Subscribe
За време на мојот летен распуст, имав можност да посетам неколку европски градови. Од сите нив, како што не знаев, ќе застанам во Џенова, прекрасен италијански град, чиј историски центар е извонредно убав. Пред сè, за нејзините згради, и граѓански – Универзитетот – и религиозните – катедралата Сан Лоренцо, меѓу другите. Но и затоа што успеа да ги задржи кривулестите улици, невозможните скалила, тесните улички, кои потсетуваат на средновековните распореди каде што дизајнерите на модерната урбана архитектура сè уште не ја претставиле својата точност и прави линии. Бојата на нејзините згради, типична за италијанската ренесанса и готски периоди, величественоста на нејзините палати, ја прават Џенова суштинска станица. Нејзините граѓански градби, украсени на аглите со скапоцени ликови на Дева Марија, Богородица, утеха на намачените, помош на христијаните, прибежиште на грешниците и рибарите; толку суштински во градот, кој беше Република, и кој гледа на Маре Нострум.
Градот се простира на неколку ридови, на многу стрмна надморска височина, што бара и физички и духовен труд за да се посети и да се запознае. Целиот град гледа на морето кое го направило одлично и кое и денес е вокација за размена на искуства, трговија и просперитет на својот народ.
Но, заедно со оваа мината убавина и раскош, Џенова нуди и поглед на пост-модерниот свет, кој ве остава со вкус на нелагодност и очај. Стотици млади Африканци собираат туристи и патници, чекајќи нивните работи да бидат оставени без надзор; а локалната трговија е јасно деградирана. Не се шетате со чувство на сигурност. И во ова е исто како и другите градови, па европски и маријански, како Барселона, Марсеј или Антверпен. Ѕидовите, дури и на палатите и историските граѓански згради, се полни со графити против Израел и во корист на терористичката кауза на Хамас и Хезболах – секогаш под маската на палестинскиот народ – заедно со другите во корист на движењето на сквотери. Јавниот политички дискурс е јасно антиевропски и происламистички. Јавниот политички дискурс го уништува урбаниот мебел и е во контраст со совршенството, редот, хармонијата на христијанската цивилизација што го осветлува градот. Џенова е добра метафора за оваа Европа што ја уништија политичките, културните и економските елити. Христијанското наследство – кое е и универзитетот, палатите на античкото благородништво и просперитетната буржоазија што ја направи Џенова просперитетна и посакувана република – се соочува со варварството на нечистотијата, урбаните графити, несигурноста и сиромаштијата изложени во форма на луѓе кои просат на улица. Распадот на христијанскиот поредок отсекогаш бил цел на најрадикалните тези на францускиот револуционерен либерализам, на револуционерниот либерализам на Гарибалди, на марксизмот на Спинели и на преовладувачкиот вокизам. Нејзиниот природен сојузник, радикалниот исламизам кој веќе е на улиците на Западна Европа. Напротив, конзервативната одбрана на европскиот, а со тоа и христијанскиот поредок мора да вклучува соочување на сите нивоа со оние кои промовираат, поттикнуваат и финансираат неред, сиромаштија, несигурност и нечистотија. Џенова, како и многу други европски градови, не може да влезе во дефинитивен процес на уништување. Убавината на нејзините зелени куполи, распоредот на нејзините улици, висината на нејзините крстови, ги заслужуваат сите наши напори. Затоа што во оваа убавина лежи доброто и вистината. Во оваа убавина лежи правдата, индивидуалните и колективните слободи на европските народи, нашата слобода на изразување, религија и мисла. На нејзините улици е споменот на нашите предци, херојството на мачениците на нашите народи. Џенова, бесмртна, мора да може да остане таква, и затоа јавниот политички дискурс не може да биде оној на графичкото насилство, младинските банди на улиците и промовирањето на исламскиот фундаментализам.