Subscribe
Едно од најголемите достигнувања на самитот на Г7 во Пуља, предводен од Италија, од 13 до 15 јуни, беше интервенцијата на папата Бергољо во дебатата за вештачката интелигенција. За прв пат, всушност, еден понтиф присуствуваше на состанокот на овој самит: важен успех за претседателот Мелони, особено за длабочината и апсолутната централност на темите што ги допре папата Франциско.
„Фасцинантна и огромна“ алатка
Слушањето на зборовите на претставникот на една милениумска институција на тема толку актуелна како што е Вештачката интелигенција е сè само не очигледно. Всушност, понтифот допира неколку теми, како и предизвикува предизвици за меѓународната политика кои се толку високи што во најмала рака предизвикуваат треперење на зглобовите. Бергољо зборуваше за вештачката интелигенција како „фасцинантен и огромен“ инструмент, но цврсто ја стави во рацете и одлуките на мажите. Вештачката интелигенција всушност се смета, во лекцијата на Папата, како плод на извонредниот креативен потенцијал даден од Бога на човештвото, алатка која сè повеќе ќе влијае на нашиот начин на живот, општествени односи и во иднина дури и на начинот на кој го перципираме нашиот идентитет како човечки суштества. Ризикот што се потсетува е дека на крајот ќе се дефинираме себеси – како луѓе – како нешто друго освен вештачка интелигенција. Тема која не може а да не генерира страв поради последиците што би ги навестувала.
Инструмент во служба на доброто или злото
Во секој случај, размислувањето на понтифот ја префрла вештачката интелигенција во улога на инструмент. Оттука, неговата крајна вредност во служба на доброто или злото зависи исклучиво од употребата што ќе одлучиме да ја направиме од неа. За жал, во многу случаи самото човештво, нè потсети тогаш Бергољо, е непријател на себе и на планетата. Она што го доживуваме, според понтифот, е вистинска когнитивно-индустриска револуција која ќе придонесе за создавање на нов општествен систем кој се карактеризира со сложени епохални трансформации. Од една страна постои можност за голем научен и технолошки напредок, додека од друга постои можност дека постојаното зголемување на употребата на вештачката интелигенција може да доведе до поголема неправда меѓу напредните и земјите во развој, меѓу доминантните и угнетените класи.
Помеѓу етиката и „алгоретиката“
Како што веќе беше споменато, размислувањето на Папата допре до возвишени теми како што е етиката – сметана како услов помеѓу слободата и одговорноста, како и разликата помеѓу изборот и одлуката. Всушност, Бергољо ја гледа вештачката интелигенција како ништо повеќе од способност за избор, врз основа на статистички податоци и веројатност, додека човекот не само што е способен да избира, туку и да одлучува на друг начин. Тоа е она што мора да остане во основата на човечкото искуство, инаку страшниот ризик е да се осуди човештвото во безнадежна иднина, единствено зависно од изборите пресметани од машините.
Концепт кој лесно се поврзува со актуелните конфликти и растечката дебата за употребата на вештачката интелигенција во воените театри со развојот на смртоносно автономно оружје. Во овој случај, повикот е човечкото достоинство да се врати во центарот и да се стави како камен-темелник на еден етички предлог што може да се сподели колку што е можно повеќе.
Токму тука понтифот потсети и го прошири концептот на „алгоретика“, кој веќе го изрази при потпишувањето на „Римскиот повик за етика на вештачката интелигенција“ во 2020 година. Затоа, потребата да се постигне етичка умереност на алгоритмите кои лежат во основата на овие нови технологии. Темата останува да се најде заедничка хиерархија на вредности, и ова е првиот голем предизвик што го лансираше понтифот кон Големата седумка и меѓународната политика. Импулсот на Бергољо е да најде збир на заеднички принципи кои можат да послужат за решавање и распуштање на етичките дилеми што можат да се сретнат при развојот на овие технологии.
Предизвикот кон политиката
Вториот и последен предизвик го лансираше Папата на политичката класа, и тоа е можеби најважниот и најкомплексниот. Политиката, за Бергољо, мора да биде здрава за да се решат главните структурни недостатоци во светското општество. Нема потреба од мали закрпи, рече понтифот, но мора да се има сила да се оди до коренот. Ова е единствениот начин да се води интегрирана економија, политички и социјален проект кој гледа на општото добро и исто така може да ги насочи алатките како што е вештачката интелигенција кон овој нов свет. Затоа, на сите е добро да ја искористи вештачката интелигенција, но политиката е таа што мора да создаде услови таа навистина да вроди со плод.