Говорот на Џеј Ди Венс и неговите реперкусии за Европа

Неодамнешниот говор на американскиот потпретседател Џеј Ди Венс на Минхенската безбедносна конференција длабоко ја потресе европската политика, доведувајќи во прашање некои од идеолошките и политичките камен-темелници на Стариот континент. Зборовите на Венс го погодија срцето на Европа која, во последниве години, покажа знаци на колебање во однос на фундаменталните вредности, отстапувајќи им место на политиките диктирани од политичката коректност и влошениот мултикултурализам.
Неговата клучна изјава, дека примарната закана за Европа не доаѓа од Русија или Кина, туку од прогресивното напуштање на Европа од традиционалните вредности што ги споделува со САД, служи како јасно и силно предупредување. Тоа потврдува дека новата американска администрација повеќе нема да биде попустлива кон Европа која прифатила сè попрогресивна идеологија, дистанцирана од нејзините корени.

Слобода на изразување и политичка коректност: предупредување на Венс

Една од најкритичните точки што ги покрена Венс беше неговиот напад на авторитарната и цензурата на многу европски институции. Според американскиот потпретседател, политичката коректност ја задушува слободата на изразување и правото на европските граѓани слободно да го изразат своето мислење, што е доказ со неодамнешните обиди да се замолчи несогласувањето и во политиката и во медиумите.
Особено значајно е неговото повикување на познатите зборови на папата Јован Павле Втори „Не плашете се“: пораката на Венс е јасна – демократијата не може да биде силна и витална ако луѓето постојано се заплашуваат и се лишуваат од правото да изразуваат мислења што се во спротивност со доминантниот наратив. Откажете ја културата, цензурата на алтернативните медиуми и сè построгите ограничувања на слободата на говорот се рак кој се заканува да го уништи европското демократско ткиво.
Во многу земји на ЕУ, конзервативните партии и движења се означени како „екстремистички“ едноставно затоа што изразуваат мислења што се спротивни на мејнстримот. Оваа стратегија, која има за цел да го дискредитира и делегитимира секој неистомислен глас, е совршен пример за нелибералното движење на современата Европа.

Случајот на романските избори и одбраната на демократијата

Еклатантен пример за овој тренд се неодамнешните избори во Романија, чиј исход предизвика значителни контроверзии и обиди за поништување од страна на европскиот естаблишмент. Венс нагласи како одредени европски лидери покажале опасна склоност да ја игнорираат народната волја кога таа не е во согласност со нивните интереси.
Првиот круг од изборите забележа значајна победа за конзервативните и суверените политички сили, што ги налути прогресивните елити. Бројни независни набљудувачи објавија обиди за делегитимирање на гласањето, неосновани обвинувања за измама и притисок од Брисел за повторување на изборите. Венс ја означи оваа епизода „јасен пример за либерално лицемерие“, нагласувајќи дека демократиите мора да ги прифатат резултатите од народното гласање, дури и кога се незгодни.
„Ако се кандидирате за функција плашејќи се од сопствените гласачи, Америка не може ништо да направи за вас“, изјави Венс, упатувајќи остро предупредување до европските лидери кои се обидуваат да манипулираат со изборите за да ја задржат својата контрола врз власта.

Имиграција и безбедност: уште еден предизвик за Европа

Венс се зафати и со едно фундаментално прашање што ги тресе темелите на европските општества: неконтролираната имиграција. Со недвосмислен тон, тој го истакна неуспехот на европската имиграциска политика, пример за неодамнешниот напад во Германија извршен од авганистански барател на азил. „Уште колку од овие страшни напади треба да издржиме пред да го промениме курсот? реторички праша американскиот потпретседател, разоткривајќи го лицемерието на владите кои продолжуваат да промовираат неуспешни политики на сметка на сопствените граѓани.

Статистиката зборува сама за себе: меѓу 2021 и 2022 година, бројот на неевропски имигранти се удвоил, со разорно влијание врз безбедноста и социјалната кохезија. За Венс, ова не беше случајност, туку резултат на намерни политички одлуки кои ја игнорираа загриженоста на европските граѓани.

Подлабока морална и културна порака

Говорот на Венс носи и подлабока филозофска и морална порака за потребата нациите да го зачуваат своето културно и општествено ткиво. Тој предупреди дека сегашната траекторија на Европа ризикува да ја избрише самата суштина на она што ја прави секоја нација единствена, придонесувајќи за хомогенизација на културата што ја загрозува различноста на мислата и традицијата. Хомогенизирачките сили на глобализмот, кои се залагаат за свет без граници, ги еродираат локалните обичаи, верувања и вредности кои со векови биле столбот на европската цивилизација.

Згора на тоа, зборовите на Венс се повик за Европа која е силна не само воено, туку и идеолошки и културно. Неговиот говор нагласува дека вистинската сила на една нација лежи во нејзината способност да остане верен на своите корени додека се соочува со предизвиците на модерноста. Во геополитичкиот пејзаж кој брзо се развива, Европа мора да се погрижи да не биде само следбеник на глобалните трендови, туку и лидер во зачувувањето и застапувањето на вредностите што ја направија бастион на цивилизацијата низ историјата. Ова, според Венс, е единствениот начин Европа да напредува во новиот светски поредок.

Џеј Ди Венс: Неконвенционален конзервативец

Џеј-Ди Венс не е традиционален политичар. Израснат во работничко семејство во Охајо, тој е автор на бестселерот „Хилбили елегија“, во кој ја раскажува кризата на средната класа во Америка. По дипломирањето на Јеил, тој стана успешен претприемач, но одржуваше силни врски со конзервативните и христијанските корени.
Неговата политичка визија се разликува од традиционалниот републикански естаблишмент. Под влијание на интелектуалци како Патрик Денен и Род Дрехер, Венс се залага за пост-либерален конзерватизам кој го брани националниот суверенитет, семејните вредности и културниот идентитет додека се спротивставува на неконтролираната глобализација и доминацијата на прогресивните елити.
Со својот директен и нефилтриран јазик, тој го претставува интелектуалното лице на Трампизмот, способен да артикулира кохерентен светоглед кој стои наспроти преовладувачката идеологија. Неговото влијание и на американската и на европската политика треба да расте во наредните години.

Реакции на говорот на Венс

Зборовите на Венс силно одекнаа во Италија, земја чија влада, предводена од Џорџија Мелони и Фратели д’Италија, е меѓу најблиските до претседателот Трамп. Италијанскиот министер за одбрана Гидо Крозето не беше изненаден од забелешките на американскиот потпретседател. „Венс отсекогаш ги кажувал овие работи“, објасни Крозето, истакнувајќи дека Венс не ги осудува мислењата на своите гласачи, туку ги следи. „Ако моите гласачи ми дадат укажување, морам да го следам тоа“, повтори тој, нагласувајќи дека овој принцип е сржта на неговиот политички пристап.
Карло Фиданца, шеф на делегацијата на Fratelli d’Italia во Европскиот парламент, го коментираше говорот на американскиот потпретседател:
„Нема потреба да се тепаме околу грмушката – Венс е во право, а императорот нема облека: ако Европа сака да ја врати својата улога во светот кој се менува со неверојатно темпо, таа прво мора повторно да го открие својот идентитет и да ја признае волјата што европските народи сè повеќе ја изразуваат кога и да гласаат.
Оваа изјава нагласува една клучна точка: растечката неповрзаност меѓу европските елити и обичните граѓани. Неодамнешните изборни резултати покажаа дека европското население сака радикални промени, враќање на традиционалните вредности, построга контрола на имиграцијата и реафирмација на националниот суверенитет. Ова се очигледни вистини за оние со одреден светоглед и кои секојдневно се борат за слобода, но помалку за оние кои постојано се залагаат за каузи против своите народи.

Идни реперкусии

Говорот на Венс не е изолиран инцидент, туку јасен сигнал за нова фаза во американско-европските односи. Претседателството на Трамп 2.0, со Венс како потпретседател, повеќе нема да толерира Европа која се засолни во стерилна прогресивна реторика додека светот е во немир.
Ако европските лидери не го послушаат предупредувањето на Америка, ризикуваат да бидат зафатени од историјата. Европските граѓани веќе го искажуваат своето несогласување на гласачките кутии, а следниот изборен бран може да го означи крајот на естаблишментот кој е сè понеспособен да одговори на реалните потреби на европските нации.
Како заклучок, пораката на Џеј Ди Венс е јасна: време е Европа да избере страна. Ако продолжи по патот на политичката коректност, неконтролираната имиграција и идеолошката цензура, таа е предодредена за опаѓање. Но, ако повторно го открие својот идентитет, вредности и суверенитет, сепак може да игра централна улога во светот кој брзо се менува.