Subscribe
Podczas gdy kraje Unii Europejskiej, takie jak Hiszpania, ustaliły już swoje harmonogramy wycofywania lub zamykania elektrowni jądrowych, Polska poczyniła znaczący krok w kierunku budowy swojej pierwszej elektrowni jądrowej, projektu, który będzie oznaczał transformację w jej krajobrazie energetycznym.
Na początku swojej prezydencji w Radzie UE, polski rząd zatwierdził finansowanie w wysokości do 60,2 mld złotych (14,7 mld dolarów) na projekt jądrowy, który nadal zależy od zatwierdzenia przez Unię Europejską (UE). Projekt ten jest kluczowym elementem krajowej strategii dywersyfikacji koszyka energetycznego, zmniejszenia zależności od węgla i zagranicznych surowców oraz zapewnienia stabilnych dostaw energii w przyszłości.
Elektrownia jądrowa, która ma mieć moc 3,75 gigawata, zostanie zbudowana na wybrzeżu Bałtyku i jest uważana za kluczową dla przyszłości energetycznej Polski. Polski rząd zatwierdził ustawę, która pozwoli na podwyższenie kapitału PEJ Sp. z o.o., państwowej spółki odpowiedzialnej za budowę i eksploatację elektrowni. Środek ten umożliwi rządowi przekazanie PEJ obligacji lub gotówki zgodnie z harmonogramem inwestycji.
To tylko kolejny krok w długim procesie zmierzającym do budowy elektrowni. Chociaż rząd zatwierdził finansowanie, projekt nadal zależy od autoryzacji Komisji Europejskiej, która obecnie ocenia wniosek Polski o pomoc publiczną na jego sfinansowanie. Pomoc państwa obejmuje nie tylko zastrzyki kapitałowe, o których mowa powyżej, ale także kontrakt na różnicę w cenie energii z elektrowni oraz gwarancje państwowe dla zadłużenia PEJ. Komisja Europejska, która reguluje pomoc publiczną w UE, wyraziła w zeszłym miesiącu wątpliwości co do tego, czy projekt jest zgodny z unijnymi zasadami pomocy publicznej.
Wojciech Wrochna, polski urzędnik rządowy odpowiedzialny za infrastrukturę, wyjaśnił, że rozmowy z UE mogą potrwać ponad rok. W międzyczasie Polska przyspiesza proces, aby uniknąć dalszych opóźnień. Celem jest podpisanie ostatecznej umowy z Westinghouse Electric Co. i Bechtel Group Inc, dwoma głównymi wykonawcami projektu, po uzyskaniu zgody UE.
Projekt energetyki jądrowej stał się jednym z głównych celów Polski w zakresie zapewnienia długoterminowych dostaw energii. Kraj historycznie polegał na węglu do wytwarzania energii elektrycznej, ale starsze elektrownie węglowe zbliżają się do końca okresu eksploatacji, a polski rząd zamierza zastąpić je czystszymi i bardziej zrównoważonymi źródłami energii. Energia jądrowa jest postrzegana jako jedna z najlepszych opcji zapewnienia skutecznej transformacji energetycznej, zapewniając stałe, niskoemisyjne źródło energii, które może zastąpić część mocy wytwórczych, które zostaną utracone wraz z zamknięciem elektrowni węglowych.
W tym względzie należy pamiętać, że sam Parlament Europejski zadeklarował w 2022 r. podczas sesji parlamentarnej, że energia jądrowa powinna być uważana za zieloną energię, więc sprzeciw Komisji wobec decyzji Polski nie wydaje się być jedną z opcji.
Celem polskiego rządu jest ukończenie budowy elektrowni jądrowej do 2036 roku. Do tego czasu energia jądrowa może zyskać jeszcze większe znaczenie na całym świecie, ponieważ rosnące zapotrzebowanie na stałe dostawy energii napędzane przez sztuczną inteligencję i inne technologie skłania wiele krajów do ponownego rozważenia swojego stanowiska w sprawie energii jądrowej. Co więcej, w skali globalnej krajobraz się zmienia, a energia jądrowa jest ponownie postrzegana jako kluczowe rozwiązanie zapewniające niezawodne i zrównoważone dostawy energii elektrycznej.
Projekt nie jest jednak pozbawiony wyzwań. Komisja Europejska jest tradycyjnie ostrożna, jeśli chodzi o wsparcie finansowe państwa dla projektów energetyki jądrowej, co spowodowało niepewność co do rentowności pomocy, którą Polska chce otrzymać. Unijne przepisy dotyczące pomocy państwa mają na celu zapewnienie, że dotacje nie zakłócają konkurencji na wewnętrznym rynku europejskim, a Komisja prowadzi dochodzenie, aby upewnić się, że wsparcie finansowe dla polskiej elektrowni jądrowej nie narusza tych zasad.