Тајван: Судбината на светот поминува низ островот Формоза

Претстојните избори отвораат големо геополитичко прашање.

2024 година е пресудна година на глобално политичко ниво: не само за европските избори, не само за американските претседателски избори, туку и за многу изборни настани ширум светот кои, сепак, можат значително да ја променат геополитичката шаховска табла.

Првата нација – колку и да е соодветен овој термин во предметниот случај – што ќе оди на гласање е Тајван, во недела на 13 јануари. Тајванските граѓани се повикани да го изберат новиот претседател на архипелагот, по истекот на вториот мандат на Цаи Инг-вен (ДПП, блиску до РЕ). Кандидатите се веќе познати и ја претставуваат целата тајванска политичка шема.

Кандидат на ДПП, владејачката партија, е актуелниот потпретседател Вилијам Лаи. Демократската прогресивна партија е партијата што ги направи антикомунизмот и тајванскиот национализам свои главни борби и – и покрај тоа што е повеќе левичарска за економско-социјалните прашања – жестоко се противи на повторното обединување со Кина, наместо да ја застапува тезата за независност од неа.

Главниот предизвикувач на Лаи е Хо Ју-их, актуелниот градоначалник на Нов Тајпеј и кандидат на Куоминтанг (КМТ, близок до ППЕ). Секој кој знае малку од кинеската историја е свесен дека Куоминтанг беше главниот ривал на кинеските комунисти и дека расколот меѓу Тајван и самата Кина произлегува од спорот за кинескиот суверенитет кој произлезе од граѓанската војна меѓу националистите предводени од Чианг Каи- шек и комунистите под покровителство на Мао Це Тунг, при што првиот избега во Тајван по поразот. И покрај суровите конфликти со комунистите и покрај тоа што е дел од различни централно-десничарски меѓународни организации, во кои се вклучени и американските републиканци, Куоминтанг се придвижи кон позиции поповолни за повторно обединување, дури и ако потоа се насели на „третиот пат“, т.е. независност ниту обединување.

Третиот и последен кандидат е Ко Вен-је, поранешен градоначалник на Тајпеј (ТПП), кој се претставува како алтернативен кандидат, повеќе посветен на пацифизмот и реформизмот од неговите ривали. Предизвикот, сепак, се чини дека е главно концентриран меѓу ДПП и Куоминтанг, дури и во кинеската реторика.

Во интервју за весникот Le Monde, всушност, министерот за надворешни работи на Тајван осудува како Кина започнува масовна пропаганда според која победата на Лаи ќе доведе до војна и забавување на растот, додека успехот на Куоминтанг ќе обезбеди мир и просперитет. . Кина има секаков интерес да се ослободи од ДПП по 8-те години од претседателствувањето на Цаи Инг-вен, која отсекогаш се позиционираше како поддржувач на тајванската независност до тој степен што неколку пати беше домаќин на истакнати членови на американската влада.

Желбите на Кси Џинпинг, сепак, се многу различни од политичката волја на ДПП: во својот новогодишен говор, кинескиот претседател изјави дека „Кина дефинитивно ќе се обедини во Тајван“, додавајќи дека „сите Кинези од двете страни на теснецот треба да бидете обврзани со заедничка цел и споделувајте ја славата на обновувањето на кинеската нација“. Кси даде и низа ветувања, како што се зголемени реформи, отворање „на сите нивоа“, жив економски развој и промоција на образованието, додавајќи дека Хонг Конг и Макао никогаш нема да пропуштат да бидат поддржани од кинеската влада.

Без оглед на пресудата за кинеската поддршка за Хонг Конг, наместо тоа, факт е дека Кина го засили воениот притисок врз Тајван со редовните вежби во водите на архипелагот кои, кога се комбинираат со новогодишните декларации, само прикажуваат застрашувачки сценарија за иднината. на Тајван.

Сепак, не смееме да гледаме на прашањето со одвоено око: евентуална воена ескалација меѓу Кина и Тајван неизбежно би довела и до американско вмешување, имајќи предвид дека Тајван отсекогаш го бранеле Соединетите држави кои ги поддржуваат воените способности на островот. Проблемот е исто така продуктивен: над 60% од полупроводниците ширум светот се произведуваат во Тајван, со што се обезбедува сè уште слободно управување со комерцијалните односи на технолошко ниво. Поднесувањето на Кина неизбежно би било победа за азискиот гигант кој би купил уште една „суровина“ за да доминира на пазарот.

Сабота, 13 јануари ќе биде датум за Тајван каде што ќе се пишува историјата: продолжи да се „спротивставува“ на кинеското мешање или постепено обединување на архипелагот со Народна Република Кина. Глобалните последици од овој избор, во секој случај, ќе бидат значителни.