Dyskurs dekolonizacji: Perspektywy, działania i ironia w hiszpańskich muzeach

W styczniu ubiegłego roku hiszpański minister kultury, Ernest Urtasun, podzielił się swoim stanowiskiem i punktem widzenia w kwestii dekolonizacji, a w szczególności dekolonizacji muzeów, stwierdzając, co następuje: „Jest to kwestia ustanowienia przestrzeni dialogu i wymiany, które pozwolą nam przezwyciężyć te kolonialne ramy”, które „przekładają się na proces przeglądu”.

Odnosząc się do tego tematu, Urtasun przyznał, że dekolonizacja muzeów jest kwestią, którą należy się pilnie zająć i z tego powodu będzie to jeden z głównych kierunków prac, którymi zajmie się jego ministerstwo. Podczas swojego wystąpienia przed Komisją Kultury w hiszpańskim parlamencie ogłosił, że „pójdzie naprzód” w tym temacie, „który został już poruszony przez inne międzynarodowe muzea”, promując proces przeglądu, który „pozwala przezwyciężyć ramy kolonialne lub zakotwiczone w inercjach płciowych lub etnocentrycznych, które wielokrotnie obciążały” wizję dziedzictwa, historii i spuścizny artystycznej.

Ten proces dekolonizacji obejmuje sekcje, które przechodzą od koncepcji uporządkowania kolekcji z dyskursem, który jest pełen szacunku i tolerancji wobec kolonii, do aktu zwrotu dzieł do krajów, w których zostały pierwotnie wyprodukowane i znalezione.

W związku z tym Urtasun wyjaśnił na konferencji prasowej, że „nasze muzea to żywe muzea, które przez wiele lat dostosowywały swoje projekty muzealne do nowych perspektyw. Hiszpańskie muzea robią to od wielu lat i jest to ćwiczenie, które będzie kontynuowane”. Po tych wypowiedziach ministra, rzecznik Vox w Kongresie Deputowanych, Pepa Millán, stwierdził, że propozycja ministra kultury jest „zasłoną dymną, aby odwrócić uwagę od tego, co jest naprawdę ważne, a mianowicie, że ten rząd zamierza przyznać amnestię tym, którzy popełnili akty terroryzmu”.

Z drugiej strony Vicente Barerra, wiceprzewodniczący i radny ds. kultury i sportu we Wspólnocie Walenckiej z ramienia VOX, wezwał pozostałe rządy regionalne PP i Vox do nieprzestrzegania propozycji kultury dotyczącej dekolonizacji muzeów i oskarżył ministra Urtasuna o „kupowanie czarnej legendy” przeciwko Hiszpanii.

Mając to na uwadze, Museo de America w Madrycie skorzystało z obchodów Międzynarodowego Dnia Kobiet⁸ marcaOrganizując wspólnie z „Movimiento Justicia Museal” działanie o nazwie „8-M. del postureo a la acción”, warsztaty obejmujące listę działań, które zostały przedstawione jako „runda myśli i działań graficznych”, których ostatecznym celem było zaproszenie uczestników do „kwestionowania i przeformułowania, aby zamieszkać w teraźniejszości ze świadomością”.

Museo de América promowało akcję na swoich platformach społecznościowych, zapewniając, że: „Aktywność będzie składać się z rundy refleksji, aby zaprosić nas do kwestionowania praktyk kolonialnych, przeplatając transfeministyczną, antyrasistowską i intersekcjonalną wiedzę oraz rundę działania, aby skorzystać z naszego prawa do uczestnictwa, reprezentacji i produkcji zmysłów”.

Jeden z uczestników pomyślał, że to wydarzenie może być idealnym przybliżeniem polityki dekolonizacji, którą minister kultury podzielił się w styczniu i którą stara się wdrożyć, pomimo braku sensu, jaki może mieć lub negatywnych konsekwencji, jakie może nieść. According to her, the talk was given „by a Bolivian indigenous woman, a Peruvian transvestite, a trans racialized person and a lawyer from Seville, who was specialized in Human Rights and was an activist in the defense of the gypsy people”, and “none of them actually knew what their role in the event was”. Wśród zajęć zorganizowanych na wieczór, jedno z nich polegało na przeprojektowaniu niektórych dzieł sztuki, które można było znaleźć w muzeum. Obejmowały one puste miejsca, zachęcając uczestników do napisania „co powiedziałyby postacie”. Wśród dzieł sztuki wybranych do tego zadania znalazły się obrazy przedstawiające kasty, które reprezentowały mieszańców w Wicekrólestwie Nowej Hiszpanii. Nie wydawało się to jednak problemem, ponieważ reszta osób, które wzięły udział w zajęciach, z radością wykonała zadanie, w tym frazy takie jak „antykolonializm”, „biały eurocentryzm” i „kradzież złota”, podzielił się uczestnik.

Przez cały czas uczestnicy odnosili się do „patriarchalnego kapitalizmu” i powtarzali stwierdzenia takie jak „Wygląda na to, że musimy szturmować muzea i odzyskać to, co nasze. Dekolonizacja, dekolonizacja, zadośćuczynienie, naprawa, synergia, heteropatriarchat, biel, europocentryzm”.

Teraz ten pomysł i nowa polityka przedstawiona przez hiszpańskiego ministra kultury, Ernesta Urtasuna, mogą być ironiczne i powinny zostać przemyślane, ponieważ ci sami ludzie, którzy domagali się oddania tych obrazów do ich oryginalnych krajów, byli pierwszymi, którzy nie pochodzili z Hiszpanii, ale zdecydowali się pozostać w tym kraju.