Subscribe
Ризик од хистерија во Европа. Навистина, ако се користи воен термин изговорен од министерот за одбрана Гвидо Крозето, постои реална опасност од „дефлагација“. Што, преведено, значи поделена ЕУ во време на „историски избори“, само за да ги позајмиме зборовите на министерот објавени во La Repubblica и објавени од весникот во неговото саботно издание, на 15 февруари.
Ова се турбулентни недели за Стариот континент. Прагматичниот и неконвенционален начин на водење политика на Доналд Трамп ги става на работ европските сојузници. За само неколку дена односите меѓу Брисел и Вашингтон се влошија. А, должностите што ги објави и фалеше The Donald се причина само до одреден степен. Она што ја започна ескалацијата на триењето и тензиите на двете страни на Атлантикот беше говорот во Минхен што го одржа американскиот потпретседател Џејмс Дејвид Венс. На Конференцијата за безбедност, Венс силно ја погоди Унијата на 27. Тој допре до необработени нерви, до тој степен што повеќе од еден учесник се иритираше, судејќи како непочитување на изразите што ги користи американскиот број два. Без мелење зборови, поранешниот сенатор од Охајо им ја втурна острата реалност во лицата на европските лидери, министри и креатори на политики. Соединетите Американски Држави ги загрижува повеќе од било што друго што ЕУ се оддалечува од оние вредности кои отсекогаш ги споделувала и бранела со САД. Тука спаѓа и онаа слобода на говор која, како што изјави заменикот на Трамп, „го победи повлекувањето во Европа“.
Секирата на Венс падна и на 10-годишните неуспешни миграциски политики и особено на трошоците за одбрана. Во тонови кои можеби звучат грубо и силно, од Вашингтон дојде уште една света вистина: Европа треба да вложи повеќе напори во својата воена одбрана. Touché, би рекле експертите за мечување. Истрелот ја погодил трагата и оставил вдлабнатина, бидејќи не се чекало на репликата на претседателот на Европската комисија. Урсула фон дер Лајен, исто така во баварскиот град, повторно започна и потврди дека за инвестициите поддржани од земјите-членки со намера да го ажурираат и зацврстат нивниот воен оддел, ќе се активира заштитната клаузула. Како и со вонредната состојба на пандемијата, трошоците направени од секоја поединечна држава ќе се разгледуваат надвор од Пактот за стабилност.
Ова е решение кое Џорџија Мелони отсекогаш го бранеше и го посочуваше како фундаментално, со оглед на тоа дека обврзувањето помеѓу 3 и 5 проценти од бруто домашниот производ за трошоци за одбрана би било тешко да се одржи за буџетот на која било европска држава.
Италијанската премиерка, која постојано мораше да прибегнува кон нејзините дипломатски вештини за да ги рекомпонира најновите несогласувања меѓу Европа и САД, ја поздрави одлуката на палатата Берлејмонт. На билатералната Италија-Шведска, Мелони ја повика Европа да не застанува само на овој избор и да работи на конкретен начин за консолидирање на Атлантскиот сојуз, кој се заснова на европскиот и северноамериканскиот столб.
Ако политичката ситуација не дефлагираше, голем дел од заслугите мора да се дадат на Италија и нејзиниот премиер. Италија, лепилото на Европа но и мост кој ја намалува оддалеченоста од САД. Ова е улогата што владата во Рим си ја одвојува. Тоа го потврдуваат и самите зборови на шведскиот премиер Уфи Кристерсон кој е во посета на главниот град. Шеесет и едногодишниот политичар од Лунд, кој ја предводи Шведска од октомври 2022 година, исто како Џорџија Мелони, ја ратификуваше позицијата и задачата што ја презеде Бел Паезе за одржување на цврста врска меѓу Европа и другата страна на Атлантикот, особено во времиња како овие, клучни за постигнување решение на руско-украинскиот конфликт.
Следните недели ќе бидат деликатни и одлучувачки. Од една страна, ќе стане јасно дали ќе се постигне брз прекин на огнот и крај на војната меѓу Украина и Русија; од друга страна, ќе се планираат мерките потребни за обезбедување мир и стабилност на источниот фронт на Европа. Накратко, пресвртната точка е близу.
Од самитот во Вашингтон меѓу Трамп и Зеленски, кој ќе се фокусира на договорот за украинските ретки земји – клучен за енергетската транзиција и за производство на високотехнолошки компоненти кои исто така се применуваат и користат во медицинскиот и воениот сектор – може да се погледне идното сценарио. Европа гледа со интерес. Секако, Брисел нема да сака да биде исклучен од договорот. За да се биде дел од играта, сепак, ќе треба многу, многу дипломатија. Меѓу европските лидери кои со интерес и внимание ги слушаше The Donald, е само Џорџија Мелони.
Во Лондон, каде што е закажан самитот меѓу премиерите на Стариот континент за в недела, на 2 март, ќе започнат со договореното во Белата куќа. Потоа, ќе се разгледа планот за мир. Макрон и Стармер сакаат да испратат 30.000 европски мировници на украинските територии. Италија, сепак, не го гледа ова како приоритет. Решението што го предложи Рим е да се создадат соодветни услови за да функционира контингент од сини шлемови, со тоа неутрален и под знамето на ОН.
Дипломатијата е зборот, особено со толку различни погледи и визии и во Европа и надвор од неа. Во моментов, единствениот лидер способен да ја зацврсти атлантската алијанса и да ја избегне изолацијата на Европа е Џорџија Мелони.