ETPC tworzy prawo: Islandzka sprawa

Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu, jak argumentowałem w dwóch poprzednich artykułach, wykroczył daleko poza swoje uprawnienia i wymyślił nowe prawa. Jego pierwotnym i jedynym zadaniem było i jest po prostu rozpatrywanie wniosków obywateli krajów-sygnatariuszy Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i decydowanie, czy w ich przypadkach prawa określone w Konwencji zostały naruszone. W odpowiedzi na niedawny wniosek stowarzyszenia starszych szwajcarskich kobiet zaniepokojonych globalnym ociepleniem, ETPC zinterpretował art. 8 Konwencji dotyczący „prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego” jako obejmujący „prawo jednostek do skutecznej ochrony przez władze państwowe przed poważnymi negatywnymi skutkami zmian klimatycznych dla ich życia, zdrowia, dobrobytu i jakości życia”. Nie ma podstaw dla tego nowego prawa w Konwencji ani w dotychczasowej praktyce (orzecznictwie) Trybunału. Następnie, w odpowiedzi na skargę złożoną kilka lat temu przez Islandczyka skazanego za przestępstwo na trzech poziomach przez dziewięciu sędziów, z których jeden został powołany wbrew zaleceniom komisji oceniającej, ETPC zinterpretował art. 6 Konwencji dotyczący prawa do rzetelnego procesu sądowego przez bezstronnych sędziów jako obejmujący prawo skazanego przestępcy do bycia wysłuchanym przez sędziów, którzy nie tylko byli wykwalifikowani, ale zostali uznani za „najbardziej wykwalifikowanych” przez komisję oceniającą. Jedyny sędzia w jego sprawie, którego komisja oceniająca nie umieściła, przed jej powołaniem, na liście „najbardziej wykwalifikowanych” kandydatów przedłożonej Ministrowi Sprawiedliwości, został jednak uznany przez komisję za wykwalifikowanego, podczas gdy prawo wymagało w takich przypadkach jedynie, aby Parlament potwierdził nominację, co należycie uczynił. Była zatem prawowitym sędzią. Ponownie, nie ma podstaw dla tego nowego prawa w Konwencji lub w dotychczasowej praktyce ETPC (orzecznictwo). Zarówno w sprawie szwajcarskiej, jak i islandzkiej Trybunał w Strasburgu zignorował ważne zasady, zgodnie z którymi powinien działać: zasadę pomocniczości, zgodnie z którą kwestie polityczne powinny być rozstrzygane na możliwie najbliższym lub lokalnym szczeblu, oraz margines oceny, zgodnie z którym każde państwo-sygnatariusz Konwencji powinno mieć pewną swobodę w stosowaniu i interpretowaniu jej artykułów i protokołów. W tym miejscu omówię jeden przykład, w którym EKPC nie wymyśliła prawa, ale była współwinna wymyślenia prawa wykorzystywanego do skazania niewinnej osoby. W ten sposób Trybunał złamał czcigodną zasadę prawną, zgodnie z którą nie można skazać bez prawa, nulla poena sine lege. Pisałem już wcześniej o tej sprawie, ale chciałbym wykorzystać tę okazję do jej podsumowania.

Odmowa dostępu do sądów

Skarżącym był Geir H. Haarde, lider centroprawicowej Partii Niepodległości i premier Islandii w latach 2006-2009. Po traumatycznym załamaniu całego islandzkiego sektora bankowego w październiku 2008 r. Geir podjął inicjatywę zbadania przyczyn upadku. Powołano Specjalną Komisję Śledczą, w skład której weszli sędzia Sądu Najwyższego, Rzecznik Praw Obywatelskich Parlamentu oraz świeżo upieczony nauczyciel finansów. SIC przeprowadziła swoje dochodzenie w tajemnicy, w przeciwieństwie do podobnych komisji w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych. Jej członkowie domagali się i uzyskali immunitet od wszelkich możliwych zarzutów przeciwko nim, chociaż islandzka konstytucja stanowi, że każdy obywatel ma prawo do tego, aby jego prawa i obowiązki zostały określone przez niezależny i bezstronny sąd, po sprawiedliwym procesie i w rozsądnym terminie. W ten sposób potencjalnym celom dochodzenia w rzeczywistości odmówiono dostępu do sądu.

SIC przedstawiła swój raport w kwietniu 2010 roku. Stwierdzono, że upadek banku był konsekwencją szybkiego rozwoju sektora bankowego w ciągu ostatnich kilku lat. Nie było to jednak prawdziwe wyjaśnienie, a raczej opis tego, co się wydarzyło. Tak naprawdę sprowadzało się to do stwierdzenia, że islandzki sektor bankowy upadł, ponieważ był podatny na zagrożenia, co jest trochę jak stwierdzenie, że kawałek szkła pęka, ponieważ szkło można stłuc. SIC nie zbadał poważnie możliwości, że upadek islandzkiego banku był „czarnym łabędziem”: niezamierzoną konsekwencją kilku okoliczności i decyzji, które połączyły się w nieoczekiwany sposób.

Stosowanie prawa z mocą wsteczną

Na podstawie ustawy przyjętej w sprawie SIC pod koniec 2008 r., dwa miesiące po upadku, w swoim raporcie oskarżyła trzech byłych ministrów rządu, w tym Geira H. Haarde, i czterech byłych wysokich urzędników o zaniedbania w kilku przypadkach w trakcie wydarzeń prowadzących do upadku banku, chociaż zauważyła, że nie można ustalić związku przyczynowego między rzekomym zaniedbaniem a samym upadkiem. Ponieważ jednak ministrowie nie zostali oskarżeni o zaniedbanie w tradycyjnym, wąskim prawnym znaczeniu tego słowa, ale w nowym i znacznie szerszym znaczeniu, był to wyraźny przypadek retroaktywnego stosowania prawa.

Prokurator zdecydował się nie wnosić żadnych zarzutów karnych przeciwko czterem urzędnikom oskarżonym przez SIC o zaniedbania. Zgodnie z islandzkim prawem, specjalny Sąd ds. Impeachmentu (Landsdomur) rozpatrywałby jednak ewentualne zarzuty wobec ministrów rządu. Sąd ten składał się z ośmiu osób świeckich wybranych przez parlament i siedmiu ekspertów prawnych nominowanych przez Sąd Najwyższy (pięciu), Sąd Okręgowy w Reykjaviku (jeden) i Wydział Prawa Uniwersytetu Islandzkiego (jeden, profesor prawa konstytucyjnego). W związku z tym islandzki parlament powołał specjalną komisję do przeglądu raportu SIC, w szczególności w celu ustalenia, czy doszło do ewentualnych uchybień ze strony ministrów rządu. Następnie większość parlamentarnej komisji rewizyjnej zaleciła postawienie zarzutów trzem ministrom oskarżonym przez SIC o zaniedbania, a także ministrowi spraw zagranicznych w latach 2007-2009, który był liderem jednej z dwóch partii rządowych, Socjaldemokratów.

Oskarżenie bez dochodzenia

Podczas gdy większość parlamentarnej komisji rewizyjnej przyjęła pięć konkretnych zarzutów zaniedbania w raporcie SIC, dodała szósty zarzut, który SIC już rozważyła i postanowiła nie uwzględniać: że premier Geir H. Haarde i inni ministrowie rządu nie umieścili kryzysu bankowego w formalnym porządku obrad na posiedzeniach rządu, co powinni byli zrobić zgodnie z islandzką konstytucją, która stanowi, że „ważne sprawy państwowe” powinny być omawiane na posiedzeniach gabinetu. Następnie Parlament głosował oddzielnie nad zarzutami zaproponowanymi przeciwko czterem ministrom rządu, zgodnie ze zwyczajem, jeśli ktoś prosi o oddzielne głosowanie nad wieloczęściowym wnioskiem; w przeciwnym razie zwykle głosuje się nad jednym wnioskiem. Wszyscy członkowie Partii Niepodległości głosowali przeciwko impeachmentowi, wszyscy członkowie „Ruchu” i Lewicowych Zielonych głosowali za impeachmentem wszystkich czterech ministrów, podczas gdy Partia Postępu i Partia Socjaldemokratyczna podzieliły się. W rezultacie tylko Geir H. Haarde został postawiony w stan oskarżenia. Oszczędzono trzech innych ministrów, jednego z Partii Niepodległości i dwóch z Socjaldemokratów.

Parlamentarna komisja rewizyjna nie przeprowadziła żadnego niezależnego dochodzenia, czego wymaga islandzkie prawo w zwykłych sprawach karnych. Po prostu powtórzył i przyjął ustalenia SIC, chociaż dotyczyły one zaniedbania zgodnie z prawem uchwalonym po upadku banku. Co więcej, komisja dodała szósty zarzut dotyczący rzekomego zaniedbania umieszczenia kryzysu bankowego w formalnym porządku obrad posiedzeń rządu – bez przeprowadzenia niezależnego dochodzenia w tej sprawie, takiego jak pierwotna intencja zapisu konstytucyjnego, praktyka od 1920 r., kiedy zapis ten został wprowadzony, oraz to, co miało miejsce na posiedzeniach rządu przed upadkiem. Po tym, jak parlament przegłosował impeachment Geira H. Haarde, powołano specjalnego prokuratora. Walczyła i wygrała sprawę przed sądem, aby uzyskać dostęp do wszystkich e-maili Geira jako premiera. Ponieważ nie znalazła nic obciążającego w tych e-mailach, jej argumenty przed Sądem Impeachmentu opierały się wyłącznie na ustaleniach SIC z dodatkowym zarzutem dotyczącym posiedzeń gabinetu, bez żadnych merytorycznych argumentów za tym zarzutem, nie mówiąc już o możliwych odpowiedziach oskarżonego na ten zarzut.

Nieprawidłowości w mianowaniu sędziów

Należy zauważyć, choć nie było to wówczas szeroko dyskutowane, że doszło do kilku nieprawidłowości w powołaniu niektórych z siedmiu ekspertów prawnych do Trybunału Impeachmentu. Po pierwsze, tak się złożyło, że jeden z sędziów Sądu Najwyższego był mężem profesor prawa konstytucyjnego na Uniwersytecie Islandzkim i oboje nie mogli zasiadać w Sądzie. Wygląda na to, że postanowili między sobą, że to sędzia Sądu Najwyższego będzie pełnił tę funkcję, a jego żona wezwie zastępcę z Wydziału Prawa. Nie było jednak żadnej formalnej decyzji podjętej w tym zakresie przez Przewodniczącego Sądu Impeachmentowego. Po drugie, kiedy przedstawiciel Sądu Okręgowego w Reykjaviku został powołany do Sądu Najwyższego, wycofał się ze sprawy, podczas gdy islandzka tradycja prawna zakłada, że ci sami sędziowie zajmują się sprawami aż do ich zakończenia. Przykładowo, zastępca sędziego z Wydziału Prawa nadal zasiadał w Sądzie ds. Impeachmentu, mimo że w trakcie procesu został również powołany do Sądu Najwyższego. W żadnym z tych przypadków Prezes Trybunału nie podjął formalnej decyzji.

Po trzecie, i być może najważniejsze, jeden z sędziów Sądu Impeachmentu, Eirikur Tomasson, był zaciekłym przeciwnikiem politycznym Geira H. Haarde, gdy obaj byli młodymi mężczyznami. Był on przewodniczącym Młodych Postępowców i asystentem politycznym ministra sprawiedliwości z Partii Postępu, podczas gdy Geir był przewodniczącym Młodych Niezależnych i asystentem politycznym ministra finansów z Partii Niepodległości. Eirikur, wówczas profesor prawa na Uniwersytecie Islandzkim, był również jednym z kandydatów na stanowisko sędziego Sądu Najwyższego w 2004 roku. Kiedy minister sprawiedliwości odmówił, nominacja została przydzielona Geirowi, ówczesnemu ministrowi finansów, który mianował innego kandydata, znanego prawnika, powołując się na niedawną rekomendację Sądu Najwyższego, że potrzeba więcej prawników w sądzie. Publicznie Eirikur nie ukrywał złości z powodu pominięcia go.

Był jeszcze jeden powód, by wątpić w bezstronność Eirikur. Swoją profesurę uzupełniał pracą w niepełnym wymiarze godzin jako kierownik Islandzkiego Stowarzyszenia Praw Kompozytorów, które zbierało tantiemy za wykonanie muzyki, a następnie wypłacało je właścicielom praw. Większość znacznych aktywów Towarzystwa trzymał w funduszach rynku pieniężnego, które nie były gwarantowane przez prawo, w przeciwieństwie do depozytów bankowych. Kiedy Geir jako premier zaproponował ustawę podczas upadku banku w 2008 r., która uczyniła deponentów priorytetowymi roszczeniami do aktywów bankowych, Eirikur publicznie potępił to jako kradzież od innych wierzycieli bankowych (w tym inwestorów w fundusze rynku pieniężnego, takie jak jego Towarzystwo). Zapytany publicznie o to, czy nadaje się do sądzenia swojego dawnego rywala politycznego, Eirikur Tomasson odpowiedział jednak, że nie widzi w tym żadnego problemu. Geir postanowił nie podnosić kwestii swoich kompetencji w sprawie, prawdopodobnie dlatego, że spodziewał się uniewinnienia od wszystkich zarzutów.

Skazanie bez prawa

Sąd ds. Impeachmentu wydał wyrok w kwietniu 2012 roku. Wcześniej jednogłośnie oddalił dwa zarzuty przeciwko Geirowi H. Haarde, a teraz jednogłośnie uniewinnił go od trzech zarzutów. Wszystkie te pięć zarzutów opierało się na retroaktywnych oskarżeniach SIC o zaniedbanie. Sąd Impeachmentowy podzielił się w sprawie szóstego zarzutu, zgodnie z którym Geir zaniedbał konstytucyjny obowiązek umieszczenia kryzysu bankowego w formalnym porządku obrad rządu. Dziewięciu z piętnastu sędziów głosowało za skazaniem za ten zarzut, ale bez żadnej kary i z wszystkimi kosztami sądowymi przypisanymi rządowi. Sześciu sędziów głosowało za uniewinnieniem, zauważając, że konstytucyjny przepis dotyczący posiedzeń gabinetu został wprowadzony w 1920 r., kiedy Islandia była monarchią w unii personalnej z duńskim królem, który rezydował w Kopenhadze. Premier zwykle udawał się do Kopenhagi dwa razy w roku, aby odbyć posiedzenie Rady Państwa, na którym król formalnie zatwierdzał ustawy i ważne akty rządowe. Zastrzeżenie to zostało wprowadzone w celu zapewnienia, że premier ma odpowiedni mandat od swoich kolegów. Mniejszość argumentowała, że po ustanowieniu republiki postanowienie to powinno być interpretowane jako odnoszące się do spraw wymagających formalnej zgody Prezydenta w Radzie Państwa. Nigdy w jakiś tajemniczy sposób nie przekształciło się to w ogólny konstytucyjny obowiązek umieszczania wszystkich ważnych spraw państwowych w formalnym porządku obrad na posiedzeniach rządu. Przed Sądem ds. Impeachmentu kilku ministrów w rządzie Geira zeznało również, że kryzys bankowy był często omawiany na posiedzeniach gabinetu, ale nic nie zostało zapisane w protokole, ponieważ były to delikatne tematy.

Chociaż Geir H. Haarde został uniewinniony od wszystkich ważnych zarzutów, trudno mu było zaakceptować skazanie go za nieco osobliwy zarzut nieuwzględnienia kryzysu bankowego w formalnym porządku obrad rządu. W związku z tym skierował sprawę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu, argumentując, że nie przysługiwało mu prawo do rzetelnego procesu na mocy Konwencji. Według niego zasada niekarania bez ustawy została naruszona, ponieważ żadne prawo nie przewidywało ogólnego obowiązku premiera do umieszczania wszystkich ważnych spraw w formalnym porządku obrad posiedzeń rządu. Trybunał w Strasburgu podjął decyzję o rozpatrzeniu sprawy. Ale wkrótce potem, pod koniec 2013 r., bliski przyjaciel i sojusznik niektórych sędziów w większości Sądu Impeachmentu i dwóch z trzech członków SIC, Robert Spano, również znany lewicowy przeciwnik Partii Niepodległości Geira, został mianowany islandzkim sędzią w Trybunale w Strasburgu. Pracowity, ambitny i sympatyczny, szybko stał się dominującą siłą w Trybunale. Wyłączył się formalnie ze sprawy Haarde’a, ponieważ doradzał parlamentarnej komisji rewizyjnej w tej sprawie i publicznie bronił większościowej opinii Trybunału Impeachmentu. Minęły cztery długie lata. Decyzja Trybunału w Strasburgu została wydana dopiero pod koniec 2017 roku. Powtórzono wcześniej wyrażoną opinię Spano, że prawa Haarde’a nie zostały naruszone, ponieważ przestępstwo, za które został skazany, zostało odpowiednio zdefiniowane w prawie. Było to jednak mniej niż prawdopodobne z powodów przedstawionych powyżej.

Nie korzystać z dobrodziejstw wątpliwości

Interpretacja przepisu konstytucyjnego, na której większość oparła swoje przekonanie, była co najmniej wątpliwa, podczas gdy wszelkie wątpliwości powinny zostać rozstrzygnięte na korzyść Geira H. Haarde. Co więcej, wielu ministrów rządu zeznało, że kryzys bankowy był często omawiany nieformalnie na posiedzeniach rządu. Ponownie, niektóre ważne sprawy państwowe nie były omawiane na posiedzeniach rządu. Jednym z przykładów była rewizja traktatu obronnego między Islandią a Stanami Zjednoczonymi z 1956 roku. Członek partii politycznej powiązanej ze Związkiem Radzieckim był w rządzie, a jego koledzy wykluczyli go z wszelkich delikatnych dyskusji na temat spraw zagranicznych. Innym przykładem było wspólne oświadczenie premiera i ministra spraw zagranicznych Islandii z 2003 r. popierające akcję militarną Stanów Zjednoczonych i innych mocarstw zachodnich w Iraku. Ten ostatni przykład był szczególnie interesujący, ponieważ jeden z sędziów większości Sądu Impeachmentu, Eirikur Tomasson, ówczesny profesor prawa, argumentował w raporcie, że dwóch ministrów rządu nie postąpiło niewłaściwie, nie konsultując się z kolegami przed ogłoszeniem poparcia.

Wydaje się, że Geir H. Haarde był przekonany, że sprawa przeciwko niemu zostanie osądzona wyłącznie na podstawie przesłanek prawnych, zarówno przez islandzki Trybunał Impeachmentu, jak i przez Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu. W związku z tym nie poruszył kwestii procesu selekcji ani indywidualnych kompetencji sędziów w sądzie ds. impeachmentu. Jednak pod koniec 2016 r. ujawniono, że trzech sędziów Sądu Najwyższego, którzy stanowili większość skazującą Geira, posiadało znaczne udziały w bankach, które upadły w 2008 r. Decyzja Geira z 2008 roku, by nie próbować ratować banków, a zamiast tego uczynić deponentów priorytetowymi roszczącymi do aktywów bankowych, bezpośrednio wpłynęła na akcjonariuszy, w tym tych trzech sędziów. Stało się to wiadome przed wydaniem decyzji przez Europejski Trybunał Praw Człowieka, ale wydaje się, że nie miało to na nią wpływu. Jedyny odmiennego zdania sędzia Trybunału w Strasburgu, Krzysztof Wojtyczek z Polski, zgodził się jednak z argumentem, że większość Trybunału Impeachmentu odczytała więcej z konstytucyjnego zapisu o posiedzeniach rządu niż było to właściwe. Nigdzie nie mógł dostrzec konstytucyjnego obowiązku premiera do zwoływania posiedzeń gabinetu we wszystkich ważnych sprawach państwowych. W związku z tym naruszona została zasada niekaralności.

Należy również wspomnieć, że w mojej ostatniej islandzkiej książce na temat impeachmentu Geira H. Haarde ujawniłem artykuł, który Eirikur Tomasson opublikował online zaraz po upadku banku, w lutym 2009 r., w którym winą za to obarczył nadużycie władzy wykonawczej. Artykuł ten wkrótce potem zniknął z Internetu i nie był znany, gdy Eirikur został sędzią Sądu Impeachmentu. Z pewnością wzbudziłoby to poważne wątpliwości co do jego kompetencji do zasiadania w charakterze sędziego w sprawie głównego posiadacza władzy wykonawczej przed i w trakcie upadku banku, premiera Islandii.

Wynaleziono prawo

W sprawie Geir H. Haarde ETPC, prawdopodobnie pod zgubnym wpływem Roberta Spano, zaakceptował niewiarygodny wniosek większości w islandzkim Sądzie ds. Impeachmentu, że istniał wyraźny konstytucyjny obowiązek premiera do umieszczenia wszystkich „ważnych spraw państwowych” w formalnym porządku obrad gabinetu. W ten sposób zignorował on, podobnie jak większość w Sądzie Impeachmentu, pierwotną intencję konstytucyjnego zapisu o posiedzeniach gabinetu, trudność w sensownym zdefiniowaniu „ważnych spraw”, zeznania kilku ministrów w rządzie Geira, że kryzys bankowy był często omawiany nieformalnie na posiedzeniach gabinetu, wrażliwość wszystkich informacji o poważnych problemach finansowych islandzkich banków (które, gdyby były znane, stałyby się samospełniającą się przepowiednią o ich upadku) oraz precedensy, w których decyzje w „ważnych sprawach państwowych” były podejmowane bez konsultacji z całym gabinetem, właśnie ze względu na ich wrażliwy charakter. Prawo zostało wymyślone, a nie znalezione.

Różne motywy

To był niezwykły przypadek. Sugerowałbym, że motywy głównych decydentów były wielorakie. SIC, Specjalna Komisja Śledcza, była pod wpływem traumy narodowej spowodowanej upadkiem banku. Wielu Islandczyków było przekonanych, że przed upadkiem popełniono poważne przestępstwa, nie biorąc nawet pod uwagę możliwości, że mogło to być niezamierzoną konsekwencją kilku okoliczności i decyzji. Kiedy SIC nie mógł znaleźć dowodów na popełnienie jakichkolwiek przestępstw przez ministrów rządu lub wysokich urzędników objętych dochodzeniem, po prostu wymyślił zasadę dotyczącą zaniedbania w szerokim znaczeniu, którą zastosował z mocą wsteczną do okresu prowadzącego do upadku.

Motywy członków parlamentu, którzy głosowali za impeachmentem, były głównie polityczne. Nie chcieli, by dobry kryzys poszedł na marne. Była to okazja do potępienia dominującej partii w islandzkiej polityce przez wiele dziesięcioleci, Partii Niepodległości, okazja do nazwania jej przywódców grupą przestępców.

Motywy sędziów większości Sądu Impeachmentu mogły w pewnym stopniu pokrywać się z motywami SIC: uspokojenie opinii publicznej. Prawie na pewno zdawali sobie sprawę, że Geir H. Haarde nie popełnił żadnych przestępstw, ale obawiali się skutków całkowitego uniewinnienia: dlatego skazali Geira na podstawie błahego zarzutu, bez żadnej kary i przypisania wszystkich kosztów państwu. To był tak łagodny wyrok, jak to tylko możliwe, jeśli miał być wyrok. Sędziowie rzucili kość oskarżycielom Geira.

Ale niektórzy sędziowie mogli chcieć wysłać kierownictwu Partii Niepodległości delikatne przypomnienie, że nie jest rozsądne ignorowanie ich zaleceń dotyczących nominacji na stanowiska sędziowskie. Nie było tajemnicą, że w Islandii od dawna toczyła się walka o prawo do mianowania sędziów. Obecni sędziowie chcieli mieć pewność, że to oni sami wybiorą nowych sędziów, swoich przyszłych kolegów, a nie Minister Sprawiedliwości. Geir sprowokował ich gniew w 2004 roku, gdy postąpił wbrew ich zaleceniom przy mianowaniu sędziego Sądu Najwyższego.

Trzecim motywem mógł być fakt, że niektórzy z sędziów Sądu Impeachmentu posiadali znaczne udziały w upadłych bankach i byli niezadowoleni z faktu, że Geir postanowił nie próbować ratować banków, ale raczej poddać je restrukturyzacji i uprzywilejować deponentów w stosunku do innych wierzycieli banków.

Czwarty motyw był prawdopodobnie polityczny. Ośmiu sędziów wybranych przez parlament głosowało ściśle według linii partyjnych, czterech lewicowców za skazaniem, a czterech centroprawicowców za uniewinnieniem. Podczas gdy większość z siedmiu ekspertów prawnych zasiadających w Trybunale Impeachmentu była prawdopodobnie politycznymi umiarkowanymi, Eirikur Tomasson był aktywny w polityce jako rywal Geira H. Haarde.

Króliki z kapelusza

Być może nic z tego nie powinno dziwić. Upadek islandzkiego banku w 2008 roku był narodową traumą. W niektórych wydobył to, co najlepsze, w innych to, co najgorsze. Ustawa nadzwyczajna, którą Geir H. Haarde zaproponował na początku upadku banku, ograniczyła zobowiązania rządowe i uratowała kraj przed katastrofą finansową. Wkrótce gospodarka wróciła do normy. Ale to, co było naprawdę zaskakujące, to fakt, że sędziowie w Strasburgu zaakceptowali prawny manewr większości w Trybunale Impeachmentu. Sędziowie ci wyglądali jak zawodowi magicy w cyrku, zręcznie wyciągający nowe prawa i nowe przepisy z kapeluszy zamiast królików. Byłoby to może zabawne, gdyby nie miało negatywnego wpływu na obywateli krajów-sygnatariuszy Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Uzurpacja władzy przez ETPC w jednej sprawie po drugiej może mieć poważne konsekwencje polityczne. Zaufanie do tej instytucji ulega powolnej erozji.