Subscribe
Околу 90.000 војници, 50 бродови, 80 авиони, повеќе од 1.000 оклопни возила, како и беспилотни летала и подморници, учествуваат во вежбата од јануари до мај во која Северноатлантската алијанса ја тестира својата способност да одговори на можен напад од Руската Федерација на сојузник. Steadfast Defender 24 е најголемата вежба на НАТО од падот на Берлинскиот ѕид и може да се гледа како демонстрација на сила, дизајнирана да спречи можен напад од „рамноправен противник“.
„Нова ера на колективна одбрана е пред нас“, рече адмирал Роб Бауер, воен началник на НАТО, на една од конференциите за планирање.
Во децениите по крајот на Студената војна, сојузничките сили не се соочија со големи вооружени конфликти. Така, НАТО драматично ги намали своите конвенционални и нуклеарни сили и ги намали трошоците, преминувајќи од територијалната одбрана, вклучително и напредната одбрана, предводена од големи, тешки формации, до одговор на кризи врз основа на експедиционите способности – полесно распоредливи, помали и полесни единици. Геополитичкиот и воениот контекст се сменија со нападот на Руската Федерација врз Украина, барајќи радикално прилагодување на механизмите за воен одговор на Алијансата. Самитот на НАТО во Вилнус минатото лето ја усвои „најважната трансформација на воената доктрина на НАТО за половина век“, според заменик-генералниот секретар на НАТО, Мирчеа Џоана. Таа има форма на интегрирана стратегија, која ги обединува регионалните и националните воени планови и предвидува голем број промени во борбените единици. Како одговор на неодамнешните предизвици на Москва – хибридни активности, конвенционални и нуклеарни воени закани и таканаречениот концепт Анти-пристап/одбивање област (A2/AD) – активности за оневозможување пристап до државите на Алијансата особено во Црното Море – НАТО презеде голем број чекори за ефективно да се одговори. Еден од нив е тројно зголемување на големината на силите за одговор на НАТО (NRF).
Одбранбените планови договорени на Самитот во Вилнус бараат 300.000 војници и стотици бродови и авиони да бидат во состојба на готовност. Според заменик-секретарот на НАТО, Мирчеа Џоана, ова се „најробусните“ одбранбени планови од крајот на Студената војна, така што НАТО е способен да го одврати „секој непријател“ и да ја брани „секој квадратен сантиметар од нашата територија“.
„Ќе ја зајакнеме нашата колективна одбрана, особено нашата противвоздушна и ракетна одбрана“, рече претставникот по состанокот на Воениот комитет на НАТО на 17-ти јануари, според digi24.ro.
Заменик-генералниот секретар на НАТО рече дека силите за брза реакција на НАТО сега имаат „поголем“ број војници на подготвеност и дека Алијансата, исто така, има поголеми воени способности и поефикасни системи за команда и контрола.
„Сите способности се тестираат во воените вежби на алијансата“, рече претставникот на НАТО.
Steadfast Defender 24 има за цел да ги спроведе плановите на НАТО и националните испреплетени одбранбени планови, спроведувајќи ги во пракса новите одбранбени планови договорени во Вилнус. Исто така, се тестира како американските трупи можат да ги зајакнат европските сојузници во земјите на границата со Руската Федерација и на источното крило на алијансата. Русија не се споменува во коминикето на НАТО со кое се најавува вежбата, но во нејзиниот нов стратешки концепт, 2022 година, таа е посочена како најзначајна и директна закана за безбедноста на сојузниците. Вежбата Steadfast Defender ќе се спроведе според член 5 од Договорот за НАТО, кој предвидува интервенција на Алијансата во случај на напад на сојузник. Најголеми сили ќе обезбедат САД, Обединетото Кралство и Франција, кои ќе учествуваат со рекорден број војници, по повеќе од 20.000.
Во „Бранителот непоколеблив“ е вклучен и кандидатот за сојуз, Шведска. Романија учествува со војници распоредени во Полска и штабни офицери. Вежбите започнаа на 22-ри јануари и ќе бидат поврзани со други вежби од Норвешка до Романија до мај. Полска, како и балтичките земји – кои се сметаат за најзагрозени од потенцијален руски напад – ќе бидат главните локации за вежбата, а Германија ќе дејствува како главен центар за консолидација и координација, каде што ќе пристигнат состаноците. Некои елементи од вежбата, сепак, се планирани да се одржат низ нордискиот регион, вклучително и Шведска, која сè уште не е членка. Ќе бидат вклучени и други земји од Централна и Источна Европа, како Чешка, Унгарија и Северна Македонија.
Сценарио за вежбање на НАТО: Полска и балтичките земји нападнати од исток
Според сценариото, сојузничките земји ќе испратат своја војска да ги брани Полска и балтичките држави, кои би можеле да бидат нападнати од исток. Во маневрите ќе бидат вклучени 50 бродови, 80 авионски платформи, вклучувајќи Ф-35, повеќе од 1.000 оклопни возила и неодреден број беспилотни летала и подморници. Британија ќе распореди група бродови кои ќе ги води носач на авиони. Вежбата е поделена во две фази, првата за да се види дали САД можат да распоредат голем број војници и опрема во Европа за да дејствуваат во одбрана, и втората – онаа што ќе покаже дали НАТО навистина може да го одбрани своето источно крило.
Според најавата на НАТО, целта е да се види дали може „да распореди и одржува сложени операции со повеќе домени во текот на многу месеци, во текот на илјадници километри, од далечниот север до Централна и Источна Европа и под сите услови“, бидејќи тоа би било вид на војна што може да се очекува ако Русија нападне.
Во април, Романија ќе води една од вежбите поврзани со Steadfast Defender – Sea Shield – поморска вежба која ја тестира координацијата на поморските операции од страна на 16 сојузници. Вежбата има за цел да го подобри начинот на кој овие единици ефикасно работат заедно и во планирањето и во извршувањето. Тоа е, исто така, тест за здружената оперативна група за многу висока подготвеност (VJTF) на алијансата, која беше создадена како директен одговор на руската анексија на Крим во 2014 година. Девет земји-членки на Алијансата придонесуваат со војници во силите за брза реакција, кои имаат копнени сили од околу 6.000 војници.
Командата на ВЈТФ, која се одржува на ротациона основа, на 1 јануари ја презеде ОК, која учествува со лесна механизирана бригада. Оваа „глава“ на Силите за брза реакција (ВЈТФ), предводени во 2022 година од Франција, беше распоредена за прв пат во историјата на Алијансата, на 26 февруари 2022 година, во Романија. Целта на оваа акција беше да се има колективна одбрана на државите од Алијансата откако Русија ја нападна Украина на 26 февруари 2022 година.
Иако романскиот печат објави дека Република Молдавија, единствената земја што не е членка на НАТО, ќе учествува на вежбата, оваа информација беше демантирана од Министерството за одбрана во Кишињев, пишува Newsmaker.md. Изданието го цитира Ала Диакону, портпарол на Министерството за одбрана, според кого вежбата Брз одговор се спроведува меѓу Националната армија и командата на Соединетите Американски Држави во Европа и Африка врз основа на билатерални обврски за пренос на искуство и не е поврзана со Стадифаст. Бранител 24.
Последната голема воена вежба на НАТО се одржа во 1988 година
Последната вежба со слична големина на Steadfast Defender беше Reforger. Таа воена вежба се одржа за време на Студената војна, поточно во 1988 година. Во тоа време, сојузничките сили распоредија не помалку од 125.000 воен персонал. Следната најголема вежба на НАТО беше Trident Juncture, која беше извршена од сојузничките трупи во 2018 година и имаше вкупно 50.000 учесници.
Реакцијата на Москва на Steadfast Defender 2024 потврдува дека нејзината цел – да се гледа како импресивно распоредување на сили дизајнирани да ги одвратат потенцијалните непријатели – е постигната.
„Неотповикливо враќање“ на маневрите од Студената војна, изјави рускиот заменик-министер за надворешни работи Александар Грушко за новинската агенција РИА, цитиран од Ројтерс.
Фото: Pickpik.com