Subscribe
Проблемот со смогот продолжува да биде значајна закана за јавното здравје во Европа, со околу 330.000 смртни случаи годишно кои се припишуваат на оваа форма на загадување на воздухот.
Како одговор на ваквата здравствена вонредна состојба, институциите на Европската унија неодамна одобрија низа мерки насочени кон драстично намалување на нивоата на загадувачи на воздухот, со цел да се заштити здравјето на граѓаните и да се промовира почиста и поодржлива животна средина. По интензивните преговори во Брисел, владите на Дваесет и седумте земји-членки и Европскиот парламент постигнаа историски договор за нова директива која поставува построги ограничувања за ситните честички (PM2,5 и PM10) и азот диоксид (NO2), загадувачи познати по нивното негативно влијание врз здравјето на луѓето. Оваа директива, дел од поширокиот пакет „Нулта загадување“ претставен од Европската комисија во 2022 година, има за цел драстично да го намали бројот на предвремени смртни случаи предизвикани од аерозагадувањето, со цел да се намали за 55% до 2030 година.
Меѓу главните одредби на новата директива е значително намалување на годишните гранични вредности за ситните честички PM2.5 и азот диоксид NO2. Конкретно, годишните гранични вредности ќе бидат повеќе од преполовени, од 25 до 10 микрограми на кубен метар за PM2,5 и од 40 до 20 микрограми на кубен метар за NO2 соодветно. Ова претставува важен чекор кон заштита на јавното здравје и намалување на ризиците поврзани со продолжената изложеност на овие загадувачи.
Понатаму, директивата предвидува имплементација на поголем број точки за земање примероци за квалитетот на воздухот во градовите, со цел попрецизно да се следат и проценат нивоата на загаденост на воздухот и да се преземат навремени корективни мерки. Целта е да се направат информациите за квалитетот на воздухот подостапни за јавноста, обезбедувајќи јасни индикации за симптомите поврзани со врвовите на смогот и потенцијалните здравствени ризици. Друг клучен елемент на директивата е воспоставувањето право на надомест на штета на граѓаните кои трпат штета по своето здравје поради загадениот воздух. Ова значи дека граѓаните ќе имаат право да бидат обесштетени доколку националните влади ги прекршат правилата за загадување на воздухот на ЕУ, обезбедувајќи поголема одговорност и заштита за штетите од загадувањето.
Сепак, политичкиот договор не пропушта да воведе одредени флексибилности за земјите-членки, кои би можеле да побараат продолжување на рокот за достигнување на новите граници до 2030 година, најмногу до десет години. Оваа можност е предмет на усогласеност со специфични услови и може да се даде само во случаи кога достигнувањето на новите нивоа на загадување бара суштински промени во постојната инфраструктура, како што е замена на застарени системи за греење во домот. Конечно, директивата утврдува дека стандардите за квалитет на воздухот ќе се ревидираат до 2030 година и последователно најмалку на секои пет години, обезбедувајќи постојан мониторинг и периодична ревизија на стандардите врз основа на новите научни податоци и насоките на Светската здравствена организација. Здравствена грижа. Одобрувањето на оваа нова директива претставува значаен чекор кон создавање поздрава и поодржлива животна средина во Европа, но од суштинско значење ќе биде да се обезбеди ефективна имплементација и ригорозен мониторинг за да се обезбеди усогласеност со новите ограничувања за загадувањето на воздухот и да се заштити здравјето и благосостојбата. на европските граѓани. Ова може да бара значителни инвестиции во нови технологии и инфраструктура, како и усвојување насочени политики и стимулации за промовирање на транзицијата кон почисти и поодржливи извори на енергија. Понатаму, ќе биде важно активно да се вклучат граѓанското општество, еколошките организации и приватниот сектор во процесот на имплементација на новите регулативи и усвојување поодржливи и еколошки практики. Подигнувањето на јавната свест и едукација ќе биде клучно за промовирање на позелено однесување и придонесување за поголема свест за здравствените ризици поврзани со загадувањето на воздухот.
Тогаш ќе биде клучно да се промовира истражување и развој на иновативни решенија за намалување на загадувачките емисии и подобрување на квалитетот на воздухот, вклучувајќи, на пример, развој на поефикасни технологии за контрола на емисиите, промоција на одржлива мобилност и усвојување на поеколошки компатибилни земјоделски практики. Конечно, од суштинско значење ќе биде постојано следење на ефективноста на новите правила и нивно прилагодување, доколку е потребно, врз основа на новите научни податоци и достапните најдобри практики, со континуирана посветеност од европските институции и националните влади да обезбедат заштита на јавната здравје и заштита на животната средина за идните генерации.
Борбата против смогот и загадувањето на воздухот бара колективна и координирана посветеност на сите нивоа, од Европската Унија до локалните власти и поединечните граѓани. Само преку интегриран и колаборативен пристап можеме да се надеваме дека ќе создадеме почиста, побезбедна и поодржлива средина за секого.