Промоција на европски аудиовизуелни дела

На 27 јуни 2024 година, Европската комисија издаде извештај и работен документ на персоналот за имплементацијата на Директивата 2010/13/ЕУ, исто така позната како Директива за аудиовизуелни медиумски услуги (AMSD). Конкретно, извештајот анализира до кој степен европските дела се промовираат од аудиовизуелните медиумски услуги. Извештајот не ја покрива само ситуацијата во дваесет и седумте земји-членки, туку и во Исланд, Лихтенштајн и Норвешка, земји кои припаѓаат на Европската асоцијација за слободна трговија (ЕФТА) и на Европската економска зона (ЕЕА). Извештајот има корист од податоците обезбедени од Европската аудиовизуелна опсерваторија во Советот на Европа. АМСД е изменет со Директивата (ЕУ) 2018/1808, која ги зајакнува правилата за промоција на европски дела од аудиовизуелни медиумски услуги. Ваквите правила може да се поделат во две категории: обврски за квоти и истакнати, од една страна, и обврски за финансиски инвестиции, од друга страна. Членот 13 од изменетиот АМСД ги обврзува земјите-членки да обезбедат дека давателите на медиумски услуги на аудиовизуелни медиумски услуги на барање – даватели на видео на барање (VOD) – под нивна јурисдикција обезбедуваат најмалку 30% удел на европски дела во нивните каталози и да се обезбеди важност на тие дела. Од друга страна, од земјите-членки на ЕУ се очекува да наметнат финансиски придонеси за давателите на VOD со цел да го промовираат производството на европски дела, вклучително и преку директни инвестиции во содржина и/или придонес во националните фондови. Традиционалните линеарни (радиодифузни) даватели на услуги, исто така, имаат свои обврски да ја промовираат европската работа според членовите 16 и 17 од АМСД. Радиодифузерите мора да резервираат за европските дела мнозински дел од времето за емитување, со исклучок на времето наменето за вести, спортски настани, игри, рекламирање, телетекст услуги и телешопинг. Тие, исто така, треба да резервираат најмалку 10% од времето за пренос или од нивниот програмски буџет за независни европски дела. Обврзани даватели на услуги може да не се само оние кои се основани под јурисдикција на земја-членка, туку тоа може да наметне и обврски на давателите на услуги насочени кон публиката на нивната соодветна територија, дури и ако тие се основани во друга земја-членка. Во однос на услугите SVOD, извештајот покажа дека нивниот приход од ЕУ се зголемил од 6,7 милијарди евра во 2019 година на 11,7 милијарди во 2021 година (43% зголемување). Вкупниот број на VOD услуги оперативни во јурисдикциите на земјите од ЕУ и ЕЕА ЕФТА, исто така, порасна од 1.030 во 2019 година на 1.984 во 2021 година (93% зголемување). Земјите-членки известија дека просечниот дел од европските работи на VOD услуги варира помеѓу 63-64% во 2020-2021 година; ова е значително повисоко од нивниот просек од 42-63% што одговара на 2015-2019 година. Сепак, Европската комисија известува помалку оптимистички податоци, имено, 36% просечен удел на европските дела на VOD услугите за 2021 година и 35% за 2023 година. Што се однесува до линеарните услуги, вкупниот број на ТВ канали е благо намален од 4.657 во 2019 година во ЕУ -вклучувајќи ја во тоа време ОК- на 4.483 во 2021 година (намалување од 4%). Сите земји-членки, всушност, бараат од радиодифузерите да резервираат мнозински дел од своето време за пренос за европски дела, при што некои земји-членки бараат поголем дел или за јавните радиодифузери или за сите радиодифузери.

Всушност, просечниот дел од европските работи на линеарни услуги -68% во 2020 година и 69% во 2021 година- беше далеку над задолжителната мнозинска пропорција, според извештаите на земјите-членки. Тоа укажува на намалување во однос на 2019 година (72,6%). Покрај тоа, анализата во студијата сугерира дека уделот на европските дела (38%) е значително под уделот на европските дела пријавен во просек од земјите-членки. Седум земји-членки наметнаа обврски за финансиски придонес за прекуграничните даватели на услуги VOD и две за прекуграничните линеарни даватели на услуги. Конечно, во однос на делата создадени од независни производители, просекот беше 40,6% во 2020 година и 41,4% во 2021 година, според податоците обезбедени од земјите-членки. Сепак, според Европската комисија, тоа е помалку од 3%, што е драматична разлика меѓу националните податоци и извештаите од Брисел. Како заклучок, можеме да тврдиме дека европските дела треба да бидат способни да постигнат успех врз основа на квалитет, а не на субвенции. Правната заштита само докажува релативна ефикасност; Изборот на граѓаните е крајниот доказ за културниот интерес.

Извор на сликата: Европска комисија