Subscribe
Како што беше јасно, па дури и пожелно, Самитот на НАТО во Вашингтон заврши со силни ставови за поддршка на Украина и против руската агресија иницирана на 24 февруари 2022 година. Сојузниците се враќаат во атмосфера многу слична на онаа од Студената војна. Помеѓу повторното вооружување и ризикот од ескалација, позицијата заземена од Русија спротивна на меѓународното право и различните отворени кризи на глобалната сцена кои се закануваат да ја поткопаат стабилноста на Алијансата, духот на самитот може да биде само решеност. ПОДДРШКА ЗА КИЕВ Рефлексијата за поддршката на земјите од НАТО за Киев поаѓа од она што го кажа генералниот секретар на Алијансата. Зборовите на Јенс Столтенберг се однесуваат на многу дебатираното прашање за членството на Киев во НАТО. Секретарот го дефинираше овој пат како „неповратен пат“, позиција која е веќе дефинирана во минатото и која во неколку наврати предизвика реакција на Москва. Кремљ всушност, исто така на маргините на овој самит, ги нарече силите на НАТО веќе дел од конфликтот во Украина поради воената поддршка на Киев и економските санкции. Исто така централно во дебатата беше распределбата на средствата и вооружувањето што требаше да му се испрати на Зеленски. Конкретно, одлуката за доделување четириесет милијарди долари и набавка на системи за противвоздушна одбрана. Тие вклучуваат патриоти од американско производство, како и муниција за Химари и за артилерија веќе присутна во театарот на конфликтот. Дебатата вклучуваше и набавка на патрола со F-16 кои, според американската администрација, беа корисни за да го ограничи (ако не и одбие) рускиот напредок. Потоа, тука е договорот потпишан во Вашингтон меѓу Германија, Франција, Италија и Полска за развој на одбранбено оружје со долг дострел. Во овој случај, станува збор за проектил кој би бил способен да достигне цели на илјада километри оддалеченост, што би било корисно како одбранбен чадор со цел одвраќање. Конечно, друго прашање за кое имаше опширна дебата беше формирањето на баталјон од полски доброволци кои би можеле да бидат обучени и опремени директно од вооружените сили на Варшава и испратени да се борат заедно со Украинците. ОДБРАНАТА НА ЕВРОПА Поддршката за Киев не може да не помине низ одбраната на Европа. Навистина, постои најава од Соединетите Држави за претстојното распоредување на ново оружје со долг дострел на германска територија. Ова е потег кој сè уште спаѓа во доктрината за одвраќање предложена од НАТО, но која има за цел да ги смири можните експанзионистички цели на Москва во насока на земјите од Алијансата. Акциите што го загрозуваат територијалниот интегритет на една членка всушност би можеле да предизвикаат итна реакција, што е тешко да се контролира од перспектива на ескалација и новата руска доктрина, која е сè поотворена за употреба на тактички нуклеарни боеви глави. Распоредувањето на Работната група на повеќе домени во Германија се очекува да започне во 2026 година и по завршувањето на распоредувањето, покрај ракетите СМ-6 и Томахавк, треба да содржи и хиперсонично оружје што во моментов сè уште го развиваат американските компании. Значително зголемување на капацитетот на дострелот, како што веќе беше објаснето, има застрашувачки фактор против можните експанзионистички цели на Путин. Така, ако од една страна НАТО има за цел да и помогне и да и снабди на Украина со воен материјал за да се спротивстави на напредувањето на Москва, од друга страна со распоредувањето на повеќедоменските оперативни сили во Германија почнувајќи од 2026 година, има за цел да испрати јасен сигнал до Кремљ дека е невозможно да се продолжи по патот од 2022 година кон источните граници на Атлантската алијанса. ИГРАТА СО ЈУЖНОТО ФЛАНКИ Иако вниманието на Алијансата е насочено кон истокот и украинскиот фронт, погледот кон јужното крило не изостана на самитот во Вашингтон. Всушност, прашањето на јужното крило беше подигнато на приоритет од страна на земјите-членки. Критичните прашања што ги засегаат најјужните земји од алијансата, како што е Италија, имаат неколку слоеви и врски со други кризни театри, кои не можат да се заборават. Пред се, тука е притисокот од југот поради миграциското прашање на кое потсетија неколку сојузници. Безбедносно прашање главно поврзано со проблемот со трговијата со луѓе и продорот на криминалните мрежи, како и стабилноста на економијата и владите на земјите кои се најинволвирани во миграциските феномени. Италија веќе напорно работи на ова, како на билатерален план, така и во рамките на периметарот на договорите и инструментите што ги дава Европската унија. Се разбира, преземањето одговорност за проблемот и на ниво на НАТО може да претставува дополнителен чекор кон заштитата на Средоземното Море, кое сè повеќе станува дел од шаховската табла и меѓународните геополитички цели. Границата на Алијансата всушност, дури и на југ, е во близок контакт со руската пенетрација на Блискиот Исток (со Сирија) и во Африка. На африканскиот континент, всушност, присуството на Вагнер е високо развиено во неколку региони, со руски платеници присутни во Либија, Мали и Судан. И на овој момент, Италија побара поголемо внимание, толку многу што самитот во Вашингтон резултираше со создавање на фигурата на специјалниот пратеник за Јужниот фронт на НАТО, со задача да дејствува како промотор на секоја иницијатива насочена кон обезбедување на безбедноста. на јужната граница на Алијансата. Во овој момент, Италија побара да ја преземе оваа улога со еден од нејзините претставници, добро свесна дека тоа во иднина може да доведе до преземање на поголеми одговорности, исто така, во однос на распоредувањето на заеднички сили на нејзината територија. ОДБРАНАТА НА ЈУЖНОТО ФЛАНК Ова е можност која не е директно искажана, туку само навестена во националниот и меѓународниот печат. Се разбира, распоредувањето на силите на НАТО, исто така, на јужното крило би се повикало на стратешки принцип кој е исто фундаментален толку и елементарен, односно поделба на силите на терен. Покрај тоа, географската положба на Италија ја прави проекцијата на Алијансата поверојатна во области како што се Балканот или гореспоменатиот африкански континент. Ова не е ново прашање, бидејќи Италија веќе го виде позиционирањето на ракетите на Алијансата на нејзина територија за време на Студената војна. Потоа, со смртта на тројцата советски лидери што му претходеа на пристигнувањето на Михаил Горбачов во Кремљ (Брежњев, Андропов и Черненко), рускиот лидер и американскиот претседател Роналд Реган, по серија самити, пристигнаа на потпишувањето на Инф (средно Range Nuclear Forces) Договор во 1987 г. Тоа ќе доведе до повлекување и демонтирање на ракетите со среден дострел. ЛЕКЦИЈА НА КОМИСО Ракетите во Италија дојдоа како резултат на одлуката на НАТО да одговори на инсталирањето (почнувајќи од 1976 година) на мобилни батерии на нуклеарни ракети со среден дострел, способни да стигнат до Западна Европа. Таканаречените „евро-ракети“ инсталирани во Италија во 1980 година во американската база во Комисо на Сицилија, во провинцијата Рагуза, создадоа не малку проблеми за тогашната влада Косига, која мораше да се соочи со внатрешни тешкотии во рамките на своето мнозинство за одобрување, како и огромно движење против операцијата. Анализата на ситуацијата во тоа време сè уште немаше елементи за да се предвиди потпишување на Договорот за Инф, што би помогнало да се намали во следните години. Повеќе или помалку истото сценарио во кое моментално се наоѓа Алијансата, по напуштањето на Инф во 2018 година од страна на претседателот Трамп со обвинувањето упатено до Русија дека ги прекршила договорите содржани во текстот (обвинение кое не е ново и веќе беше направено четири години претходно од неговиот претходник Барак Обама). Доколку во иднина инсталирањето на Работните сили со повеќе домени не се однесува само на германската територија, туку и се проширува на Италија, секако дека оваа анализа и непредвидливоста што нè доближува денес многу поблиску до сценариото за Студената војна и лекцијата понудена од аферата Комисо не може да биде занемарен.