Конзервативците победија на општите избори во Германија

Предвремените парламентарни избори во најголемата економија во Европската унија, Германија (која минатата година забележа втор последователен пад на домашното производство) одржани во неделата, 23 февруари, беа внимателно следени од европските и американските лидери. Составот на новиот Бундестаг може да ја одреди судбината на неодамнешните економски разлики на Европа со САД, како и судбината на мировните преговори меѓу Украина и Руската Федерација. Исходот од германските избори покажа јасен исход: Европа останува обединета, а популистичките и екстремистичките сили не успеаја да постигнат резултат над она што го покажаа анкетите во последните месеци. Тоа значи стабилност, напредок и посигурна иднина за сите што живеат во Европската унија.

Изборите во Германија се пресуден момент, кога новата влада ќе треба да донесе важни одлуки за светската сцена, но и за нејзините граѓани. За оние кои не се запознаени со тоа како се спроведуваат германските парламентарни избори, германскиот Бундестаг е составен од најмалку 598 пратеници. Од 598 пратенички места, половина им припаѓаат на кандидатите кои освоиле апсолутно мнозинство во своите изборни единици. Останатите 299 пратенички места се добиваат со гласање на таканаречените Ленд листи. Тоа значи дека гласачите не гласаат директно за одреден кандидат, туку гласаат за партиска листа на која се наведени кандидатите за Бундестагот. Кандидатите кои се избираат на листи се номинирани во 16-те партиски ограноци на Länder. Во зависност од големината на секое земјиште, овие списоци на земјиште се вклучени во сојузната листа. Секој граѓанин има право на два гласа, од кои вториот е од поголемо значење бидејќи директно влијае на структурата на Бундестагот. На пример, ако партијата добие 35% од гласовите на второто гласање, таа ќе има ист процент на застапеност во парламентот. Со ова гласање се одредува мнозинството во Бундестагот. Откако ќе се знае бројот на места што ги добила една партија на второто гласање, тие се распределуваат меѓу листите за секое земјиште. Покрај тоа, гласачите се слободни да изберат дали да го дадат само својот прв или втор глас. Темите на дебата во предизборната кампања во февруари се фокусираа прво на фактот дека германската економија забавува од минатата година и второ на миграциската политика, жешка тема за повеќето земји-членки на ЕУ. Бројот на пратеници се усложнува затоа што мандатите добиени директно на првото гласање се неспорно валидни, а ако партијата освои повеќе директни пратенички места во дадена држава од процентот што го добива на второто гласање, парламентот се зголемува. Ова се случуваше во минатото и не би било изненадување да се види истото на изборите овој месец. Право на глас на изборите овој месец имаа околу 59,2 милиони германски граѓани. Иако неколку милиони од нив гласаа по пошта, последните анкети објавени во јавноста ден пред изборите покажаа дека околу 20 отсто од граѓаните се неопределени.

По „Експериментот во Романија“, каде што Руската Федерација, специјализирана и за дезинформации на социјалните мрежи и за директни напади врз безбедносните системи што ги штитат изборите, е осомничена дека влијаела врз мислењето на гласачите на претседателските избори, Германија се обидува да ги најде најдобрите заштитни мерки против Русија. Резултатот од неделата потврди дека тоа е направено и ЦДУ и СПД би можеле да ја водат Германија во следните 4 години. Сепак, формирањето на новата влада би можело да зависи од ФДП. Ако либералите на ФДП успеат да ги добијат потребните 5 отсто за да влезат во Бундестагот, формирањето коалициска влада на ЦДУ/ЦСУ и СПД ќе биде речиси невозможно и на следната влада ќе и требаат три партии за да биде стабилна. Ако ФДП не успее да влезе во парламентот, тогаш ЦДУ/ЦСУ и СПД ќе формираат стабилна коалиција за иднината на Германија и Европа.

Иако 69-годишниот конзервативен лидер Фридрих Мерц се сметаше за фаворит за следниот канцелар на Германија, екстремно десничарската Алтернатива за Дојчланд (AfD) забележа експоненцијален пораст на изборот на германските гласачи, предизвикувајќи загриженост меѓу земјите-членки на ЕУ и во САД. Во последните анкети пред изборите во недела, АфД беше втора. Политичките аналитичари предвидуваа дека Фридрих Мерц ќе мора да формира владин сојуз со најмалку една друга партија доколку победи на изборите. Откако Фридрих Мерц во саботата, ден пред гласањето, јасно стави до знаење дека нема да склучи договор со Алтернатива за Дојчланд, веќе беше однапред измислен заклучок дека Германија најверојатно ќе има конзервативна влада поддржана од социјалдемократите на Олаф Шолц, чија влада пропадна минатата година. Проблемот со германската коалициска влада се Зелените. За политичка стабилност, Зелените би можеле да бидат исклучени од преговорите, бидејќи се сметаат за политичка партија која ја водела германската енергетска индустрија во земја со поддршка на Кремљ.

Добро е познато дека Германија е вториот најголем снабдувач на воена помош за Украина и исто така е под притисок да го релаксира воениот буџет. Фридрих Мерц вети силно лидерство во Европа, но идната влада на Германија, која ќе има конзервативен канцелар, ќе мора да се соочи со американскиот претседател кој беше силно критичен кон претседателот Володимир Зеленски, кого го означи како диктатор и кој го скрши обединетиот фронт на Западна Европа против Русија.

Што се однесува до трансатлантските односи на Германија, американскиот потпретседател Џеј Ди Венс, по средбата со Алиса Вајдел (кандидат за канцелар на АфД) успеа да ги шокира политичките лидери во Германија бидејќи повика да се стави крај на табуто за разговорите со екстремната десница. Од друга страна, AfD ужива голема популарност во источните германски покраини, а преку мрежата TikTok, исто така, успеа со брз пораст во западните германски покраини. Владејачката програма на АфД презентирана пред гласачите беше една од напуштањето на мерките за климатски промени наметнати од Брисел, извлекувањето на Германија од ЕУ, изградбата на нови нуклеарни централи и поправката на гасоводот Северен тек и подобрувањето на економските односи со Русија. Топ тема на изборните дебати на јавната телевизија (9 дебати минатиот месец) беа миграцијата и националната безбедност. Оваа тема особено беше поттикната од фактот дека од мај до денот на гласањето на германска територија се пријавени 5 смртоносни напади (од нив 3 се извршени за време на самата изборна кампања), сите наводно извршени од имигранти.

Одѕивот на гласачите беше највисок од 1990 година, со над 84% од граѓаните да гласаат. Излезните анкети покажаа дека конзервативната Христијанско-демократска унија и нејзиното баварско „крило“, Христијанско-социјалната унија (ЦДУ/ЦСУ), победиле со меѓу 28,5 и 29 отсто. На второ место, според анкетите, беше АфД со 19,5%-20% (што го удвои гласот од последните избори), а трета СПД со 16%. Под изборниот праг беа ФПД со 4,9%, Сахра Вагенкнехт (БСВ) со 4,7%, додека другите партии вкупно 3,9%. Зелените добија 13,5 отсто, додека партијата Левица 8,5 отсто од гласовите. Треба да се напомене дека помалку од 30% по потврдувањето на гласовите на ЦДУ/ЦСУ би биле значително под нивните очекувања. Затоа атмосферата во предизборниот штаб на ЦДУ не беше еуфорична кога беа објавени резултатите од излезната анкета.

Фридрих Мерц отфрли каква било владина алијанса со АфД, додека Александар Добриндт од Христијанско-социјалната унија (ЦСУ) тврдеше дека „Зелените нема да бидат потребни“.

„Јасно кажавме што сметаме дека е политичка промена и јасно ставивме до знаење дека тука не може да се вклучи Зелената партија. Не можам да замислам коалиција со нив. Напротив: ќе дадеме се од себе за да изградиме коалиција, а Зелените нема да бидат потребни“, рече Александар Добриндт.

Новиот германски канцелар нема да биде назначен додека не се формира коалициска влада. Оваа постапка би можела да потрае неколку месеци и конзервативниот Фридрих Мерц најверојатно ќе го наследи канцеларот Олаф Шолц, кој ќе остане на функцијата „на привремена основа“ додека Бундестагот не избере нов канцелар.