fbpx

Компас на конкурентност (IV и последен)

трговија и економија - февруари 4, 2025

Со овој ставам крај на релативно долгата серија написи во кои накратко го анализирав документот презентиран од Европската комисија минатата недела и наречен Компас за конкурентност; еден вид нов зелен договор, кој истовремено е прекин со целите поставени пред пет години и туркање кон нив. Накратко, документ кој е создаден со цел да се стави крај на политичките движења кои го критикуваат зелениот договор, без всушност да дојде во конфликт со европската левица. Несомнено е дека европската одбранбена индустрија е веќе политички приоритет за земјите-членки. Ова е уште повеќе случај по победата на Доналд Џеј Трамп во Соединетите Држави, кој веќе јасно ја изрази својата желба да престане да биде економскиот столб на НАТО и ОН, барајќи од воените партнери да ги зголемат своите трошоци и инвестиции. Сепак, Комисијата не појаснува ништо како, кога, кој и каде може да ги води заедничките напори. Украина се уште е во војна.

Документот на Комисијата ги поддржува трите столба на кои се осврнав во претходните написи со пет хоризонтални дејства, за кои вели дека се неопходни „за да се поткрепи конкурентноста во сите сектори“: 1. Поедноставување на регулаторната средина, намалување на товарот и фаворизирање на брзината и флексибилноста. Навистина не е многу веродостојно дека Европската комисија и Европскиот парламент, кои се во вистински регулаторен порој од регулативи повеќе од 15 години, можат успешно да ја преземат оваа цел без радикална промена во политичкото дејствување кое, во моментов, може доаѓаат само од патриотски, конзервативни и реформистички опции. Во основа затоа што самиот документ укажува дека Компасот за конкурентност ќе биде распореден во голем број нови регулативи кои неизбежно ќе донесат нови обврски. Објавениот Compass поставува како цели 25% намалување на обврските или оптоварувањата за известување за сите компании и најмалку 35% за малите и средните претпријатија. Тој е квантитативен и затоа може да се контролира и би било пожелно да се постигне во најкраток можен временски период, а не во текот на долгиот петгодишен мандат. Понатаму, оваа цел не е многу амбициозна бидејќи самото известување е само последниот дел од претходниот товар, кој Комисијата не се обврзува да го елиминира, така што во реалноста влијанието ќе биде минимално. Едно од најинтересните прашања во документот е предлогот за создавање на нова деловна категорија меѓу малите и средни претпријатија и големите претпријатија, кои најмногу би имале корист од овие акции или мерки за поедноставување. Ќе видиме како бирократите го обликуваат и какви последици има. Црната точка на оваа хоризонтална акција е идејата за промовирање на европски дигитален идентитет, кој сигурно ќе се судри со суверенитетот на нациите и индивидуалната слобода. 2. Зајакнување на единствениот пазар, едно од прашањата што е навистина заборавено во последните неколку децении. 3. Финансирање на сите посочени акции преку Унија на штедење и инвестиции и создавање на Европски фонд за конкурентност, кој можеби звучи многу добро, но не е ни трошка развиен.

4. Промовирање на вештини и квалитетни работни места, како и план за достапно домување. Гледано во оваа светлина, има малку што да се спротивставиме, иако преседите не се многу позитивни. Во оваа точка, постои јасен судир со недоволната компетентност на Унијата по ова прашање, што ризикува нова конфронтација меѓу Брисел, желен за власт, и националните влади. Стравуваме дека унапредувањето на вештините ќе оди рака под рака со мерките за промовирање на имиграцијата, кои очигледно ќе бидат отфрлени од населението. 5. И конечно, да се подобри координацијата на политиките на ниво на ЕУ и на национално ниво. Европската комисија сака да развие она што го нарекува алатка за координација на конкурентноста, со цел да ги „усогласи“ индустриските и истражувачките политики и инвестиции на национално и ниво на ЕУ; што, ние се осмелиме, ќе биде неуспех ако координацијата стане централизирано планирање и програмирање. Следствено, мешавина од големи декларации, фини зборови и очигледно позитивни цели, заедно со одржувањето на целите за присилна декарбонизација, централизација на одлучувањето и зголемено оданочување, може да ја попречат целата работа во првата фаза. Се разбира, ќе треба да ги почекаме конкретните предлози на Комисијата, но сè што звучи како планирање, стратегии и законодавство не тера да замислиме нов излет. Патот до слободата секако е дерегулација, поставување цели за отворање работни места и продуктивност, зајакнување на примарниот и секундарниот сектор на економијата, заштита на границите (што е заштита за стабилно, квалитетно вработување) и национални програми за поттикнување на раѓање. Тоа не се појавува.