Поминаа повеќе од 60 години од времето кога за прв пат беше предложен и проучуван поимот вештачка интелигенција и човештвото да ги достигне своите сегашни способности. Во последната деценија полето на вештачката интелигенција (ВИ) напредуваше значително, но никогаш побрзо отколку во последните две години кога голем број фактори се собраа на речиси идеален начин и му обезбедија на човештвото спектакуларни програми како што е ChatGPT.
Европската комисија бара онлајн платформите јасно да ги идентификуваат содржините – слики (фотографии и видеа), звуци, текстови – генерирани од вештачка интелигенција (ВИ). Заменик-претседателката за вредности и транспарентност на Европската комисија, Вера Јоурова, ги повика потписниците на Кодексот за најдобра практика на ЕУ против дезинформации, со кои таа се сретна неодамна во Брисел. Тоа е нова мерка во стратегијата на Комисијата за спречување на ширење на дезинформации, особено на онлајн дезинформации, за да се обезбеди заштита на европските вредности и демократските системи.
Извршната власт на ЕУ сака да ја спроведе оваа мерка веднаш, иако најголемите платформи, со над 45 милиони активни корисници во ЕУ, ќе подлежат на обврските од новиот Закон за дигитални услуги (DSA) само од 25- ти август. Регулативата бара „употреба на видливи ознаки“ за да се осигура дека „генерираната или манипулирана аудио или видео содржина е препознатлива“.
Кодексот на пракса не е правно обврзувачки
Кодексот на пракса против дезинформации, потпишан во 2022 година, кој не е правно обврзувачки, обединува околу 40 организации, вклучувајќи ги Facebook, Google, YouTube и TikTok. Интересно е што Twitter неодамна ја напушти групата.
„Потписниците кои интегрираат генеративна вештачка интелигенција во нивните услуги како што се Bing Chat за Microsoft и Bard за Google, треба да ги интегрираат потребните заштитни мерки за да не можат овие услуги да ги користат злонамерните актери кои генерираат дезинформации“, рече Вера Јоурова.
Од друга страна, потписниците кои имаат услуги кои најверојатно ќе шират дезинформации генерирани од вештачка интелигенција треба да воспостават технологија за да ја препознаат оваа содржина и јасно да им ја укажат на корисниците, додаде претставникот на ЕУ.
Регулативата за вештачка интелигенција забранува „намерна“ манипулација
Европската унија моментално преговара за специфична легислатива за вештачка интелигенција која ќе предвидува обврски за транспарентност за генераторите на уредувачката содржина на ChatGPT. По неколкумесечни интензивни дискусии, европратениците на крајот на април постигнаа привремен политички договор за првата регулатива за вештачка интелигенција во светот. Законот за вештачка интелигенција (ВИ) е законски предлог за регулирање на вештачката интелигенција врз основа на нејзиниот потенцијал да предизвика штета и да влијае на намерите за гласање на корисниците на социјалните мрежи. Текстот, кој најверојатно ќе претрпи измени, се очекува да биде ставен на гласање во Европскиот парламент. Нејзините принципи вклучуваат човечка агенција и надзор, техничка робусност и безбедност, приватност и управување со податоците, транспарентност, социјална и еколошка благосостојба, различност, недискриминација и правичност.
Една од најконтроверзните теми на разговор во преговорите се однесуваше на системите за вештачка интелигенција кои немаат конкретна цел. Исходот – пробен – беше да се наметнат построги обврски на поткатегоријата на вештачка интелигенција за општа намена, која вклучува модели како што е GhatGPT. Исто така, утврди дека генеративните модели на вештачка интелигенција треба да бидат дизајнирани и развиени во согласност со законите на ЕУ и основните права, вклучително и слободата на изразување.
Друга политички чувствителна тема беше типот на апликации за вештачка интелигенција што треба да се забранат бидејќи се сметаат за неприфатлив ризик. Ова доведе до предлог да се забранат алатките за вештачка интелигенција за општо следење на интерперсоналната комуникација, но овој предлог беше напуштен. Од друга страна, воведено е продолжување на забраната за биометриски софтвер за идентификација. Првично, оваа забрана се применуваше само во реално време, овој софтвер за препознавање можеше да се користи само ex-post за тешки кривични дела и со предсудско одобрение.
Регулативата за вештачка интелигенција исто така забранува „намерна“ манипулација. Зборот „намерно“ беше предмет на дебата, бидејќи противниците на оваа формулација тврдеа дека намерноста може да биде тешко да се докаже, но на крајот беше потврдена. Истовремено, беше постигната формулата според која е забранета употребата на софтвер за вештачка интелигенција за препознавање емоции во областите на спроведување на законот, управување со границите, вработување и образование.
Забраната на европратениците за предвидливо полициско работење е проширена од криминални на административни прекршоци, врз основа на холандскиот скандал со детски додаток кој доведе до погрешно кривично гонети илјадници семејства за измама поради погрешен алгоритам што го користи Вештачката интелигенција.
Последно, но не и најмалку важно, моделите со ВИ со висок ризик беа класифицирани во Анекс. Односно, модел со висок ризик ќе се смета за модел кој претставува значителен ризик за здравјето, безбедноста или основните права. Слично на тоа, вештачката интелигенција што се користи за управување со критична инфраструктура, како што се енергетските мрежи или системи за управување со вода, исто така ќе се класифицира како висок ризик ако вклучува сериозен еколошки ризик.
Европратениците вклучија и дополнителни мерки за процесот со кој давателите на високоризични модели на вештачка интелигенција можат да обработуваат чувствителни податоци, како што се сексуалната ориентација или религиозните убедувања, за да откријат негативни предиспозиции. Особено, за да се дозволи обработка на овој конкретен тип на податоци, пристрасност не смее да се открие преку синтетичка, анонимизирана, псевдонимизирана или шифрирана обработка на податоци. Дополнително, проценката мора да се одвива во контролирана средина. Чувствителните податоци не можат да се пренесат на други страни и мора да се избришат по проценката на пристрасност. Давателите исто така мора да документираат зошто е извршена обработката на податоците. Вештачката интелигенција (ВИ) се смета за „технологија што ја дефинира иднината“.
Што точно е вештачката интелигенција и како таа веќе влијае на нашите животи? Дефиниција за вештачка интелигенција
Вештачката интелигенција се смета за централна за дигиталната трансформација на општеството и стана приоритет за Европската унија, како што се гледа во нејзините официјални документи. Се очекува идните апликации да донесат огромни промени во општеството, но вештачката интелигенција е веќе присутна во нашиот секојдневен живот. ВИ е способност на машината да имитира човечки функции како што се расудување, учење, планирање и креативност. ВИ им овозможува на техничките системи да ја согледаат околината во која работат, да ја обработат оваа перцепција и да решаваат проблеми, дејствувајќи за постигнување одредена цел. Компјутерот прима податоци (или веќе подготвени или собрани преку сопствени сензори, како камера), ги обработува и потоа реагира.
Системите за вештачка интелигенција се способни до одреден степен да го прилагодат своето однесување, анализирајќи ги ефектите од претходните дејства и работат автономно. Некои технологии за вештачка интелигенција постојат повеќе од 50 години, но зголемената компјутерска моќ, достапноста на огромни количини на податоци и новите алгоритми доведоа до голем напредок во вештачката интелигенција во последниве години.
Како се користи длабока лажна или пропагандна технологија?
Денешните медиуми се погодени од големите проблеми создадени од вештачката интелигенција која „прави хаос во медиумскиот свет“. Студијата на Репортери без граници (РСФ) ја анализираше состојбата на новинарството во 180 земји, земајќи ги предвид политичките, социјалните и технолошките промени.
Наодите се загрижувачки. Извонредниот развој на вештачката интелигенција им создава уште повеќе проблеми на медиумите. Во извештајот се вели дека индустријата за дезинформации шири манипулативни содржини во голем обем, како што покажа истрагата на конзорциумот Забранети приказни и дека вештачката интелигенција не ги зема предвид барањата на квалитетно новинарство.
Програма за вештачка интелигенција (петтата верзија на Midjourney) која генерира слики со многу висока дефиниција како одговор на вербалните барања, ги храни социјалните мрежи со сè поверодостојни и незабележливи лажни „фотографии“. Многу од овие објави стануваат вирални. Новинарството од јавен интерес се соочи со голема конкуренција од погрешни наративи и лажни вести промовирани од одредени медиуми и политичари и софтвер за вештачка интелигенција, особено во контекст на пандемијата „Ковид-19“, а од неодамна и војната во Украина. За жал, има доволно луѓе кои имаат тенденција да им веруваат на лажните информации, кои понекогаш се спојуваат со руската пропаганда и ја поттикнуваат недовербата во медиумите.