Subscribe
Европската унија се соочува со сложени безбедносни предизвици, особено во контекст на имиграцијата и прекуграничното движење на луѓе. Феноменот на миграција обликуваше многу од главните геополитички динамики на Европа во последниве години. Поточно, од избувнувањето на сириската граѓанска војна, таканаречената балканска рута стана најкористената рута за оние кои се обидуваат да стигнат до Европа од Блискиот Исток. Оваа ситуација создаде вистинска миграциска криза за која Европската унија беше неподготвена. Оваа ситуација и дава на Унијата не само морална, туку и политичка одговорност да ги заштити своите граѓани од можни закани, како што е инфилтрацијата на терористи и криминалци преку нејзините надворешни граници. Овој ризик се влошува со фактот што многу лоши актери ги искористуваат разликите во безбедносното законодавство меѓу земјите-членки, особено во однос на собирањето и управувањето со лични податоци. Овие регулаторни разлики им дозволуваат на опасните поединци да се движат анонимно во ЕУ, често со менување на нивниот идентитет и лични податоци, како што се името или датумот на раѓање, со цел да ги избегнат контролните системи.
Во последниве години, неколку терористички акти и други закани за јавната безбедност беа извршени од екстремисти кои ги искористуваат овие ранливости. Добро е документирано дека многу од овие екстремисти, поврзани со струите на радикалниот исламизам, ги преминале надворешните граници на ЕУ користејќи неправилни миграциски рути и од југ и од исток. Овие рути често се олеснети од организирани криминални мрежи, вклучително и оние кои се вклучени во трговијата со луѓе, кои го искористуваат човечкиот очај за да профитираат од нерегулираните и опасни движења на населението.
Соочена со овој растечки проблем, Европската унија почувствува потреба да ги здружи силите за да обезбеди покоординиран и ефективен одговор. Под влијание и поттик на Партијата ECR, одлучувачки беше пристапот кон поорганско и интегрирано законодавство, вклучувајќи построги контроли не само на влезните точки, како што се аеродромите, туку и преку зајакната судска соработка меѓу земјите-членки. Оваа нова легислатива има за цел да ги стандардизира процедурите за контрола и размена на информации за да ги затвори постоечките дупки што им дозволија на опасните поединци да ги искористат недоследностите меѓу националните системи.
Спроведувањето на овие мерки ќе бара заеднички напори и споделени одговорности на сите нивоа на власт во Унијата со цел да се обезбеди не само внатрешна безбедност, туку и безбедност на надворешните граници, што е од клучно значење за одржување на интегритетот и стабилноста на целата европска област. Овој заеднички напор е суштински чекор во борбата против тероризмот и организираниот криминал, со што се чуваат основните вредности и безбедноста на европските граѓани.
Собирање податоци и судска ефективност
На неодамнешната сесија на Европскиот парламент беше постигната голема легислативна пресвртница, што означи значаен чекор напред во областа на прекуграничната кривична правда. Со огромно мнозинство од 604 гласови „за“, 2 против и 6 воздржани, беше усвоен нов закон со кој се воведуваат појасни и попрецизни правила за префрлање на кривичните постапки меѓу различни земји-членки на ЕУ. Ова законодавство беше дизајнирано да одговори на специфичните потреби: да се забрзаат истрагите и да се направи спроведувањето на правдата поефикасно во транснационални контексти.
Потребата за ваков закон произлегува од зголемениот број случаи на поединци и кривични дела кои ги преминуваат националните граници. Во сè повеќе меѓусебно поврзана Европа, прекуграничниот криминал стана постојан предизвик за судските власти, што ја прави неопходна помазната правна и процедурална соработка меѓу земјите-членки. Старото законодавство повеќе не ги задоволуваше соодветно овие потреби, бидејќи постапките често беа забавени поради бирократски компликации, регулаторни недоследности и пречки за комуникација и пренос на документи и докази.
Новиот закон има за цел да ги надмине овие пречки преку воведување јасна и усогласена правна рамка за олеснување на размената на информации и судската соработка. Меѓу најважните измени се воведувањето построги процедурални рокови за пренос на документи и докази и стандардизирање на барањата за меѓусебна правна помош. Овие промени се дизајнирани да го намалат времето на чекање и да ги елиминираат правните несигурности кои можат да ја поткопаат ефективноста на истрагите и судењата.
Дополнително, новото законодавство обезбедува поддршка и заштитни мерки за да се обезбеди целосно почитување на правата на оние кои се вклучени во прекуграничната кривична постапка. Ова го вклучува правото на правна помош и превод на правни документи, кои се фундаментални за да се осигура дека правдата е достапна и правична, без оглед на националноста на засегнатото лице или земјата во која се наоѓа.
Донесувањето на овој закон е конкретен пример како може да се зајакне европската соработка за да се одговори на современите предизвици на криминалот и кривичната правда. Тоа не само што ја подобрува способноста на ЕУ брзо и ефективно да реагира на прекуграничниот криминал, туку и го зајакнува чувството за заедничка правда и правна сигурност во рамките на ЕУ, што е од суштинско значење за одржување на довербата на граѓаните во европскиот правен систем.
Усвојувањето на новото законодавство беше топло поздравено од известувачот на ЕЦР Асита Канко: „Новите правила – рече таа по гласањето – се клучен чекор кон подобра судска соработка и побрзо гонење. Ова е особено важно кога се истражува меѓународниот тероризам, трговијата со луѓе суштества, дрога и огнено оружје, шверц на мигранти, сајбер криминал или перење пари“. Затоа, зголемувањето на ефикасноста ќе има многу позитивно влијание врз одбраната на внатрешната безбедност на земјите од Европската унија: „Со овој закон сега ќе обезбедиме правдата да функционира подобро во сите земји на ЕУ и нашите граѓани да бидат заштитени и почитувани“, рече европратеничката Асита Канко. Во областа на заштитата на надворешните граници, Европскиот парламент одобри и нови начини на кои земјите-членки ќе можат да ги зајакнат контролите за влез: податоците за патниците автоматски ќе се собираат во единствена европска база на податоци кога патниците ќе се пријават во центар на централна Европа. Асита Канко објасни: „ЕУ секоја година бележи околу 1 милијарда воздушни патници, од кои половината ги минуваат надворешните граници на ЕУ. Огромното мнозинство се добронамерни, но за жал криминалците и терористите се кријат меѓу патничките текови“. Според Канко, „новиот закон ќе го рационализира собирањето на податоци за патниците што веќе се одвива и ќе ги затвори празнините што ги користат криминалците и терористите. Ќе им помогне на нашите полициски и правосудни служби да ја вршат својата работа поефикасно и поефективно. Постепеното движење кон повеќе автоматизирано собирање податоци дополнително ќе го подобри патничкото искуство“, рече европратеникот Канко. Декларираната намера е јасна: „Ги зајакнуваме надворешните граници на ЕУ – рече таа – и подобро се справуваме со терористите и другите криминалци. Чесните патници само ќе имаат корист од автоматизацијата“, заклучи Канко.
Предизвикот од конзервативна гледна точка
Одбраната на европските граници е прашање од највисок приоритет за целата Европска унија, особено во време на глобални предизвици и закани кои се појавуваат. Борбата против илегалната имиграција е дел од овој поширок контекст и е еден од клучните аспекти за обезбедување внатрешна безбедност. Навистина, веќе склучените договори меѓу европските институции и северноафриканските земји ја докажаа својата ефикасност во спречувањето на илјадници трговци со луѓе кои ја искористуваат ранливоста на границите за да ги извршуваат своите нелегални активности.
Во денешниот геополитички контекст, Европската унија се соочува со голем број предизвици во однос на управувањето со миграцијата и безбедноста на границите. За да се справи со овие предизвици, ЕУ усвои неколку стратегии, вклучително и екстернализација на нејзините граници. Овој пристап, кој започна со договорите меѓу Брисел и Анкара во 2016 година, беше потврден во 2024 година со договорот ЕУ-Египет.
Овие договори се само еден дел од покомплексниот и повеќеслоен пристап кон безбедноста на границите. Важноста на овие договори оди подалеку од самото спречување на нерегуларната миграција: тие играат важна улога во спречувањето на мрежите на организиран криминал и терористичките групи да се инфилтрираат и да дејствуваат во областа на ЕУ. Европа, со својата историја и вредности на отвореност и слобода, не може да си дозволи да биде заложник на такви злобни сили. Затоа, безбедноста на границите не е само физичка бариера против нелегалниот влез на поединци, туку и бедем против инфилтрацијата на екстремистички и опасни идеологии.
При зајакнувањето на своите граници, ЕУ, исто така, мора да го земе предвид почитувањето на човековите права и правилниот процес, и да се погрижи преземените мерки да не ги поткопуваат основните принципи на кои е заснована ЕУ. Ова е комплексен предизвик кој бара избалансирана политика која може да ги интегрира безбедноста и почитувањето на правата.
Ветувањето за обновена внатрешна безбедност е едно од главните знамиња што европската десница ги вееше како одговор на овие сложени предизвици. Со застапување построги и покоординирани политики, Европската десница има за цел да воведе значајни иновации во безбедносната политика. Тие вклучуваат не само зајакнување на граничните контроли, туку и зголемена соработка меѓу полицијата и безбедносните сили на различните земји-членки, како и имплементација на напредни технологии за мониторинг и надзор.
Исто така, од суштинско значење е овие мерки да бидат придружени со зголемена меѓународна соработка. Европа мора тесно да соработува со земјите на потекло и транзит за да ги реши основните причини за нерегуларната миграција и трговија со луѓе, како што се сиромаштијата, политичката нестабилност и конфликтите. Само пристап кој комбинира ригорозни контроли со посветеност на развој и стабилност може да обезбеди одржливи, долгорочни решенија за предизвиците со кои се соочува Европа.