Kryzys na linii Izrael-Hamas: Nieustanna walka o pokój i wolność

Nieco ponad tydzień temu świat obudził niewyobrażalnie straszny widok ataku terrorystycznego przeprowadzonego przez Hamas w Izraelu. Od tego czasu dowiedzieliśmy się, że około 1300 osób zostało zmasakrowanych z zimną krwią, a kilka tysięcy innych zostało rannych przez uzbrojonych strzelców, którym udało się przedostać przez izraelskie instalacje obronne na granicy ze Strefą Gazy. Tragiczne wydarzenie zostało porównane do ataków Al-Kaidy na World Trade Center, które miały miejsce ponad dwie dekady temu i przez wielu uważane jest za najczarniejszy dzień w całej historii państwa Izrael. Zrozumienie, jak dokładnie mogło do tego dojść, z pewnością zajmie trochę czasu, ale aby uzyskać jak najbardziej przejrzysty obraz całej sytuacji, konieczne jest dogłębne przyjrzenie się skomplikowanym i brutalnym relacjom między Izraelem a Hamasem.

Konflikt między Izraelem a Hamasem to długotrwała i głęboko zakorzeniona kwestia, która od dziesięcioleci przyciąga międzynarodową uwagę i niepokój. Konflikt ten, zakorzeniony w sporach historycznych, politycznych i terytorialnych, ma daleko idące konsekwencje dla mieszkańców regionu i globalnej geopolityki.

Aby w pełni zrozumieć kryzys na linii Izrael-Hamas, musimy najpierw przyjrzeć się kontekstowi historycznemu, który doprowadził do wybuchu konfliktu. Korzenie tego problemu sięgają końca XIX i początku XX wieku, kiedy to żydowscy imigranci zaczęli przenosić się do Palestyny. Ten napływ żydowskich osadników doprowadził do napięć z ludnością arabską, powodując różne starcia i spory.

Plan podziału ONZ z 1947 r. miał na celu podzielenie Palestyny na oddzielne państwa żydowskie i arabskie, ale spotkał się z oporem ze strony narodów arabskich, przygotowując grunt pod wojnę arabsko-izraelską w 1948 roku. Wojna ta zakończyła się zawieszeniem broni, pozostawiając Izraelowi kontrolę nad znaczną częścią terytorium Palestyny, co doprowadziło do wysiedlenia setek tysięcy palestyńskich Arabów. Okres ten zapoczątkował kwestię uchodźców palestyńskich, która pozostaje głównym punktem spornym w konflikcie między Izraelem a Hamasem.

Jednym z najbardziej krytycznych aspektów kryzysu izraelsko-hamskiego jest kontrola nad terytoriami, w szczególności Strefą Gazy i Zachodnim Brzegiem Jordanu. Strefa Gazy, wąska przybrzeżna enklawa, była punktem zapalnym konfliktu i pozostaje bastionem Hamasu, palestyńskiej grupy bojowników.

Hamas, utworzony w 1987 r. podczas pierwszej intifady, jest odgałęzieniem Bractwa Muzułmańskiego. Organizacja łączy w sobie skrzydła polityczne i wojskowe i jest oddana wyzwoleniu całej historycznej Palestyny, opowiadając się za niepodległym państwem palestyńskim i opierając się izraelskiej okupacji. Działania bojowników, w tym ataki rakietowe na Izrael, są stałym źródłem napięć w regionie.

Z drugiej strony, Zachodni Brzeg jest kontrolowany przez Autonomię Palestyńską, kierowaną przez Fatah. Jednak nawet na Zachodnim Brzegu istnieją napięcia między Fatahem a Hamasem, co dodatkowo komplikuje sytuację.

Jednym z najbardziej niepokojących aspektów konfliktu izraelsko-hamskiego jest powtarzający się cykl przemocy. Okresowe starcia i operacje wojskowe spowodowały znaczne straty w ludziach i cierpienie zarówno Izraelczyków, jak i Palestyńczyków. Konflikt z 2014 r., znany jako operacja Protective Edge, pochłonął ponad 2200 palestyńskich i 73 izraelskich ofiar śmiertelnych.

Przed tragicznymi wydarzeniami z ostatniej soboty,⁷ października, ostatnia poważna eskalacja konfliktu miała miejsce w maju 2021 r., kiedy napięcia przerodziły się w 11-dniową wojnę. Ten ostatni wybuch spowodował znaczne zniszczenia i ofiary po obu stronach, z ponad 250 Palestyńczykami i 12 Izraelczykami zabitymi. Skala zniszczeń i kryzys humanitarny, który nastąpił, przyciągnęły szeroką uwagę międzynarodową.

Zrozumienie podstawowych przyczyn kryzysu izraelsko-hamskiego jest niezbędne dla wszelkich wysiłków zmierzających do jego rozwiązania. Niektóre z kluczowych podstawowych kwestii obejmują:

1. Spory terytorialne: Trwająca walka o kontrolę nad terytoriami i granicami pozostaje kluczową kwestią w konflikcie. Izraelczycy i Palestyńczycy mają konkurencyjne roszczenia do ziemi, w tym Wschodniej Jerozolimy, Zachodniego Brzegu i Strefy Gazy.
2. Kwestia uchodźców: Wysiedlenie palestyńskich uchodźców w 1948 r. i ich potomków nadal stanowi punkt sporny. Palestyńczycy domagają się prawa do powrotu, podczas gdy Izrael twierdzi, że stanowi to zagrożenie demograficzne dla jego żydowskiej większości.
3. Podział polityczny: Podział między Fatahem i Hamasem, zarówno pod względem politycznym, jak i terytorialnym, osłabił zdolność palestyńskich przywódców do prowadzenia skutecznych negocjacji z Izraelem.
4. Obawy o bezpieczeństwo: Głównym zmartwieniem Izraela jest bezpieczeństwo jego obywateli. Zagrożenia bezpieczeństwa często spotykają się z reakcją militarną, co eskaluje konflikt.
5. Blokady i sankcje: Izrael nałożył blokadę na Strefę Gazy od 2007 roku, co w połączeniu z międzynarodowymi sankcjami sparaliżowało gospodarkę regionu i ograniczyło przepływ towarów i ludzi.

Wysiłki mające na celu rozwiązanie kryzysu na linii Izrael-Hamas przybierały przez lata różne formy, angażując zarówno podmioty regionalne, jak i międzynarodowe. Organizacja Narodów Zjednoczonych, Stany Zjednoczone i Unia Europejska były zaangażowane w inicjatywy pokojowe, ale osiągnięcie trwałego pokoju okazało się nieuchwytne.

Porozumienia z Oslo, podpisane w latach 90-tych, były znaczącym krokiem w kierunku pokoju, ale nie doprowadziły do ostatecznego rozwiązania. Kolejne negocjacje i plany pokojowe, takie jak szczyt w Camp David w 2000 roku i konferencja w Annapolis w 2007 roku, również nie doprowadziły do trwałego porozumienia.

W 2021 r. porozumienia Abrahama, w których pośredniczyły Stany Zjednoczone, doprowadziły do normalizacji stosunków dyplomatycznych między Izraelem a kilkoma krajami arabskimi. Chociaż inicjatywa ta miała na celu odizolowanie Hamasu i zmniejszenie jego wpływów, podkreśliła również zmieniającą się dynamikę w regionie.

Ponadto Egipt odegrał rolę w pośredniczeniu w zawieszeniu broni i negocjacjach między Izraelem a Hamasem. Jednakże, chociaż te tymczasowe rozejmy przynoszą ulgę dotkniętej ludności, nie rozwiązują one podstawowych kwestii konfliktu.

Kryzys na linii Izrael-Hamas to głęboko zakorzeniony i wieloaspektowy konflikt, który ma poważne konsekwencje humanitarne, polityczne i w zakresie bezpieczeństwa. Konflikt ma swoje korzenie w wydarzeniach, które miały miejsce 75 lat temu i można argumentować, że Hamas istnieje wyłącznie z powodu tego, co Palestyńczycy nazywają Nakbą – słowo, które dosłownie oznacza „katastrofę” i jest używane w odniesieniu do ich wysiedlenia w 1948 roku.

Droga do pokoju w konflikcie izraelsko-palestyńskim zawsze była złożona i wymagająca. Zeszłotygodniowy atak znacznie skomplikował sytuację, a osiągnięcie trwałego rozwiązania wymaga zajęcia się podstawowymi kwestiami leżącymi u podstaw konfliktu. Reakcja Izraela na ostatni kryzys była niezwykle trudna, do tej pory spowodowała tysiące ofiar po stronie palestyńskiej i prawdopodobnie spowoduje o wiele więcej, ponieważ według władz izraelskich jest to dopiero początek długiej i trudnej operacji, której ostatecznym celem jest całkowite zniszczenie Hamasu.

Jedynym sposobem na rozwiązanie kryzysu w perspektywie krótko- i długoterminowej są bezpośrednie negocjacje między zaangażowanymi stronami. Kompleksowe porozumienie pokojowe powinno dotyczyć takich kwestii jak granice, uchodźcy, bezpieczeństwo i status Jerozolimy. Społeczność międzynarodowa powinna odgrywać konstruktywną rolę w ułatwianiu negocjacji i zapewnianiu sprawiedliwego i zrównoważonego procesu. Wszystkie strony muszą przestrzegać prawa międzynarodowego i standardów praw człowieka. Naruszenia po obu stronach, w tym masowe ataki na ludność cywilną i nieproporcjonalne użycie siły, powinny zostać zbadane i wyeliminowane.

Ponieważ atak ten był bezprecedensowy pod względem skali, zakresu i liczby ofiar, reakcja Izraela z pewnością będzie bezprecedensowa pod względem skali i intensywności. Wielu innych zginie, zanim zaangażowane strony w ogóle rozważą usiąść do rozmów. Być może najtragiczniejszym aspektem całej tej sytuacji jest fakt, że niewinna krew, zarówno izraelska, jak i palestyńska, zmieni kolor ziemi, którą obie strony cenią i pożądają, na ciemnoczerwony.