното производство, остро критикувајќи ги мултинационалните компании кои го пренесуваат производството во земји со пониски трошоци за работна сила. „Ако сакате да ги продавате своите производи во Америка, мора да ги произведувате овде“, повтори тој, испраќајќи јасна порака до компаниите. Енергетскиот суверенитет беше уште една централна тема на говорот, во согласност со неговата визија за економски и политички независна Америка. Трамп прогласи национална енергетска вонредна состојба, потврдувајќи ја својата посветеност да ги направи САД енергетски независни и да ја намали зависноста од непријателските нации. Тој остро го критикуваше Парискиот договор, нарекувајќи го „економска катастрофа“ и вети дека ќе го укине Зелениот нов договор, кој го опиша како прогресивна измама чија цел е слабеење на американската економија. „Зелениот нов договор е рецепт за банкрот. Нема да дозволиме оваа радикална агенда да ја уништи нашата економија“, рече тој, нагласувајќи ја важноста на енергетскиот микс кој вклучува нафта, природен гас и јаглен. Тој, исто така, најави планови за поттикнување на домашното извлекување и инвестирање во енергетската инфраструктура, тврдејќи дека овој пристап ќе обезбеди пониски трошоци за енергија за семејствата и поголема конкурентност за американските бизниси. Трамп, исто така, остро ја критикуваше Европската унија за нејзината климатска политика, нарекувајќи ја „лицемерна“ и виновна за наметнување регулативи кои и штетат на глобалната економија без реални еколошки придобивки. Друга клучна тема на која се зборува во говорот беа трговските односи, особено со Кина. Трамп ја објави својата намера да воведе нови царини за кинески стоки, обвинувајќи го Пекинг за нефер трговски практики и манипулација со валутата.
„Не можеме да продолжиме да дозволиме Кина да ја краде нашата интелектуална сопственост и да го експлоатира нашиот пазар. Тарифите треба да ги заштитат американските работници и да ја ребалансираат глобалната трговија“, рече тој. Оваа позиција го одразува тврдокорниот став што Трамп го задржа во текот на неговиот прв мандат кон Пекинг, потврдувајќи ја целта за намалување на трговскиот дефицит со Кина и поттикнување на домашното производство. Тој, исто така, ја обвини Кина дека не ги почитува обврските преземени во претходните трговски договори, повторувајќи дека САД ќе ги преземат сите неопходни мерки за да ги заштитат своите интереси. Сепак, најзапалив дел од говорот беше неговиот фронтален напад на таканаречената будна култура. Трамп ја опиша оваа идеологија како егзистенцијална закана за традиционалните американски вредности и вети дека ќе го реформира образовниот систем за да ги елиминира училишните програми под влијание на овие идеи. Тој ги критикуваше задолжителните политики за различност, нарекувајќи ги напад на меритократијата и силно ја бранеше верската слобода, тврдејќи дека е света и неповредлива. „Културата на будење не е за правда или напредок. Тоа е оружје за уништување на темелите на нашето општество и за наметнување единствен начин на размислување“, рече тој, наоѓајќи силна поддршка меѓу конзервативците. Дополнително, тој најави создавање на „Комисија за академска слобода“, со цел да се следи и да се спротивстави на, како што рече, „идеолошката индоктринација“ во американските училишта и универзитети. Тој повтори дека неговата администрација ќе продолжи да ги поддржува традиционалните вредности, промовирајќи културен наратив кој ја слави американската историја и идентитет. Друго големо прашање беше имиграцијата. Трамп најави обновување на вонредната состојба на јужната граница со Мексико, оправдувајќи ја со потребата да се заштити националната безбедност и да се бори против трговијата со дрога и луѓе. Тој вети дека ќе ја интензивира изградбата на граничниот ѕид и ќе ги зајакне мерките за контрола на илегалната имиграција. „Не можеме да имаме силна земја без сигурни граници“, изјави тој, нагласувајќи како илегалната имиграција претставува и економска и културна закана. Тој, исто така, ги пофали напорите на органите за спроведување на законот и граничната патрола, ветувајќи дополнителни ресурси за справување со имиграциската криза. Според Трамп, овој пристап е од суштинско значење за да се обезбеди безбедноста на американските граѓани и да се зачува националниот идентитет. На меѓународен фронт, Трамп ја потврди својата протекционистичка визија, заканувајќи се со високи царини за компаниите кои вршат аутсорсинг и отворено критикувајќи ја Европската унија. Тој ја нарече ЕУ „неправеден систем кој ги искористува предностите на САД“, нагласувајќи ја потребата од повторно преговарање за трговските односи за да се заштитат американските работници. Тој укажа на трговскиот суфицит на Европа со САД, обвинувајќи го Брисел за усвојување на политики кои го казнуваат американскиот извоз. „Не можеме повеќе да толерираме таква неурамнотежена трговија. Соединетите Американски Држави повеќе нема да бидат светската свинче банка“, рече тој. Во европски контекст, Трамп ја пофали Италија и раководството на Џорџија Мелони, нарекувајќи ја „храбар лидер кој ги брани семејните и националните вредности“. Тој изрази желба да ги зајакне економските и политичките врски со Рим, опишувајќи ја Италија како клучен партнер за иднината.
Оваа изјава одразува не само стратешки интерес, туку и признание за идеолошката конвергенција меѓу американската и италијанската влада за прашања како што се семејството, националниот суверенитет и борбата против будната култура. Говорот предизвика различни реакции кај светските лидери присутни во Давос. Од една страна, некои ја пофалија јасноста и прагматизмот на неговите предлози, додека други изразија загриженост поради напуштањето на климатските договори и трговските тензии што произлегуваат од најавените протекционистички политики. Многу аналитичари истакнаа дека овој говор претставува јасна изјава за намерата за вториот мандат на Трамп: силно лидерство фокусирано на националните интереси и спротивставено на каква било форма на компромис со глобалистичките елити. Критиките за будната култура и радикалните климатски политики беа особено ценети од претставниците на земјите во подем, кои често ги гледаат овие агенди како пречки за нивниот економски развој. Како заклучок, говорот на Доналд Трамп на Светскиот економски форум во Давос во 2025 година беше многу повеќе од само политичка интервенција. Тоа беше манифест на неговата визија: независна, силна Америка вкоренета во нејзините традиционални вредности. Комбинацијата на агресивни економски политики, енергетски суверенитет и цврсто противење на будната култура ја зацврсти поддршката на конзервативците, опишувајќи ја иднината на идеолошка борба и економски прагматизам. Додека овие позиции продолжуваат да предизвикуваат силни реакции кај неговите противници, Трамп уште еднаш успеа да мобилизира лојална гласачка база, зајакнувајќи го својот имиџ како решителен и контрадикторен лидер. Оваа интервенција во Давос не само што ја повтори улогата на Соединетите Американски Држави како глобален лидер, туку и испрати јасен предизвик до секој што се обидува да наметне глобалистички агенди или идеологии за поделби на американскиот народ.