Subscribe
Погледот на земјите-членки на ЕУ, како и на владите ширум светот, секако е насочен кон датумот на 2 април 2025 година. Според Белата куќа, всушност, на тој ден ќе започнат реципрочните должности наметнати од претседателот Трамп, покрај оние утврдени на 25 отсто за Канада и Мексико. Зборувајќи за овој пасус, тајкунот во последните денови ја искористи социјалната вистина за да ги поттикне своите поддржувачи, говорејќи за 2-ри април како момент кога Соединетите Држави („драга стара Америка“) ќе можат да си ги вратат „парите и почитта“. Различни анализи кои кружеа во последните недели зборуваа за овие царини како мерка која ќе биде дел од новиот систем на американски односи со стариот континент што американскиот претседател изгледа сака да го воспостави. Конкретно, се зборуваше за инструмент кој, од гледна точка на САД, може да биде од корист за американската економија во светлината на постојано зголемување на глобалната нестабилност. Климата на несигурност секако поврзана со големи меѓународни кризи како што е конфликтот меѓу Русија и Украина и оној во Газа, но и поврзана со инвестиции – не само економски, туку и со влијание – во технологии и суровини, пред сè ретките земји. Навистина, не треба да се заборави дека дел од дијалогот меѓу САД и Украина се базираше токму на можностите за искористување на наоѓалиштата во Киев. Ова е богат збир на фактори, не целосно економски, кои би придонеле за стратегијата на тајкунот на среден и долг рок. Во ова сценарио, мораме да ја земеме предвид улогата што Кина би можела да ја игра на пазарите, особено ако некои земји-членки на ЕУ (и не само) се вратат да гледаат упорно кон Исток.
ЕВРОПА И ТАРИФИ
Во меѓувреме, во последните денови, неколку индикации ги поттикнаа аналитичарите и печатот да известуваат за тоа што би можело да биде „флексибилен“ пристап кон должностите од страна на Соединетите држави. Може да има исклучоци во однос на конкретни производи, пазари или дури и суровини, но списокот на овие специфичности (ќе биде прашање и дали ќе бидат национални или генерализирани) сè уште е непознат и веројатно нема да биде разјаснет пред самиот 2 април. Токму поради оваа причина, Европската Унија досега се определува за повнимателен пристап, чекајќи го почетокот на должностите наметнати од Трамп и потоа одвојувајќи време (се зборува за две недели) да ги објави и да ги започне сите можни економски контрамерки. Тешкотијата во овој момент е јасна, а тоа е дека може да се зборува со еден глас на толку чувствително поле како што се извозот и економските мерки на одделни држави. Се разбира, поставувањето на сè на вистински ѕид до ѕид со Соединетите Држави, секако, не е најпаметниот потег што треба да се направи. Посебно ако мислиме на економските податоци и меѓународните прашања кои тежат на Европа. Стврднувањето во чисто идеолошки клуч, битка на должности и контра-должности против она што сè уште е историски сојузник на Европа, не би довело до ништо конкретно. Во најлошото сценарио, би имало вистински домино ефект на должностите. Навистина, ако замислиме производство и продажба на прецизна машина, можеби за употреба во цивилната, технолошката или медицинската област, ќе се соочиме со краток спој на должности и контрадолжности. Можеме да помислиме дека оваа машинерија се произведува во САД и се извезува во странство, но во нејзиниот процес на градба можеби веќе имало неколку трошоци кои произлегуваат од исто толку давачки. Металот, на пример, може да дојде од Канада; замислете чип достапен на азискиот пазар, или европско знаење за дизајн и софтвер. Конечната извозна цена на оваа машинерија потоа ќе ги содржи давачките што ги применува САД на странските добавувачи, како дополнение на оние што ЕУ може да ги наметне на САД. Конечна рамнотежа која може многу да ја зголеми крајната цена на производот. Досегашниот пример се однесува на високата технологија, но сличен пат може да се зацрта речиси за сите пазари и производи кои би можеле да потпаднат под должностите наметнати од Трамп. Поради оваа причина, се повеќе земји, иако не сакаат да се оддалечат од односите со својот трансатлантски сојузник, почнуваат да гледаат на други пазари, отворајќи се кон нови патишта и партнерства кои допрва треба да се градат и дефинираат. Меркосур, земјите од Персискиот залив, како и индискиот пазар, секако се места кон кои европските канцеларии размислуваат да ги ориентираат своите економски односи, особено ако по 2 април глобалното економско сценарио треба да биде силно погодено од активностите што ги спроведуваат САД.
ИТАЛИЈАНСКИОТ ПРИСТАП
Наспроти идеолошкиот судир меѓу двете страни на Атлантикот и против гласовите на оние кои би сакале да подигнат уште повисок ѕид околу земјите-членки на Европската унија, италијанскиот пристап кон оваа криза е токму обидот да се отворат нови излези (без да се заборават минатите односи) за пазарот Made in Italy. Гледајќи ги изјавите на италијанскиот министер за надворешни работи Антонио Тајани во последните денови, можеме да видиме дека тој во неколку наврати повтори колку претпазливоста, дури и пред покажување мускули, е патот напред во оваа деликатна конјунктура. Затоа, идејата е да се бранат и заштитат претприемачите и производите за да не падне нивото на извоз толку ниско за повторно да западне во криза. Во исто време, маргиналноста во оваа игра не може да плати; наместо тоа, преземањето централна улога во меѓународниот контекст кој брзо се менува може да биде победнички пристап. Без оглед на активностите што може да ги преземат италијанските компании за да одговорат на оваа можна нова криза, со можност да сметаат на респектабилна предност и знаење на меѓународната сцена, италијанската влада се обидува да дефинира нови продажни места и нови можности на пазарот, со извозна вредност од приближно 623 милијарди евра годишно. Според тоа, погледот е насочен кон алтернативните – иако не ексклузивни – пазари на оние на Соединетите Држави, кои подлежат на (можеби) премногу тешки давачки. Со оглед на тоа што извозот е важен дел од националниот бруто-домашен производ, Италија и другите земји-членки на ЕУ секако имаат задача да подготват соодветен одговор на економските политики на САД, одговор во согласност со меѓународните обврски. Ова може да се направи со поглед на извозот на пазарите надвор од Европската унија и алтернатива на оној на Соединетите држави. Овие политики би можеле да препознаат големи можности и многу висок и неискористен економски потенцијал што може да ги врати земјите од ЕУ да разговараат со САД со поинаков пристап. Се разбира, тоа не значи дека односите со Трамп и американската економија треба да престанат. Ова не е ниту возможно ниту пожелно. Како и да е, вниманието на италијанската економија – и на другите земји-членки – треба да се сврти кон други земји како што се гореспоменатите Индија, Канада, Саудиска Арабија или Мексико, толку засилени од тајкунот. Проучувањето на овие економски реалности во рамките на италијанската влада веќе започна и беше во фокусот на неодамнешната средба во Вила Мадама со која претседаваше министерот Тајани. Целта, и покрај можната криза на повидок, би била да се подигне нивото на извоз од италијанско производство на историскиот праг од 700 милијарди евра до крајот на актуелниот законодавен дом на премиерот Џорџија Мелони. Предизвикувачката цел, особено во овој момент, ја бара италијанската влада пред сè во новите соработки и во стимулирањето на извозот на новите и пазарите во развој, каде што нема да тежат никакви давачки или идеолошки пречки. Само така датумот 2 април може да стане можност за раст, уште пред почетокот на нова строга криза.