Subscribe
Kwestia przestrzeni powietrznej Sahary Zachodniej przybrała krytyczny obrót w stosunkach dyplomatycznych między Hiszpanią a Marokiem. Pomimo trwających dyskusji między dwoma rządami, sytuacja wydaje się rozwijać bez niezbędnej jasności, w środowisku naznaczonym nieprzejrzystością.
Przez lata przestrzeń powietrzna byłej hiszpańskiej kolonii była zarządzana przez kontrolerów ruchu lotniczego z Wysp Kanaryjskich, zgodnie z prawem międzynarodowym i pod nadzorem Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO), agencji ONZ.
Ujawniono jednak, że Maroko kontroluje obecnie od 15% do 20% tej przestrzeni powietrznej, sygnalizując znaczącą zmianę w zarządzaniu tym terytorium. Kwestia ta dotyczy nie tylko suwerenności tego obszaru, ale także wpływu na stosunki dwustronne i interesy gospodarcze Hiszpanii, zwłaszcza na Wyspach Kanaryjskich.
W marcu 2022 r. Hiszpania podjęła ważny krok w kierunku rozwiązania sporu o Saharę Zachodnią, zmieniając swoje stanowisko w sprawie planu autonomii zaproponowanego przez Maroko dla byłej kolonii. Decyzja ta, która zmieniła równowagę polityczną w regionie, doprowadziła do negocjacji między oboma krajami w sprawie tego, co nazwały „współzarządzaniem przestrzenią powietrzną”.
Szczegóły tych negocjacji pozostają tajne.
Ministerstwo Spraw Zagranicznych unikało podania szczegółów, tworząc niepewność zarówno polityczną, jak i wśród opinii publicznej. W międzyczasie podjęto konkretne działania, które wzmacniają wpływ Rabatu na ten obszar, takie jak jednostronne ustanowienie stref zakazu lotów i zmiana oznaczeń ICAO dla lotnisk w Saharze Zachodniej, co dodatkowo komplikuje sytuację.
Faktyczna cesja przestrzeni powietrznej na rzecz Maroka jest znacząca, zwłaszcza w kontekście gospodarczym, takim jak Wyspy Kanaryjskie, region, którego rozwój opiera się na turystyce i połączeniach lotniczych.
Eksperci i lokalni politycy obawiają się, że jeśli Maroko przejmie pełną kontrolę nad żeglugą powietrzną w regionie, może nałożyć ograniczenia lotów lub zmienić trasy, które negatywnie wpłyną na region.
Pomimo obaw, socjalistyczny rząd Pedro Sáncheza zachował niejednoznaczne stanowisko.
Minister Albares zaprzeczył w parlamencie doniesieniom o zbliżającym się transferze przestrzeni powietrznej, odrzucając obawy jako „plotki” i zapewniając, że istnieje „jasna mapa drogowa” między dwoma krajami.
W tym kontekście sytuacja staje się jeszcze bardziej skomplikowana z powodu wykorzystywania przez Maroko przestrzeni powietrznej Sahary Zachodniej do działań wojskowych, co wpłynęło na bezpieczeństwo ruchu lotniczego na tym obszarze. Wewnętrzne raporty Aeny i innych hiszpańskich władz lotniczych podkreślają trudności w zarządzaniu ruchem lotniczym na tych obszarach, z mnożącymi się incydentami i brakiem komunikacji między zaangażowanymi stronami.
Istnienie niebezpiecznych stref, aktywowanych jednostronnie przez Maroko bez koordynacji z Hiszpanią, zwiększyło zagrożenie dla bezpieczeństwa w regionie. Działania te, w połączeniu z niemożnością zagwarantowania usług poszukiwawczych i ratowniczych w niektórych częściach Sahary Zachodniej, podkreślają techniczne i dyplomatyczne wyzwania, przed którymi stoi Hiszpania w zarządzaniu regionem. Wyzwania te są dodatkowo pogarszane przez jednostronne działania Maroka, które nadal zmniejszają zdolność Hiszpanii do utrzymania kontroli nad przestrzenią powietrzną.
Podczas gdy hiszpańskie władze twierdzą, że negocjacje ograniczają się do technicznego zarządzania przestrzenią powietrzną, jednostronne działania Maroka i brak przejrzystości hiszpańskiego rządu budzą coraz większe obawy.
Sytuacja pozostaje niepewna, a w miarę kontynuowania negocjacji ryzyko dla bezpieczeństwa i stabilności regionu wydaje się rosnąć. Kluczem będzie sposób zarządzania tymi dyskusjami i stopień przejrzystości, jaki rząd Sáncheza zdecyduje się zapewnić społeczeństwu i władzom lokalnym.
Utrzymująca się nieprzejrzystość wokół tych negocjacji jest niepokojąca, ponieważ brak jasnej komunikacji tylko pogłębia niepewność Hiszpanii i jej regionów bezpośrednio dotkniętych tą kwestią. Stawka jest wysoka, a rozwiązanie sporu o przestrzeń powietrzną Sahary Zachodniej może mieć trwałe konsekwencje dla dynamiki politycznej, gospodarczej i bezpieczeństwa między Hiszpanią a Marokiem.