Kompas konkurencyjności: Komisja stawia na bardziej ekologiczną politykę

Ursula von der Leyen, przewodnicząca Komisji Europejskiej, podczas swojego niedawnego przemówienia w Davos wzmocniła zaangażowanie Europy we wspieranie dynamicznego otoczenia biznesowego. Przedstawiła „Kompas Konkurencyjności”, mapę drogową mającą na celu wzmocnienie konkurencyjności Unii Europejskiej (UE) w ciągu najbliższych pięciu lat. Strategia ta, opracowana przy udziale byłego premiera Włoch Mario Draghiego, ma na celu przyspieszenie innowacji, promowanie dekarbonizacji i zwiększenie odporności gospodarczej w obliczu zmieniających się wyzwań geopolitycznych i gospodarczych. Kompas Konkurencyjności opiera się na trzech kluczowych filarach: innowacjach, dekarbonizacji i bezpieczeństwie. Mając na uwadze zmiany klimatu i zrównoważony rozwój środowiska na czele globalnych priorytetów, UE wyznaczyła ambitne cele w ramach paktu na rzecz czystego przemysłu. Inicjatywa ta ma na celu wspieranie energochłonnych gałęzi przemysłu, takich jak przemysł stalowy, cementowy i chemiczny, w spełnianiu surowszych norm środowiskowych bez poświęcania konkurencyjności. Głównym celem tego paktu jest obniżenie kosztów energii przy jednoczesnym zachęcaniu do przyjmowania czystych technologii, umożliwiając tym samym europejskiemu przemysłowi utrzymanie pozycji lidera w zakresie zrównoważonej produkcji. Drugim głównym celem Kompasu Konkurencyjności jest innowacyjność. Europa od dawna słynie z wysokich standardów w dziedzinie badań i rozwoju, ale istnieje rosnąca presja, aby przekształcić tę wiedzę w wiodące na rynku technologie i usługi. UE dąży do wzmocnienia swoich ekosystemów innowacji, w szczególności poprzez wspieranie start-upów oraz małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), które często napotykają bariery związane z finansowaniem, skalowalnością i złożonością przepisów. Wspierając innowacje w różnych branżach, UE ma nadzieję skuteczniej konkurować z globalnymi potęgami technologicznymi. Trzeci filar – bezpieczeństwo i odporność – nabrał pilnego charakteru w świetle ostatnich wydarzeń, takich jak pandemia COVID-19 i trwająca wojna na Ukrainie. Kryzysy te uwypukliły nadmierną zależność Europy od zewnętrznych źródeł krytycznych zasobów, takich jak energia, surowce i zaawansowane technologie. Aby zmniejszyć tę podatność na zagrożenia, UE dąży do dywersyfikacji łańcuchów dostaw poprzez nawiązywanie partnerstw z krajami, w tym Szwajcarią, członkami Mercosuru i Meksykiem. Sojusze te będą koncentrować się na zrównoważonym handlu i dostępie do kluczowych zasobów, pomagając Europie zabezpieczyć jej autonomię energetyczną i technologiczną. Aby osiągnąć cele nakreślone w Kompasie Konkurencyjności, Komisja Europejska zidentyfikowała pięć kluczowych działań, z których trzy w szczególności wyróżniają się swoim znaczeniem: Pierwsze działanie obejmuje ograniczenie biurokracji, która od dawna stanowi przeszkodę dla przedsiębiorstw, zwłaszcza MŚP. Przedsiębiorstwa te często zmagają się z nadmiernymi wymogami administracyjnymi, które hamują wzrost i konkurencyjność. W odpowiedzi Komisja zamierza zmniejszyć 25% istniejących obowiązków regulacyjnych, usprawniając procesy i umożliwiając MŚP skupienie się na innowacjach i ekspansji. Druga ważna inicjatywa koncentruje się na eliminacji barier na rynku wewnętrznym. Wprowadzenie ram „Regime 28” zharmonizuje przepisy podatkowe, pracownicze i upadłościowe we wszystkich państwach członkowskich UE. Upraszczając transgraniczne operacje biznesowe, UE dąży do stworzenia bardziej zintegrowanego i konkurencyjnego jednolitego rynku.

Wreszcie, piąte działanie nadaje priorytet wzmocnionej koordynacji polityki. Uznając, że rozdrobnione wysiłki utrudniają postęp, Komisja wprowadzi nowe narzędzia koordynacji w celu wspierania współpracy między państwami członkowskimi. Narzędzia te będą wspierać rozwój i wdrażanie ponadnarodowych projektów o znaczeniu europejskim, ułatwiając inwestycje na dużą skalę i innowacje, które przyniosą korzyści całemu regionowi. Kompas Konkurencyjności spotyka się jednak z krytyką, zwłaszcza ze strony grup obrońców środowiska. Krytycy twierdzą, że zmniejszenie biurokracji i uproszczenie przepisów może osłabić inne ważne polityki UE, w szczególności te związane z ochroną środowiska i transformacją energetyczną. Grupy te wyraziły obawy, że priorytetowe traktowanie wzrostu gospodarczego i innowacji może odbyć się kosztem zrównoważonego rozwoju. W odpowiedzi na te obawy von der Leyen potwierdziła, że UE nie pójdzie na kompromis w kwestii swoich zobowiązań środowiskowych. Podkreśliła, że Europejski Zielony Ład pozostaje kamieniem węgielnym programu Komisji, a proponowane reformy mają na celu uzupełnienie, a nie podważenie celów UE w zakresie neutralności klimatycznej. Włączenie zrównoważonego rozwoju do Kompasu Konkurencyjności odzwierciedla przekonanie Europy, że wzrost gospodarczy i ochrona środowiska mogą i muszą iść w parze. Ta kompleksowa strategia sprawia, że UE jest liderem w globalnym wyścigu o konkurencyjność poprzez innowacje, dekarbonizację i bezpieczeństwo. Wspierając środowisko przyjazne dla biznesu i promując inwestycje, Europa dąży do wzmocnienia swoich fundamentów gospodarczych i budowania odporności na wstrząsy zewnętrzne. Wzmocniona współpraca poprzez umowy handlowe i zrównoważone partnerstwa jeszcze bardziej wzmocni zdolność UE do rozwoju w szybko zmieniającym się globalnym krajobrazie.