Сончевиот сектор на ЕУ за идентификување на можности и ризици од измама за потрошувачите

Кога се мери според неговиот феноменален раст на пазарната вредност и обемот на генерирана моќност, соларниот сектор на ЕУ е неверојатна успешна приказна. Капиталните инвестиции во соларни ФВ во ЕУ на пример се зголемија од околу 19 милијарди евра во 2020 година на околу 60 милијарди евра во 2023 година.

Друг јасен показател за успехот на секторите може да се види во фактот дека иако беше потребно до 2018 година за капацитетот на соларната енергија на Европската унија прво да надмине 100 GW, потребни беа само дополнителни 4 години за овој капацитет да се удвои, достигнувајќи 200 GW. пресвртница во 2022 година.

Податоците произведени од лидерите на индустријата, како што е SolarPower Europe, последователно го ставија кумулативниот инсталиран соларен капацитет на PV на земјите-членки на ЕУ-27 на 269 GW на крајот на 2023 година, додека исто така укажуваат дека трендот на раст само се очекува да продолжи.

Иако ова е импресивно, постојат јасни сигнали дека жестоките стапки на раст поврзани со последниве години можеби ќе се намалат малку. SolarPower Europe веќе процени дека може да се забележи значително забавување на распоредувањето од 53% раст во 2023 година на 4% во 2024 година (ова изнесуваше забавување на соларниот раст од 92%) и сега се предвидува дека ниските едноцифрени годишни стапки на раст на 3-7% ќе станат норма помеѓу 2025 и 2028 година.

За жал, има малку што да сугерира подеднакво значително забавување на подготвеноста на оние кои се вклучени во експлицитно криминални операции насочени кон измама, заведување или на друг начин искористување на потрошувачите во секторот за соларна енергија да се откажат од тоа.

Иако најчесто е насочено кон поединци на ниво на домаќинство или фарма, овој вид таргетирање е насочен и кон агенциите на ЕУ кои ги надгледуваат или спроведуваат политики за финансирање поврзани со инсталирање на соларни панели или технологија за микрогенерирање. Понекогаш дури ги вклучи владите како наводни извршители на измама. Како пример за второто, можеме да го посочиме случајот од 2021 година, пријавен од Journalismfund Europe, независна непрофитна непрофитна организација со седиште во Брисел, која се фокусираше на потенцијалната корупција на поддршката за соларна енергија во Чешка и Словачка. Како што е соопштено од Journalismfund Europe, владата во Чешката Република ги одложуваше измените на законот со кои се дозволува државно гарантираната цена на соларната електрична енергија да одговара на падот на инвестициите во соларна електрична енергија. Како резултат на тоа, тврдеше дека државата гарантирала високи цени до крајот на 2010 година за сите што изградиле соларна централа.

Во однос на Словачка, прашањата се вртеа околу злоупотреба на тендерскиот процес кој наводно ги фаворизирал словачките олигарси.

Друг случај кој вклучува злоупотреба на тендерскиот процес беше забележан во април 2023 година кога Управата за интегритет на Унгарија, која е независно тело на јавната администрација што го надгледува користењето на фондовите на ЕУ во таа држава, откри дека неколку компании кои се занимаваат со соларни панели се вклучиле во дослух. на тендерите на Европската унија, со што се ограничува конкуренцијата.

Ова го натера Управата да го упати прашањето до Унгарската управа за конкуренција.

Во соопштението за ова прашање од Управата за интегритет, таа откри дека спровела истрага по службена должност за апликациите за грант поднесени на Повикот за тендер бр. VP6-7.2.1.4-17 со наслов „Развој во домаќинствата на електрична енергија, водоснабдување и управување со отпадни води на мали фарми“ од Програмата за рурален развој.

Според известувањето, успешниот понудувач обезбедил, преку ангажирање во дослух со двајца други понудувачи за да се исклучи фер конкуренцијата во цените на пазарот, дека неговите сопствени понуди биле секогаш најповолни и најуспешни понуди на тендерите за инсталација на системи за соларни панели.

Дополнителни докази за посложени нелегитимни практики кои влијаат на соларниот сектор беа видени во ноември 2024 година. Одлуки на Унијата кои ги отстранија од ценовниот аранжман дизајниран да ги избегне казнените трговски давачки.

Беше објавено дека случајот се врти околу договорот од 2013 година меѓу ЕУ и повеќето кинески производители на соларни панели за да се спротивстават на наводните практики на дампинг. Според „задолжението за минимална увозна цена“.

Неодамна Европското јавно обвинителство (ЕППО) во Љубљана (Словенија) објави дека води истрага за обид за измама со 340.000 евра од фондовите на ЕУ, со претреси на куќи извршени на 7 и 8 јануари 2025 година.

Истрагата на ЕЈПО во овој случај се фокусира на две компании осомничени дека се обиделе со измама да добијат средства за кофинансирање на мали постројки за производство на соларна енергија, на јавен повик на словенечкото Министерство за инфраструктура финансиран од Кохезискиот фонд на ЕУ.

Според соопштението на истрагата на ЕЈПО, компаниите поднеле две посебни апликации, прикажувајќи ги како посебни проекти, додека двете се однесувале на иста соларна централа лоцирана на една локација. Ова наводно лажно претставување имаше за цел да го заобиколи барањето за добивање градежна дозвола.

ЕСЈО сепак нагласува дека истрагата е во тек, и затоа сите засегнати лица се сметаат за невини додека не се докаже вината пред надлежните словенечки судови.

Случаите кои не вклучуваат вакво ниво на организирана, обиди или наводна измама со фондовите на ЕУ, но сепак поврзани со соларни панели или инсталации за соларна енергија може лесно да се множат.

Во една смисла, ова не е изненадувачки. Индустријата која троши десетици милијарди капитални расходи одразува или во најмала рака предвидува огромно ниво на јавна побарувачка.

The unfortunate reality is therefore that despite robust provisions already being in place in terms of EU directives on public procurement that cover tenders across a range of sectors including the solar sector, fraudulent activity of this kind is increasing.

In such a lucrative environment, rogue operators, like parasites acting within a host will often insert themselves to gain maximum advantage at the expense of ordinary investors who are merely seeking access to clean sources of renewable energy that will reduce their electricity and household energy costs.

Reporting from France has shown the growth of this kind of fraudulent activity with one criminal network accused of embezzled €27 million through MaPrimeRénov’, a French public aid program for energy-efficient home renovations. Investigations there revealed fraudulent practices targeting the most vulnerable households.

According to the Irish Times reporting, the couple had €10,000 removed from their bank account after an illegitimate company successfully engaged in a fake invoice scam. Examples of this kind could be multiplied with ease.

Incidents such as these are likely to increase as applications to the Irish Government’s Micro-generation Support Scheme (MSS) which provides capital grants through the Sustainable Energy Authority of Ireland (SEAI) for solar PV installations, in the form of the Domestic Solar PV and Non-Domestic Microgeneration schemes, increase.

This is a particularly attractive option for Irish households as Micro-generation is set to play a major role in in creating opportunities for homes, schools, community groups and small commercial customers in generating and consuming their own electricity.

As the Scheme largely relies on private installation, it is also highly likely that concerns relating to the rise in fake invoice scams will have to be addressed.

In this regard it is worth noting the recommendations contained within the publication of the Irish parliaments Joint Committee on Finance, Public Expenditure and Reform and Taoiseach Report on Authorised Push Payment Fraud in October 2024.

Push payment fraud involves fraudsters tricking an individual or business to send money from their account to one controlled by a fraudster.

The Committee recommended the publication of a National Economic Crime Strategy, the development of a shared fraud database, and greater coordination and communication between Government, Gardái, the banking sector and social media companies.

Efforts to combat this activity at the household level often focus on helping consumers to become aware that malicious targeting often involves solar panel offers at suspiciously inexpensive levels. This is often allied to exaggerated claims about energy autonomy and VAT fraud where the scammer will claim that the consumer can fully recoup VAT.

In conclusion then we can say that while there is a significant and growing public demand for solar panels and solar related energy there is also a widespread and often successful attempt to abuse this demand through fraudulent practices.

To protect consumers, to maintain the integrity of the solar sector and to protect ongoing laudable goals including the sale of micro-generated solar power back to the national grid, as is the case in Ireland, vigilance is urgently required.