Европската комисија даде зелено светло на планот на Италија за консолидација на јавните сметки, препознавајќи ја земјата како позитивен пример во новиот Пакт за стабилност.
Овој важен резултат претставува значаен чекор напред за Италија, која ги виде и нацртот на економскиот маневар за 2025 година и одобрениот повеќегодишен план за трошење со продолжување на патеката за прилагодување на седум години. Резултат кој, како што подвлече еврокомесарот за економија Паоло Џентилони, комбинира фискална сериозност и поддршка за јавните инвестиции.
Веродостоен фискален план
Според Комисијата, италијанската програма за стабилност и буџет (СБП) ги исполнува барањата на новиот Пакт за стабилност, дефинирајќи кредибилен фискален пат усогласен со европските препораки. Оваа позитивна оценка се заснова на повеќемесечните преговори меѓу Рим и Брисел, за време на кои италијанската влада работеше за да се осигура дека нејзините предлози ги почитуваат бараните ограничувања за трошење. Италијанскиот плански документ беше препознаен како „во согласност“ со насоките на ЕУ, што бележи подобрување во споредба со претходната година, кога DPB беше оценет како „не е целосно во согласност“. Овој успех е во контраст со тешкотиите со кои се соочуваат другите земји-членки, кои се познати како строги во контролата на јавните сметки. Земјите како Холандија и Финска ги отфрлија нивните повеќегодишни планови, додека Германија доби делумно негативна оценка, што е знак за обновен фокус на ЕУ на рамнотежата помеѓу фискалната строгост и инвестициите потребни за раст. Министерот за економија Џанкарло Џорџети го поздрави одговорот, подвлекувајќи дека овој успех е плод на економска политика заснована на сериозност и трезвеност. Италија се соочува со комплексен предизвик: намалување на јавниот долг без да се загрози економскиот раст. Во овој контекст, италијанскиот план се издвојува за пристап кој фаворизира стратешки инвестиции, без жртвување на фискалната стабилност. Планот вклучува зголемување на јавните инвестиции, кои ќе се зголемат од 3,5% од БДП во 2023 година на 3,8% во 2024 година, што покажува дека е можно да се одржи рамнотежа помеѓу фискалната дисциплина и економскиот развој. Овој пристап, нагласен од Џентилони, претставува позитивен пример за тоа како може да се продолжи со фискалната консолидација без да се казни иднината на земјата.
Цели и препораки
Една од главните цели поставени од Италија е намалувањето на односот дефицит/БДП под 3% до 2026 година, како што е предвидено со европските договори. За да се постигне оваа цел, примарното трошење ќе мора умерено да расте, почитувајќи ги прецизните граници: +1,3% во 2025 година и +1,6% во 2026 година. во 2026 година, има за цел да ги консолидира јавните сметки на одржлив начин. Комисијата препорача Италија да ја почитува патеката на трошење наведена во планот и да ги спроведе клучните реформи и инвестиции за поддршка на растот и обезбедување успех на повеќегодишниот план. Овие интервенции мора да се завршат навреме, а првата квалитативна повратна информација ќе пристигне веќе во декември, со новиот механизам за тревога за макроекономски нерамнотежи. Позитивната оценка на ЕУ не претставува само признание за работата на италијанската влада, туку и знак на доверба во иднината на земјата. Способноста да се комбинираат фискалната дисциплина, структурните реформи и јавните инвестиции се гледа како референтен модел во ЕУ. Меѓутоа, европскиот контекст, обележан со геополитичка несигурност и глобални економски предизвици, бара постојан капацитет за адаптација. Како што истакна Џентилони, Европската унија мора да остане агилна и подготвена да одговори на неочекувани шокови, истовремено зајакнувајќи ја својата конкурентност и економската безбедност. Одобрувањето на италијанскиот план означува важен чекор за земјата и покажува дека е можно да се комбинираат фискалната стабилност и економскиот раст. Италија, иако е свесна за предизвиците што ја чекаат, се претставува како кредибилен и решителен партнер во рамките на Европската Унија. Резултат кој, со вистинска мешавина на строгост и стратешка визија, може да претставува пресвртница за управувањето со јавните сметки на долг рок.
Алесандро Фиорентино