Subscribe
Во последниве години, рускиот феномен на дезинформација експоненцијално порасна, создавајќи разновидни стравови и предизвици за европските влади, медиумите и граѓанското општество.
Руските дезинформации во Европа имаат длабоки корени во историјата на Студената војна, кога и двете суперсили, САД и Советскиот Сојуз, се обидоа да влијаат на јавното мислење во европските земји. Сепак, феноменот доживеа оживување во последниве години со зголемената употреба на Интернет и социјалните медиуми како алатки за пропаганда и манипулација со јавното мислење. Русија создаде бројни лажни или пристрасни веб-страници и платформи за вести кои објавуваат искривени или целосно фабрикувани вести, особено во последниве години, карактеризирани со силна гео-политичка нестабилност и со Владимир Путин на власт, директно или индиректно, веќе со децении. Овие страници често се обидуваат да изгледаат автентични и независни, но всушност се контролирани од субјекти поврзани со руската влада.
Социјалните мрежи станаа плодна почва за ширење на руски дезинформации. Лажните сметки или сметките на фармата за тролови се користат за засилување на пораките за поделби, ширење теории на заговор и влијание на дискусиите на интернет. Русија е обвинета за водење агресивни пропагандни кампањи преку финансирање на екстремистички политички групи или поддршка на популистички движења. Овие кампањи имаат за цел да го поткопаат европското единство и да ја промовираат руската агенда. Русија е поврзана со хакерски операции насочени кон кражба на чувствителни информации или ширење компромитирачки податоци за да се влијае на политичките одлуки и да се дестабилизираат европските влади.
Владите ширум стариот континент стравуваат дека руската дезинформација може да го поткопа нивниот национален суверенитет со влијание врз изборите, владините политики и јавното мислење. Надворешното мешање во демократските процеси претставува директна закана за политичката стабилност на една земја, а руската дезинформација често има за цел да ги влоши постоечките поделби во европските општества. Овие поделби може да се однесуваат на политички, културни или општествени прашања и може да ја ослабат социјалната кохезија. Европската унија (ЕУ) е честа мета на руските дезинформации. Дебатата за влез или напуштање на ЕУ, како и ефикасноста на европските институции, се манипулирани за да се наруши довербата на граѓаните во самата ЕУ.
За време на пандемијата СОВИД-19, руските дезинформации се обидоа да шират теории на заговор и сомнежи за безбедноста на вакцините, потенцијално ставајќи го во ризик јавното здравје и борбата против пандемијата. Русија користи дезинформации за да ги поттикне тензиите и конфликтите во некои европски региони, како што е Украина, пред и за време на нејзината инвазија и балканските земји, загрозувајќи ја регионалната стабилност и ги попречуваат напорите за решавање на тековните конфликти.
Некои европски земји воведоа закони кои го санкционираат намерното ширење на дезинформации, обидувајќи се да го отежнат создавањето и развивањето на лажни вести. Промовирана е дигитална едукација за да им помогне на граѓаните да ги препознаат дезинформациите и да развијат критички вештини во анализата на изворите на интернет. Изборите се критично време кога дезинформациите можат да влијаат на јавното мислење, така што некои европски земји спроведоа мерки за следење и спротивставување на дезинформациите за време на изборните кампањи.
ЕУ се обиде да ги координира напорите меѓу земјите-членки за поефикасно справување со руската дезинформација преку вклучување на размена на информации и поддршка на иницијативи за проверка на факти. Големите онлајн платформи, како што се Фејсбук и Твитер, презедоа мерки за идентификување и отстранување на лажни сметки и штетна содржина, но транспарентноста и ефективноста на овие мерки остануваат контроверзно прашање.
Стравувањата на Европа од руската дезинформација се оправдани со оглед на растечкиот обем и софистицираноста на операциите за манипулирање со јавното мислење. Решавањето на оваа закана бара комбинација од законодавни, образовни и меѓународни мерки за соработка. Одбраната на европската демократија и стабилност во голема мера зависи од способноста на Европа да ги брани земјите-членки од штетното влијание на неконтролираното надворешни дезинформации и, особено, од она на Москва.