Повеќе од половина од Романците веруваат дека Романија има корист од пристапувањето во Европската унија и истиот процент веруваат дека интересите на земјата беа преговарани многу добро или прилично добро кога таа влезе во ЕУ. Истовремено, процентот на оние кои се незадоволни или многу незадоволни од начинот на кој во моментов се застапени интересите на Романија во Брисел е речиси десет отсто поголем од процентот на оние кои се задоволни или многу задоволни од актуелните европратеници кои ги претставуваат во Европскиот парламент, кој исто така е над 50%. Ова се наодите од истражувањето на јавното мислење спроведено на почетокот на април од романската компанија за анкетирање ИРЕС како дел од неодамна објавената Програма за социјална отчетност.
Зголемен интерес кај Романците за изборите за Европскиот парламент
Огромното мнозинство – 80% – од испитаниците во истото истражување рекоа дека се сигурни или прилично сигурни дека ќе гласаат на изборите за Европскиот парламент на 9-ти јуни. Сепак, нешто повеќе од една третина од Романците се заинтересирани за политиките што се дискутираат на ниво на ЕУ, исто така открива истражувањето.
Мнозинството Романци веруваат дека земјата има корист од влезот во Европската унија и огромен процент се убедени дека Романија треба да остане во ЕУ барем во следните неколку години. Околу 56 отсто од испитаниците на истражувањето на ИРЕС рекоа дека Романија добила повеќе од членството во ЕУ, додека само 37 отсто рекле дека изгубила повеќе. Процентот на оние кои рекле ниту добиле ниту изгубиле е само 4%, додека оние кои биле неопределени и рекле дека не знаат/нема да одговорат е само 3%. А, процентот на оние кои сметаат дека би било подобро Романија да остане во ЕУ во наредните години е многу поголем од оние кои го мислат спротивното – 73% наспроти 24%.
Речиси 60 отсто од Романците имаат член на семејството кој работи во ЕУ
Кога станува збор за придобивките од членството во ЕУ, мнозинството од испитаниците велат дека патувале во земја на ЕУ во последните десет години (53%) или дека некој од нивното семејство работи во ЕУ (59%). Но, помалку од една четвртина (20%) велат дека работеле во земја на ЕУ, а процентот на оние кои имаат некој што студира во ЕУ или кои имаат корист од финансирањето на ЕУ се исклучително ниски (11% и 6%, соодветно).
Исто така, повеќе од половина од анкетираните изјавиле дека Романија има повеќе да добие отколку да изгуби во однос на привлекување странски инвестиции (73%), изградба на автопати (68%), поправка на патишта (61%) пристап до здравствени услуги (60%) , подобрување на состојбата на ранливите групи (луѓе без приходи, лица со попреченост, Роми итн.) (59%), реставрација на историски центри/споменици (57%), отворање работни места (56%), надворешна политика на Романија (54 %), непречено водење на романскиот бизнис (53%). Сепак, помалку од половина од испитаниците сметаат дека членството во ЕУ донесе придобивки во однос на независноста на судството (49%), повисокиот животен стандард (48%), извозот на романски производи (47%), транспарентноста на владата (46). %), борбата против корупцијата (44%) и романското земјоделство (40%).
Интересно е што процентот на оние кои целосно или делумно се согласија со изјавата „Интеграцијата во ЕУ значеше зголемена благосостојба за Романците“ е многу повисок од оние кои велат дека Романија има корист од членството во ЕУ. 74% од оние кои веруваат дека интеграцијата донесе благосостојба се за, додека само 56% велат дека, севкупно, земјата има корист. На другиот крај од скалата, оние кои го велат спротивното – дека пристапувањето во блокот на ЕУ не им донесе благосостојба на Романците – сочинуваат само 25% (со останатите неопределени). Во исто време, повеќе од 60% од испитаниците се согласија целосно (28%) или делумно (33%) со изјавата „Романија имаше повеќе корист отколку што придонесе за буџетот на ЕУ“.
Од друга страна, повеќе од 90% од испитаниците целосно или делумно се согласуваат со изјавата „Младите Романци имаат корист од слободата да студираат во други земји на ЕУ“, повеќе од 70% со изјавата „По интеграцијата во ЕУ правото на работа е подобро. заштитени за Романците кои работат во ЕУ“ и повеќе од 60% – со изјавите „Луѓето кои живеат во сиромаштија имаат многу корист од помошта од ЕУ“, „Човековите права во Романија подобро се почитуваат по интеграцијата во ЕУ“, „Романската демократија функционира подобро по интеграција во ЕУ“. Процентот на оние кои мислат дека „Романија има подобра транспортна инфраструктура (патишта, железници) по интеграцијата во ЕУ“, сепак е помал, околу 50% (56%), додека оние кои мислат дека „Корупцијата на романските политичари е намалена по интеграцијата во ЕУ“ е нешто повеќе од 30% (13% се согласуваат целосно и 22% делумно). На другиот крај од скалата, 61% веруваат дека интеграцијата во ЕУ не доведе до намалување на корупцијата, при што 44% целосно не се согласуваат, а 17% делумно не се согласуваат.
Интересите за интеграција на Романија беа прилично преговарани
Севкупно, процентот на оние кои веруваат дека интересите на Романија за интеграција се прилично преговарани е исто така поголем од оние кои го велат спротивното. Така, процентот на оние кои мислат дека преговарачите ја завршиле работата прилично добро е 45%, а оние кои мислат дека ја завршиле многу добро – 9%. На другиот крај од спектарот, 25 отсто сметаат дека преговорите поминале прилично лошо, а 17 отсто сметаат дека интересите на Романија биле многу лошо преговарани. Останатите 4% се неопределени.
Сепак, процентот на оние кои не се заинтересирани за она што се разговара во Брисел е речиси двојно поголем од оние кои се заинтересирани, а оние кои се незадоволни од актуелните европратеници значително ги надминуваат оние кои се задоволни од нив. Така, процентот на испитаници кои рекле дека не се многу или воопшто не се заинтересирани за политиките за кои се дискутира на ниво на ЕУ бил над 60% (63%), додека процентот на оние кои биле многу или прилично заинтересирани бил нешто повеќе од 30% ( 33%). Во исто време, процентот на оние кои рекоа дека се многу задоволни од претставувањето на Романија во Европскиот парламент е само 7%, плус 37% од оние кои се прилично задоволни. На другиот крај од скалата, 34% од испитаниците рекле дека се многу незадоволни од сегашните европратеници, а 20% се прилично незадоволни. Сепак, само 54 отсто од испитаниците се „поприлично оптимисти“ за иднината на ЕУ, наспроти 44 отсто кои се „прилично песимисти“. Сè уште за иднината на ЕУ, огромно мнозинство Романци – речиси 80 отсто – мислат дека блокот треба да има своја армија. Исто така, повеќето – 40% – сметаат дека војната во непосредна близина е главната закана за ЕУ, а околу 10% од испитаниците ги наведоа тероризмот и широката употреба на вештачка интелигенција како три главни закани за иднината на Унијата.
Околу 76 отсто од анкетираните рекоа дека би се согласиле во многу голема, прилично голема или прилично мала мерка со пристапот на Молдавија во ЕУ. За споредба, само 65 отсто се согласија Украина да влезе во Европската унија. Огромното мнозинство Романци – повеќе од 80% – знаат дека изборите, и парламентарни и локални, ќе се одржат на 9-ти јуни, а само 9% рекоа дека не знаат. Подеднакво значаен е процентот на оние кои рекоа дека имаат намера да излезат на гласање, но процентот на оние кои рекоа дека дефинитивно ќе одат или размислуваат да гласаат на парламентарните избори за ЕУ е нешто поголем од процентот на оние кои се решени да гласаат на локалните избори. Така, процентот на оние од првата категорија изнесува 80%, наспроти 87% од оние од втората.
50% од Романците велат дека им е полошо отколку пред 10 години
Истражувањето ги разгледа и перцепциите за животниот стандард. Така, мнозинството од испитаниците веруваат дека живеат полошо или како лошо/добро во споредба со пред 10 години. Само 30% рекле дека живеат подобро од пред една деценија, додека 50% рекле дека им е полошо, а 19% дека нивниот живот е ист. Во однос на проектирањето на иднината, и овде процентот на оние кои мислат дека ќе живеат полошо за 5 години е поголем од оние кои проектираат подобар живот: 39% наспроти 34%. Процентот на оние кои мислат дека животот ќе им биде ист за 5 години е 20%, а оние кои не можеле/не би дале одговор на прашањето е 6%.
Истражувањето е спроведено на примерок од 1.108 испитаници, на возраст од 18 и повеќе години, со помош на методот на компјутерско телефонско интервјуирање (CATI), со максимална толерирана грешка од ±2,9%.