Subscribe
Енергетската транзиција кон позелена Европа е тема која се повторува во политичките и економските дебати во последниве години. Сепак, патот до поголемо потпирање на обновливите извори на енергија, особено на офшор енергијата од ветер, е полн со предизвици кои, доколку не се решат прагматично, може да ја загрозат економската и социјалната стабилност на земјите-членки. Затоа, од суштинско значење е да се преиспитаат некои од претпоставките кои се во основата на оваа транзиција и да се заложи за пристап кој дава приоритет на енергетскиот суверенитет, економската ефикасност и благосостојбата на граѓаните.
Европа се обврза да постигне климатска неутралност до 2050 година, со амбициозни средни пресвртници, како што е инсталацијата на 20 GW офшор ветерна енергија до 2025 година. Оваа цел, иако е пофална од еколошка перспектива, се соочува со значителни бариери во однос на регулативата, инвестициите и социјалните прифаќање.
Технолошка зависност и закани по суверенитетот
Едно прашање што не може да се занемари е зголемената зависност на Европа од трети земји за снабдување со критични технологии и материјали. Во производството на турбини на ветер и сродните компоненти доминираат неколку компании, од кои многу работат надвор од Европската унија. Ова претставува значителен ризик за енергетскиот суверенитет на континентот, особено во сè понестабилен геополитички контекст.
Понатаму, потпирањето на суровините како ретките земјени елементи и стратешките метали – од кои повеќето се извлекуваат во земји со ниски еколошки и работни стандарди – е во спротивност со вредностите што Европа има за цел да ги поддржува.
Имплементацијата на проекти за офшор енергија од ветер, исто така, се соочува со отпор од крајбрежните заедници и традиционалните сектори како што е риболовот. Поморските ветерни електрани, иако помалку видливи од нивните копнени колеги, влијаат на поморскиот пејзаж и можат негативно да влијаат на локалните екосистеми. Во земја како Шпанија, каде што риболовот е економски столб во многу крајбрежни региони, оваа тензија не може да се игнорира.
Вклучувањето во дијалог со засегнатите заедници мора да биде приоритет, но исто така е неопходно да се признае дека не може да се надоместат сите трошоци. Заштитата на традиционалните сектори и обезбедувањето дека секој проект за обновлива енергија се спроведува на начин кој ги почитува локалните традиции и економии се од суштинско значење.
Финансиско влијание врз граѓаните
Друго прашање што заслужува внимание е финансиското влијание на оваа транзиција врз граѓаните. Првичните трошоци за развој на морската ветерна инфраструктура се значително високи, што предизвикува реална загриженост дека овие трошоци би можеле да се претворат во повисоки сметки за енергија. Во контекст на инфлација и економска криза, ова може да ја влоши енергетската сиромаштија за милиони Европејци.
Од оваа перспектива, политиките треба да се фокусираат на обезбедување дека енергетската транзиција е финансиски одржлива. Тоа значи избегнување на постојани субвенции или наметнување несразмерно оптоварување на работничките семејства. Приоритет мора да биде развивање енергетски решенија кои се и еколошки и економски исплатливи.
Потребата од здрав разумски пристап
Транзицијата кон обновлива енергија е несомнено возвишена цел што претставува интересни можности за бизнис и раст низ Унијата. Сепак, важно е да се усвои реален пристап кој не ја жртвува економската стабилност или националниот суверенитет во име на постигнување премногу амбициозни климатски цели. Енергетската стратегија на Европа мора да се фокусира на диверзификација на изворите на енергија, промовирање на истражување и развој на автохтони технологии и обезбедување дека транзицијата е правична за сите граѓани.
Наместо да се потпираме исклучиво на офшор ветер или која било поединечна технологија, неопходно е да се одржи енергетски микс кој вклучува традиционални извори како нуклеарната, која нуди чиста и стабилна енергија, додека се истражуваат алтернативи како зелениот водород. Само тогаш Европа може да обезбеди енергетски сигурна, просперитетна и вредносна иднина.
Така, Европа се соочува со значителни предизвици на нејзиниот пат кон одржлива енергетска транзиција. Додека офшор енергијата на ветерот има улога, од клучно значење е на оваа транзиција да се пристапи со прагматизам и долгорочна визија која дава приоритет на суверенитетот, ефикасноста и благосостојбата на сите Европејци.