Subscribe
Земјите од Западен Балкан, често поделени со историски и политички комплексности, денес се претставуваат со ново единство на целта на патот кон интеграција во Европската унија.
Ова е главната порака што произлезе од Медиумските дијалози 2024, настан организиран во Рим од страна на Фарнесина и Институтот за меѓународни политички студии (ISPI). На овој важен собир, на кој се собраа претставници од различни земји и институции, Балканот силно ја потврди својата желба да стане дел од „европското семејство“.
Гласот на Балканот: обединет апел
За време на панелот „Обезбедување на Медитеранот: Улогата на Западен Балкан“, претставниците на Западен Балкан изразија едногласна позиција. Албанскиот министер за надворешни работи Игли Хасани ја истакна важноста на мултилатералниот пристап во сè понестабилен глобален контекст. Мултилатерализмот страда, а од исток доаѓаат дестабилизирачки сили. Затоа враќањето на балканските земји во европското семејство е предност не само за нас, туку и за цела Европа“, рече Хасани. Црногорскиот министер Ервин Ибрахимовиќ, исто така, издаде јасно предупредување: само со завршување на процесот на проширување ЕУ ќе може да избегне дестабилизирачко мешање и да одговори на геополитичките и економските предизвици, како што се енергетската безбедност и управувањето со имиграцијата. Наместо тоа, босанскиот министер Дино Конаковиќ го истакна напредокот постигнат од Балканот во последните години. „По повеќе од дваесет години двоумење, конечно ги надминавме нашите поделби и правиме вистински напредок кон европската интеграција“, рече тој, потсетувајќи како руската агресија врз Украина ја зајакна решеноста на регионот да се приклучи на ЕУ. Повик за меритократија и конкретност Меѓу најрелевантните гласови на медумските дијалози, тој на министерот за Северна Македонија, Тимчо Муцунски, го привлече вниманието на важноста на прагматичен пристап. Муцунски побара од новата Европска комисија помала реторика и поконкретни активности за да се наградат земјите кои постигнале значителен напредок во усвојувањето на реформите што ги бара ЕУ. Спроведовме реформска агенда што ја пофали претседателката Урсула фон дер Лајен и целосно сме усогласени со Заедничката надворешна и безбедносна политика на ЕУ, рече Муцунски. Тој, исто така, увери дека Скопје ќе продолжи да работи за да се погрижи постигнатиот напредок да биде препознаен и ценет.
Можност за Европа и Балканот
Пристапувањето на Западен Балкан во ЕУ не е само можност за регионот, туку и стратешка неопходност за Унијата. Политичката стабилност, енергетската безбедност и кохерентноста на европските политики се тесно поврзани со интеграцијата на овие земји. Консолидацијата на Балканот како составен дел на Европа може да ја зајакне позицијата на ЕУ на глобално ниво, затворајќи ги вратите за дестабилизирачки влијанија од надворешни сили. Претставниците на Балканот повторија дека нивниот пристап ќе даде одлучувачки придонес за стабилноста на целиот медитерански регион, одговарајќи на глобалните предизвици со поголемо единство и кохерентност. Повторното лансирање на кандидатурата на Западен Балкан за ЕУ е фундаментален чекор за зајакнување на европската кохезија и одговор на предизвиците во иднината. Одлучноста што ја покажаа балканските земји, заедно со поддршката од земјите-членки, како што е Италија, нагласува како оваа цел не само што е пожелна, туку и неопходна. Следните години ќе бидат клучни за трансформација на ветувањата во реалност, со надеж дека новата Европска комисија ќе усвои поконкретен и померитократски пристап. Западен Балкан гледа кон Европа со доверба и очекувања, подготвен да придонесе за градење на посилна, постабилна и поинклузивна Унија. Контроверзните настани од актуелната геополитика ќе го направат секој процес на интеграција покомплексен од очекуваното, но Европската унија би можела да го претставува дипломатското решение неопходно за решавање на проблемот.
Алесандро Фиорентино