Subscribe
Problem smogu nadal stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego w Europie, z szacunkową liczbą 330 000 zgonów rocznie przypisywanych tej formie zanieczyszczenia powietrza.
W odpowiedzi na taki stan zagrożenia zdrowia, instytucje Unii Europejskiej zatwierdziły niedawno szereg środków mających na celu drastyczne obniżenie poziomów zanieczyszczeń powietrza, w celu ochrony zdrowia obywateli i promowania czystszego i bardziej zrównoważonego środowiska. Po intensywnych negocjacjach w Brukseli, rządy 27 państw członkowskich i Parlament Europejski osiągnęły historyczne porozumienie w sprawie nowej dyrektywy, która ustanawia bardziej rygorystyczne limity dla drobnych cząstek (PM2.5 i PM10) i dwutlenku azotu (NO2), zanieczyszczeń znanych z negatywnego wpływu na zdrowie ludzi. Dyrektywa ta, będąca częścią szerszego pakietu „Zero zanieczyszczeń” przedstawionego przez Komisję Europejską w 2022 r., ma na celu drastyczne zmniejszenie liczby przedwczesnych zgonów spowodowanych zanieczyszczeniem powietrza, dążąc do 55% redukcji do 2030 r.
Wśród głównych postanowień nowej dyrektywy jest znaczna redukcja rocznych wartości granicznych dla drobnych cząstek PM2,5 i dwutlenku azotu NO2. W szczególności roczne wartości graniczne zostaną zmniejszone o ponad połowę, odpowiednio z 25 do 10 mikrogramów na metr sześcienny dla PM2,5 i z 40 do 20 mikrogramów na metr sześcienny dla NO2. Stanowi to ważny krok w kierunku ochrony zdrowia publicznego i zmniejszenia ryzyka związanego z długotrwałym narażeniem na te zanieczyszczenia.
Ponadto dyrektywa przewiduje wdrożenie większej liczby punktów pobierania próbek jakości powietrza w miastach, w celu dokładniejszego monitorowania i oceny poziomów zanieczyszczenia powietrza oraz podejmowania na czas środków naprawczych. Celem jest uczynienie informacji o jakości powietrza bardziej dostępnymi dla społeczeństwa, dostarczając jasnych wskazówek na temat objawów związanych ze szczytami smogu i potencjalnymi zagrożeniami dla zdrowia. Kolejnym kluczowym elementem dyrektywy jest ustanowienie prawa do odszkodowania dla obywateli, którzy doznali uszczerbku na zdrowiu z powodu zanieczyszczenia powietrza. Oznacza to, że obywatele będą mieli prawo do odszkodowania, jeśli rządy krajowe naruszą unijne przepisy dotyczące zanieczyszczenia powietrza, zapewniając większą odpowiedzialność i ochronę za szkody spowodowane zanieczyszczeniem.
Porozumienie polityczne wprowadza jednak pewną elastyczność dla krajów członkowskich, które mogą poprosić o przedłużenie terminu osiągnięcia nowych limitów do 2030 r., maksymalnie o dziesięć lat. Możliwość ta jest uzależniona od spełnienia określonych warunków i może być przyznana tylko w przypadkach, gdy osiągnięcie nowych poziomów zanieczyszczeń wymaga znacznych zmian w istniejącej infrastrukturze, takich jak wymiana przestarzałych domowych systemów grzewczych. Wreszcie, dyrektywa stanowi, że normy jakości powietrza zostaną poddane przeglądowi do 2030 r., a następnie co najmniej co pięć lat, zapewniając stały monitoring i okresową rewizję norm w oparciu o nowe dane naukowe i wytyczne Światowej Organizacji Zdrowia. Opieka zdrowotna. Zatwierdzenie tej nowej dyrektywy stanowi znaczący krok w kierunku stworzenia zdrowszego i bardziej zrównoważonego środowiska w Europie, ale konieczne będzie zapewnienie skutecznego wdrożenia i rygorystycznego monitorowania w celu zapewnienia zgodności z nowymi limitami zanieczyszczenia powietrza oraz ochrony zdrowia i dobrego samopoczucia obywateli Europy. Może to wymagać znacznych inwestycji w nowe technologie i infrastrukturę, a także przyjęcia ukierunkowanych polityk i zachęt w celu promowania przejścia na czystsze i bardziej zrównoważone źródła energii. Ponadto ważne będzie aktywne zaangażowanie społeczeństwa obywatelskiego, organizacji ekologicznych i sektora prywatnego w proces wdrażania nowych przepisów i przyjmowania bardziej zrównoważonych i przyjaznych dla środowiska praktyk. Podnoszenie świadomości społecznej i edukacja będą miały kluczowe znaczenie dla promowania bardziej ekologicznych zachowań i przyczyniania się do większej świadomości zagrożeń dla zdrowia związanych z zanieczyszczeniem powietrza.
Kluczowe będzie zatem promowanie badań i rozwoju innowacyjnych rozwiązań w celu zmniejszenia emisji zanieczyszczeń i poprawy jakości powietrza, w tym na przykład rozwój bardziej skutecznych technologii kontroli emisji, promowanie zrównoważonej mobilności i przyjęcie bardziej ekologicznych praktyk rolniczych. Wreszcie, konieczne będzie ciągłe monitorowanie skuteczności nowych przepisów i dostosowywanie ich, w razie potrzeby, w oparciu o nowe dane naukowe i dostępne najlepsze praktyki, przy stałym zaangażowaniu instytucji europejskich i rządów krajowych w zapewnienie ochrony zdrowia publicznego i ochrony środowiska dla przyszłych pokoleń.
Walka ze smogiem i zanieczyszczeniem powietrza wymaga zbiorowego i skoordynowanego zaangażowania na wszystkich szczeblach, od Unii Europejskiej po władze lokalne i indywidualnych obywateli. Tylko dzięki zintegrowanemu i opartemu na współpracy podejściu możemy mieć nadzieję na stworzenie czystszego, bezpieczniejszego i bardziej zrównoważonego środowiska dla wszystkich.