Subscribe
Во последниве месеци, дискусијата за иднината на Заедничката земјоделска политика (ЗЗП) презеде централна улога во европските институции.
Во Брисел, се поголем број земји-членки се противат на идејата за спојување на средствата од ЗЗП со други програми во следниот долгорочен буџет на ЕУ (2028-2034). Овој предлог, изнесен од Европската комисија, предизвика силна загриженост кај неколку влади, кои стравуваат од слабеење на стратешката автономија на земјоделскиот сектор. Од Франција до Белгија, преку Австрија и Луксембург, многу европски метрополи го изразија своето несогласување за време на последниот состанок на Советот на ЕУ за земјоделство и рибарство. Идејата за интегрирање на повеќе од 500 тековно посебни програми, вклучувајќи ги Кохезионите фондови и оние за земјоделството, во единствен „национален фонд“ беше отфрлена од бројни политички претставници.
Француската министерка за земјоделство Ани Женевар ја истакна важноста од одржување на посветен буџет за ЗЗП, со соодветни ресурси за да се одговори на идните предизвици. Според Женевар, од суштинско значење е да се зачува „заедничкиот карактер на ЗЗП“ и да се избегне негово вклучување во единствен фонд што би можел да ги дисперзира ресурсите за земјоделскиот сектор. Италија, исто така, цврсто се изјасни против спојувањето на ЗЗП со другите европски фондови. Државниот потсекретар за земјоделство, Патрицио Џакомо Ла Пјетра, ја повтори поддршката на италијанската влада за „силна“ ЗЗП, со посебен буџет и соодветни ресурси. Став што го дели шпанскиот министер Луис Планас Пучадес, според кој ЗЗП мора да ја задржи „својата личност и добра финансиска поддршка“. Други земји, како Белгија и Австрија, изразија слична загриженост. Белгискиот шеф за земјоделство Дејвид Кларинвал предупреди дека секое намалување на средствата може да ја загрози стратешката автономија на европскиот земјоделски сектор. Австрија, од своја страна, ја повтори потребата од одржување на ЗЗП како заедничка политика, избегнувајќи го ризикот од фрагментација на 27 посебни национални политики. Луксембург и Грција, исто така, ја изразија својата поддршка за независна ЗЗП, нагласувајќи ја важноста да се обезбеди автономен буџет кој не се апсорбира во поголем и помалку специфичен фонд за земјоделски потреби. Додека многу земји-членки зазедоа јасна позиција, Германија сè уште не изрази дефинитивно мислење. Министерот за земјоделство во заминување, Џем Оздемир, присуствуваше на неговиот последен министерски состанок без официјално да зборува за ова прашање. Дебатата за иднината на ЗЗП во Германија затоа останува нерешена, во очекување на формирање на нова влада која би можела да влијае на европскиот земјоделски буџет во наредните години. Од своја страна, европскиот комесар за земјоделство, Јануш Војчеховски, не одговори директно на загриженоста искажана од различните земји-членки. Сепак, тој рече дека е „прилично уверен“ од интервенциите што ги слушнал и изрази уверување дека следната ЗЗП ќе има доволен буџет. Идејата за интегрирање на земјоделските фондови во поширок финансиски контејнер е од голема загриженост за секторот. ЗЗП е суштинска алатка за поддршка на европските земјоделци, обезбедување стабилност на пазарот и зачувување на безбедноста на храната на континентот. Доколку средствата наменети за земјоделството се спојат со други програми, би имало ризик од дисперзија на ресурсите и намалување на директната поддршка на земјоделците. Понатаму, реформата што ја ослабе ЗЗП може да има негативни последици врз иновациите во секторот, врз одржливоста на животната средина и врз способноста на земјите-членки да се справат со предизвиците на климатските промени и глобалната конкурентност.
Следната повеќегодишна финансиска рамка на ЕУ ќе биде дефинирана во наредните месеци, а официјалниот предлог се очекува на лето. Во меѓувреме, дебатата за ЗЗП ќе продолжи да биде централна за европската политичка агенда. Земјите кои се против единствениот фонд ќе продолжат да го слушаат својот глас за да се осигураат дека земјоделството останува независен приоритет во буџетот на ЕУ. Позицијата на државите како Франција, Италија, Шпанија, Белгија и Австрија покажува дека постои широк консензус за потребата да се зачува посебен буџет за ЗЗП. Сепак, останува да се види каков ќе биде конечниот став на Европската комисија и какви компромиси може да произлезат во текот на преговорите.
Заедничката земјоделска политика е суштинска компонента на европската економија и на безбедноста на храната на континентот. Идејата за здружување на земјоделските фондови со оние од други програми ризикува да го ослаби целиот сектор, да ја намали поддршката за земјоделците и да ја загрози стратешката автономија на ЕУ во производството на храна. Зголеменото противење на овој предлог од страна на многу земји-членки е јасен сигнал: ЗЗП мора да остане независна политика, со посветени ресурси и структура која ја гарантира нејзината ефикасност. Во следните месеци, дискусиите на европско ниво ќе бидат клучни за да се одреди иднината на земјоделството на континентот и да се осигури дека потребите на секторот се соодветно земени предвид во следниот буџет на ЕУ.
Алесандро Фиорентино