Kraje Bałkanów Zachodnich, często podzielone przez historyczne i polityczne zawiłości, prezentują dziś nową jedność celu na drodze do integracji z Unią Europejską.
Jest to główne przesłanie, które wyłoniło się z Med Dialogues 2024, wydarzenia zorganizowanego w Rzymie przez Farnesinę i Instytut Międzynarodowych Studiów Politycznych (ISPI). Podczas tego ważnego spotkania, które zgromadziło przedstawicieli różnych krajów i instytucji, Bałkany zdecydowanie potwierdziły swoje pragnienie stania się częścią „europejskiej rodziny”.
Głos Bałkanów: wspólny apel
Podczas panelu „Securing the Mediterranean: The Role of Western Balkans” przedstawiciele Bałkanów Zachodnich wyrazili jednomyślne stanowisko. Albański minister spraw zagranicznych, Igli Hasani, podkreślił znaczenie wielostronnego podejścia w coraz bardziej niestabilnym kontekście globalnym. „Multilateralizm cierpi, a destabilizujące siły nadchodzą ze Wschodu. Dlatego powrót krajów bałkańskich do europejskiej rodziny jest korzystny nie tylko dla nas, ale dla całej Europy”, powiedział Hasani. Czarnogórski minister Ervin Ibrahimovic również wydał jasne ostrzeżenie: tylko poprzez zakończenie procesu rozszerzenia UE będzie w stanie uniknąć destabilizującej ingerencji i odpowiedzieć na wyzwania geopolityczne i gospodarcze, takie jak bezpieczeństwo energetyczne i zarządzanie imigracją. Bośniacki minister Dino Konakovic podkreślił natomiast postępy poczynione przez Bałkany w ostatnich latach. „Po ponad dwudziestu latach wahań, w końcu przezwyciężyliśmy nasze podziały i robimy prawdziwe postępy w kierunku integracji europejskiej”, powiedział, przypominając, jak rosyjska agresja na Ukrainę wzmocniła determinację regionu do przystąpienia do UE. Wezwanie do merytokracji i konkretności Wśród najważniejszych głosów Dialogów Medycznych, minister Macedonii Północnej Timco Mucunski zwrócił uwagę na znaczenie pragmatycznego podejścia. Mucunski poprosił nową Komisję Europejską o mniej retoryki, a więcej konkretnych działań w celu nagrodzenia krajów, które poczyniły znaczne postępy w przyjmowaniu reform wymaganych przez UE. „Wdrożyliśmy program reform chwalony przez prezydent Ursulę von der Leyen i jesteśmy w pełni zgodni ze Wspólną Polityką Zagraniczną i Bezpieczeństwa UE”, powiedział Mucunski. Zapewnił również, że Skopje będzie nadal pracować nad tym, by poczynione postępy zostały dostrzeżone i docenione.
Szansa dla Europy i Bałkanów
Przystąpienie Bałkanów Zachodnich do UE jest nie tylko szansą dla regionu, ale także strategiczną koniecznością dla Unii. Stabilność polityczna, bezpieczeństwo energetyczne i spójność polityk europejskich są ściśle powiązane z integracją tych krajów. Konsolidacja Bałkanów jako integralnej części Europy może wzmocnić pozycję UE na świecie, zamykając drzwi przed destabilizującymi wpływami zewnętrznych mocarstw. Przedstawiciele Bałkanów powtórzyli, że ich przystąpienie do UE będzie miało decydujący wkład w stabilność całego regionu śródziemnomorskiego, reagując na globalne wyzwania z większą jednością i spójnością. Wznowienie kandydatury Bałkanów Zachodnich do UE jest fundamentalnym krokiem w kierunku wzmocnienia spójności europejskiej i odpowiedzi na wyzwania przyszłości. Determinacja wykazana przez kraje bałkańskie, wraz ze wsparciem państw członkowskich, takich jak Włochy, podkreśla, że cel ten jest nie tylko pożądany, ale wręcz konieczny. Nadchodzące lata będą kluczowe dla przekształcenia obietnic w rzeczywistość, z nadzieją, że nowa Komisja Europejska przyjmie bardziej zdecydowane i merytokratyczne podejście. Bałkany Zachodnie patrzą na Europę z ufnością i oczekiwaniami, gotowe przyczynić się do budowy silniejszej, bardziej stabilnej i bardziej integracyjnej Unii. Kontrowersyjne wydarzenia obecnej geopolityki sprawią, że każdy proces integracji będzie bardziej złożony niż się spodziewano, ale Unia Europejska może stanowić dyplomatyczne rozwiązanie niezbędne do rozwiązania tej kwestii.