Блискиот Исток седи на буре барут

За прв пат по две години, светот повеќе не гледа кон Украина, туку кон Блискиот Исток. Споредбата што ја направија некои коментатори меѓу војната во Израел и терористичките напади во САД во септември 2001 година е валидна барем поради изненадувачкиот ефект и бруталноста што ги карактеризираше двата напади, кои се случија со разлика од две децении, но и поради тоа што веќе се видливи глобални ефекти.

За тоа „кој има корист“ од оваа нова војна, аналитичарите се едногласни дека главни корисници – барем политички и медиумски – ќе бидат Русија и Иран. Но, кога станува збор за прашањето како оваа војна ќе влијае на нас останатите, рано е да се шпекулира. Но, не може а да не се забележи разликата во реакцијата меѓу двата главни глобални политички играчи – Европската унија и САД. Додека претставниците на ЕУ се повеќе загрижени за хуманитарната страна на проблемот, САД изгледаат позаинтересирани да обезбедат воена поддршка во областа. Во двата случаи, и за европските држави и за САД, ветувањата за поддршка на палестинското население во првиот случај, и на израелската армија во вториот, се претвораат во финансиски напори, и тоа во време кога во изминатите 22 месеци, двете страни вложуваат напори да ја поддржат – и воено и хуманитарно – Украина нападната од Русија. Но, оваа поддршка за Украинците би можела да настрада во наредните месеци, барем поради нарушувањето на синџирот на снабдување со оружје предизвикано од конфликтот во Израел. Второ, интензивната медиумска експонираност што ја добија Украина и нејзиниот претседател Володимир Зеленски, која не претрпе дури и по неодамнешното повторно отворање на конфликтите во Нагорно Карабах или Косово, може да се намали по интензитет откако проблемите на Блискиот Исток ќе дојдат во јавноста.

„Зборуваме за чин од 11 септември и таквиот чин е казнив според меѓународното право имплицитно и премолчено со уништување на оние што го извршиле“, коментира за Слободна Европа, директорот на Евроатлантскиот центар за отпор. , Овидиу Раечи, државен секретар во романското Министерство за надворешни работи, за ефектите од војната во Израел.

„Тоа е огромен неуспех за Израел и огромен успех за Хамас. Бевме неподготвени и сè уште сме, да останеме политички коректни“, рече Коби Мајкл, експерт во тинк-тенк INSS со седиште во Тел Авив, цитиран од АФП.

Русија и Иран индиректни корисници на конфликтот меѓу Израел и Хамас

Со очигледен неутрален став кон страните вклучени во неодамнешниот конфликт на Блискиот Исток, Русија се чини дека е – според коментаторите – еден од нејзините главни корисници. Од медиумска гледна точка, Русија и Владимир Путин имаат се да добијат од префрлањето на фокусот од масакрите во Украина и неуспехот на војната со Украина во нов конфликт. А дека Кремљ ќе ја искористи оваа можност е очигледно од неодамнешните изјави на портпаролот Дмитриј Песков и самиот претседател Владимир Путин кои веќе се обидуваат да го истуркаат ова прашање на меѓународната агенда.

Првата реакција на „царот“ по терористичките напади на Хамас во Појасот Газа беше дека оваа војна во Израел „го покажува неуспехот на американската политика на Блискиот Исток“. Во исто време, Кремљ објави дека одржува дипломатски односи со двете страни во војна.

„Имаме долгогодишни историски односи со Палестинците, продолжуваме да одржуваме контакти, вклучително и на високо ниво. Но, во исто време имаме односи со Израел, со кој исто така имаме многу заедничко, особено големиот број сонародници кои живеат во таа држава“, изјави портпаролот на рускиот претседател Дмитриј Песков.

„Имаме намера да продолжиме со нашите напори и да играме улога во помагањето во изнаоѓање начин за решавање на конфликтот“, додаде претставникот на Кремљ.

Подоцна, говорејќи на енергетската конференција во Москва, Дмитриј Песков го повтори турскиот претседател Таип Ердоган (кој неодамна се сретна со политичкиот лидер на Хамас Исмаил Ханја), го критикуваше испраќањето на американски воен носач на авиони во Медитеранот.

„Не разбирам зошто САД носат носач на авиони во Медитеранот. Навистина не разбирам која е нивната цел. Дали ќе го бомбардираат Либан или што? тој рече.

Поради медиумскиот потенцијал на темата, дури и Украина го искористи тоа, откако неофицијални извори објавија дека Хамас користел западно оружје (и ЕУ и САД) кое било испратено до украинската армија. Официјални лица во Киев тврдат дека тоа е дел од рускиот план за дезинформација да го искористи нападот на терористите од радикалната палестинска група Хамас врз Израел за да организира голема провокација против Украина. Според официјални лица во Киев, оружјето, произведено од САД и европските земји, всушност било запленето од руската армија во Украина и предадено на терористите со цел да се загрози Украина.

Вториот главен корисник од конфликтот во Израел се чини дека е Иран, држава која ја застапува доктрината за уништување на Израел, за која мировниот процес меѓу него и Саудиска Арабија би имал и политички и економски последици. Иако Техеран формално негираше каква било вмешаност во нападите на Хамас на 7 октомври во Израел, и иако нема докази за спротивното, прекуокеанските медиуми објавија дека Хамас добил финансиска поддршка од Иран во последните години, како и техничка помош за производство на ракети и дронови со напредни системи за наведување и обука за воени тактики во кампови надвор од Палестина.

Европска унија: поддршката за палестинското население не смее да биде суспендирана

Шефот на европската дипломатија Џозеф Борел по заседавањето на Советот на министри за надворешни работи во Оман на тема војната во Израел објави дека е постигнат договор поддршката за палестинското население да не се прекинува, туку да се зголемува. Европскиот функционер нагласи дека огромното мнозинство од земјите-членки на ЕУ ја поддржуваат оваа позиција. На истата нота, адресирајќи го хуманитарното прашање, Борел истакна дека Израел мора да го почитува меѓународното право, осврнувајќи се на изјавите на израелскиот министер за одбрана дека Израел ќе го прекине снабдувањето со вода, струја, па дури и храна во областа.

„Израел има право да се брани, но тоа мора да се направи во согласност со меѓународното право, со хуманитарното право, а некои одлуки се спротивни на меѓународното право“, рече Борел во Оман.

„Некои од дејствијата – а Обединетите нации веќе го кажаа тоа – (како што се) исклучување на вода, исклучување на струја, прекин на храна за маса цивили се во спротивност со меѓународното право“, рече Борел.

Сличен став искажа и генералниот секретар на НАТО, Јенс Столтенберг, кој рече дека иако Израел има право да се брани од напади, тој лично очекува одговорот на нападот на Хамас да биде пропорционален и нагласи дека „загубата на невините цивилни животи мора да биде спречено“.

САД, итен трансфер на оружје за Израел и стратешки потег: најголемиот носач на авиони ќе биде стациониран во источниот Медитеран

Најголемиот американски носач на авиони, USS Gerald R. Ford, ќе ја надгледува безбедноста на Блискиот Исток Медитеранот. Тој, заедно со пет крстосувачи со наведувани ракети и разурнувачи кои веќе се во Средоземното Море, ќе бидат насочени кон источниот дел на морето во близина на Израел, како дел од напорите на САД за обезбедување на таа земја. Паралелно, администрацијата на Бајден моментално работи „активно“ на исполнување на барањето на Израел за итен трансфер на оружје на неговиот близок воен сојузник Израел. Но, за да се задоволат потребите за оружје на Израел и Украина истовремено, американските воени претставници неодамна побараа одобрување од Конгресот за дополнително финансирање за производство и набавка на муниција.

„Навистина важна работа во однос на особено муницијата и нашата способност да ги поддржуваме и Израелците и Украинците истовремено е дополнителното финансирање од Конгресот за да можеме да го прошириме нашето производство, а потоа да платиме за самата муниција“, објасни Кристин Вормут. за печатот на армиски настан, објави Ројтерс.

Израел, кој не е дел од Северноатлантската алијанса, е главен купувач на воена опрема произведена во САД, но во исто време има развиено сопствено производство на оружје. Дел од ова е наменето за европскиот пазар, поточно за Германија. Пред неколку месеци, Германија и Израел потпишаа договор вреден 3,5 милијарди долари со кој ѝ се овозможува на европската земја да го купи напредниот ракетен одбранбен систем Arrow 3, развиен од Израел заедно со САД.