Perspektywa rozwoju farm wiatrowych w Irlandii

Wystarczy tylko zadrapać powierzchnię, aby ujawnić poziom rozdźwięku, jaki istnieje w Irlandii między politycznymi zobowiązaniami do szybkiej rozbudowy śródlądowych farm wiatrowych a pragnieniem lokalnych, w przeważającej mierze wiejskich, społeczności, aby się od nich uwolnić lub przynajmniej ograniczyć ich liczbę.

Plany rozwoju morskiej energetyki wiatrowej są również kwestionowane w Irlandii, choć w znacznie mniejszym stopniu. Ogólnie rzecz biorąc, w Irlandii nie było skoordynowanego sprzeciwu politycznego wobec zobowiązania podjętego w ramach irlandzkiego Planu Działań na rzecz Klimatu 2024 do osiągnięcia co najmniej 5 GW mocy zainstalowanej w morskiej energetyce wiatrowej do 2030 roku. Tam, gdzie pojawiła się krytyka, była ona zasadniczo skierowana na postrzegane tempo rozwoju i prawdopodobieństwo, że cele w zakresie morskiej energetyki wiatrowej nie zostaną osiągnięte.

Jeśli chodzi o rozwój śródlądowych farm wiatrowych, nie jest to zjawisko nowe. Nie można go również scharakteryzować jako sprzeciwu wobec tego, co wielu w Irlandii zaczęło postrzegać jako nadmierny zasięg zielonej polityki w kształtowaniu niemal każdego aspektu życia narodowego i społecznego. Wiemy o tym, ponieważ sprzeciw wobec farm wiatrowych jako samodzielnej kwestii znacznie poprzedza skuteczne unicestwienie irlandzkiej parlamentarnej Partii Zielonych w wyborach powszechnych w 2024 roku.

Już w 2014 r. BBC informowało, że w Irlandii powstało co najmniej 100 grup opozycyjnych sprzeciwiających się rozwojowi farm wiatrowych w lokalnych społecznościach od czasu uruchomienia w 1992 r. pierwszej komercyjnej farmy wiatrowej w Bellacorrick, Co Mayo.

W tym kontekście warto zauważyć, że do czerwca 2016 r. Irlandzkie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej informowało, że w Republice Irlandii działało tylko 206 farm wiatrowych.

Znaczna część sprzeciwu, zarówno wtedy, jak i teraz, koncentrowała się na postrzeganym zagrożeniu, jakie śródlądowe turbiny wiatrowe stanowią dla obszarów o wyjątkowym znaczeniu archeologicznym, naturalnym pięknie i ochronie dzikiej przyrody, zwłaszcza na etapie budowy.

Dodatkowe powtarzające się zastrzeżenia koncentrowały się na wpływie hałasu turbin na lokalne społeczności, odległościach i generowaniu migotania cienia, które tworzy ruchomy cień na mieszkaniach znajdujących się stosunkowo blisko turbin.

Obawy osiągnęły taki poziom, że w 2017 r. Grupa ds. Środowiska i Zdrowia Medycyny Publicznej irlandzkiego Health Service Executive (HSE) przeprowadziła kompleksowy przegląd dowodów. Przegląd koncentrował się w dużej mierze na ustaleniu, czy istnieją uzasadnione obawy dotyczące zdrowia publicznego wynikające z najbardziej skarżących się cech turbin wiatrowych, tj. związanych z hałasem i migotaniem cienia.

Przegląd wykazał, że chociaż anegdotycznie zgłaszano szereg skutków, nie było wówczas opublikowanych dowodów naukowych na poparcie tezy o niekorzystnym wpływie na zdrowie publiczne.

W odniesieniu do hałasu Grupa stwierdziła, że nie ma bezpośrednich dowodów na to, że narażenie na hałas z farm wiatrowych wpływa na zdrowie fizyczne lub psychiczne. Grupa odrzuciła również obawy dotyczące wpływu infradźwięków lub hałasu o niskiej częstotliwości z farm wiatrowych na zdrowie.

Jeśli chodzi o migotanie cienia, Grupa stwierdziła, że chociaż turbiny wiatrowe, podobnie jak wiele innych wysokich konstrukcji, mogą rzucać długie cienie, gdy słońce jest nisko, nie ma wystarczających bezpośrednich dowodów, aby wyciągnąć jakiekolwiek wnioski na temat związku między migotaniem cienia wytwarzanym przez farmy wiatrowe a negatywnymi skutkami zdrowotnymi. Komisja zgodziła się jednak, że zarówno hałas, jak i migotanie cienia mogą być „uciążliwe” dla osób mieszkających w pobliżu.

Grupa zdecydowanie wezwała do przeprowadzenia dalszych badań w celu zbadania wpływu farm wiatrowych na zdrowie publiczne. Zalecenie to ostatecznie skłoniło irlandzki Departament Środowiska, Klimatu i Komunikacji (DECC), który ponosi główną odpowiedzialność za kwestie związane z hałasem w środowisku, do wyznaczenia konsultantów ds. hałasu w maju 2023 r. w celu opracowania wszelkich zmian w aspekcie hałasu w wytycznych dotyczących rozwoju energetyki wiatrowej z 2006 r.

Pozytywne zmiany wprowadzono również w odniesieniu do kwestii związanych z migotaniem cienia od czasu opublikowania raportu przez Public Health Medicine Environment and Health Group w 2017 roku.

W 2019 r. ostatecznie opublikowano zaktualizowany projekt wytycznych dotyczących energii wiatrowej. Co ważne, w wytycznych zalecono, aby wyniki modelowania obliczeniowego pod kątem potencjalnego migotania cienia z każdej proponowanej inwestycji farmy wiatrowej towarzyszyły wszystkim wnioskom o planowanie przyszłego rozwoju energetyki wiatrowej.

Pozwoliło to również organowi planistycznemu (An Bord Pleanála) na nałożenie warunku(ów) w celu zapewnienia, że żaden istniejący lokal mieszkalny lub inna nieruchomość dotknięta migotaniem cienia nie doświadczy migotania cienia, jeśli odpowiedni model przewidywania migotania cienia wskazuje, że istnieje potencjał wystąpienia migotania cienia w jakimkolwiek lokalu mieszkalnym lub innej potencjalnie dotkniętej nieruchomości.

Jeśli migotanie cienia nie zostanie wyeliminowane, zgodnie z projektem wytycznych, dla każdego mieszkania lub innej potencjalnie dotkniętej nieruchomości, wówczas jasno określone środki, które przewidują automatyczne wyłączenie turbiny w celu wyeliminowania migotania cienia, powinny być wymagane jako warunek udzielenia pozwolenia.

Chociaż są to mile widziane postępy, to dla sprzeciwiających się społeczności i grup kampanii pozostaje kwestią frustracji, że irlandzki Departament Mieszkalnictwa, Samorządu Lokalnego i Dziedzictwa, który nadzoruje politykę w tym obszarze, nadal prowadzi ukierunkowany przegląd wytycznych dotyczących rozwoju energetyki wiatrowej z 2006 r., Które pozostają w mocy pomimo opublikowania zaktualizowanego projektu wytycznych w 2019 r.

Ostatnio uwaga skupiła się na szkodach i wpływie łopat turbin wiatrowych na środowisko, w szczególności w odniesieniu do ich bezpiecznej utylizacji i wyzwań, jakie stwarzają one dla środowiska, które rzekomo mają chronić przed szkodliwym działaniem toksycznych związków węgla.

Kwestia ta wciąż pozostaje na marginesie debaty na temat turbin wiatrowych w Irlandii i przynajmniej na razie większość zastrzeżeń nadal dotyczy „tradycyjnych” obaw, takich jak te poruszone powyżej.

Biorąc pod uwagę, że do końca 2025 r. w Irlandii ma zostać wycofanych 11 000 ton łopat turbin wiatrowych, jest mało prawdopodobne, aby sytuacja ta się utrzymała, a w rzeczywistości jest wysoce prawdopodobne, że przeciwnicy farm wiatrowych i lokalne społeczności wykorzystają sprzeciw środowiskowy przeciwko ich początkowemu rozwojowi.

Nie oznacza to, że irlandzki rząd nie zdaje sobie sprawy z wyzwań środowiskowych związanych z utylizacją łopat turbin wiatrowych.

Aby wypełnić swoje zobowiązania środowiskowe w tym obszarze, Irlandia zleciła Sustainable Energy Authority of Ireland udział w programie współpracy technologicznej Międzynarodowej Agencji Energetycznej na rzecz energii wiatrowej, w ramach którego prowadzone są badania nad sposobami zminimalizowania ilości odpadów pochodzących z łopat oraz nad tym, jak sprawić, by łopaty turbin wiatrowych w większym stopniu nadawały się do recyklingu.

IEA dość jasno określiła skalę wyzwania i otwarcie przyznała, że choć badania nad recyklingiem łopat turbin wiatrowych trwają od ponad dekady, rozwiązania w zakresie recyklingu są nadal rzadkie, a niewiele istniejących rozwiązań można wdrożyć na skalę przemysłową.

W rezultacie, jak zauważa IEA, w wielu krajach rozwiązania w zakresie recyklingu łopat turbin wiatrowych nie są dostępne.

W Irlandii i Irlandii Północnej istnieje ograniczona liczba prywatnych firm oferujących zrównoważone opcje wycofania z eksploatacji wycofanych z eksploatacji łopat, ale jest bardzo mało prawdopodobne, aby liczba ta była nawet bliska zaspokojenia zapotrzebowania na recykling szacowanych 11 000 ton łopat turbin wiatrowych, które mają zostać wycofane z eksploatacji do końca 2025 roku.

Opcje rozwiązania tego krytycznego deficytu zostały przedstawione przez IEA, z którą współpracuje Irlandia. Warianty te obejmują różne opcje, począwszy od „miękkiego prawa” i „twardego prawa”, a skończywszy na egzekwowaniu poprzez przepisy prawa przetargowego określające wymogi dotyczące ponownego wykorzystania i recyklingu dla producentów turbin wiatrowych.

Opcja ogólnoeuropejskiego zakazu składowania odpadów została również zaproponowana przez organizację branżową Wind Europe, ale jak zauważyła IEA, taki ruch nie ma większego sensu, jeśli procesy technologiczne nie są jeszcze wdrożone na wymaganą skalę, aby efektywnie kosztowo radzić sobie z odpadami z łopat turbin wiatrowych. Jak słusznie sugeruje IEA, doprowadziłoby to jedynie do składowania ogromnych ilości odpadów obojętnych.

Na szczeblu rządowym IEA zgłosiła koncepcję wymogów przetargowych dotyczących obiegu zamkniętego. Opcja ta umożliwiłaby wdrożenie wymogów gospodarki o obiegu zamkniętym w odniesieniu do odpadów z łopat turbin wiatrowych w inicjowanych przez rząd przetargach na prawo do rozwoju i prowadzenia farm wiatrowych.

Niezależnie od tego, jaka opcja zostanie ostatecznie przyjęta w celu sprostania złożonym wyzwaniom technicznym związanym z utylizacją łopat turbin, oczywiste jest, że kwestia ta będzie w coraz większym stopniu obecna w dyskursie publicznym, zwłaszcza teraz, gdy nowy rząd Irlandii właśnie odnowił swoje zobowiązanie do osiągnięcia 80% produkcji energii elektrycznej w Irlandii ze źródeł odnawialnych, w tym wiatru do 2030 roku.

Program rządowy nowej irlandzkiej administracji zawiera również zobowiązanie do zapewnienia wprowadzenia polityki mającej na celu usprawnienie modernizacji i przedłużenia żywotności istniejących lądowych farm wiatrowych, których żywotność dobiega końca. Fakt, że nie wspomniano o 11 000 ton łopat turbin wiatrowych, które są kluczowym elementem tych farm wiatrowych zbliżających się do końca ich życia, nie pozostał niezauważony.

Z perspektywy ogółu społeczeństwa podejrzewam jednak, że nie pozostanie to niezauważone przez dłuższy czas, zwłaszcza jeśli opcja składowania odpadów będzie realizowana w pobliżu obszarów mieszkalnych.