Rosnący front krajów UE przeciwko jednolitemu funduszowi WPR

W ostatnich miesiącach dyskusja na temat przyszłości Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) zajęła centralne miejsce w instytucjach europejskich.

W Brukseli coraz więcej państw członkowskich sprzeciwia się pomysłowi połączenia funduszy WPR z innymi programami w kolejnym długoterminowym budżecie UE (2028-2034). Propozycja ta, przedstawiona przez Komisję Europejską, wzbudziła poważne obawy kilku rządów, które obawiają się osłabienia strategicznej autonomii sektora rolnego. Od Francji po Belgię, przez Austrię i Luksemburg, wiele europejskich stolic wyraziło swój sprzeciw podczas ostatniego posiedzenia Rady UE ds. Pomysł zintegrowania ponad 500 obecnie oddzielnych programów, w tym funduszy spójności i funduszy rolnych, w jeden „fundusz krajowy” został odrzucony przez wielu przedstawicieli politycznych.

Francuska minister rolnictwa Annie Genevard podkreśliła znaczenie utrzymania dedykowanego budżetu dla WPR, z odpowiednimi zasobami, aby sprostać przyszłym wyzwaniom. Według Genevard, konieczne jest zachowanie „wspólnego charakteru WPR” i uniknięcie włączenia jej do jednego funduszu, który mógłby rozproszyć środki dla sektora rolnego. Włochy również zdecydowanie opowiedziały się przeciwko łączeniu WPR z innymi funduszami europejskimi. Podsekretarz stanu ds. rolnictwa, Patrizio Giacomo La Pietra, powtórzył poparcie włoskiego rządu dla „silnej” WPR, z oddzielnym budżetem i odpowiednimi zasobami. Stanowisko to podziela hiszpański minister Luis Planas Puchades, według którego WPR musi zachować „własną osobowość i dobre zaplecze finansowe”. Inne kraje, takie jak Belgia i Austria, wyraziły podobne obawy. Belgijski szef rolnictwa David Clarinval ostrzegł, że jakakolwiek redukcja funduszy może zagrozić strategicznej autonomii europejskiego sektora rolnego. Austria, ze swojej strony, powtórzyła potrzebę utrzymania WPR jako wspólnej polityki, unikając ryzyka rozdrobnienia na 27 odrębnych polityk krajowych. Luksemburg i Grecja również wyraziły swoje poparcie dla niezależnej WPR, podkreślając znaczenie zapewnienia autonomicznego budżetu, który nie zostanie wchłonięty przez większy i mniej konkretny fundusz na potrzeby rolnictwa. Podczas gdy wiele państw członkowskich zajęło jasne stanowisko, Niemcy nie wyraziły jeszcze ostatecznej opinii. Odchodzący minister rolnictwa, Cem Özdemir, wziął udział w swoim ostatnim spotkaniu ministerialnym bez oficjalnego zabrania głosu w tej sprawie. Debata na temat przyszłości WPR w Niemczech pozostaje zatem w toku, w oczekiwaniu na utworzenie nowego rządu, który może wpłynąć na europejski budżet rolny w nadchodzących latach. Ze swojej strony komisarz ds. rolnictwa, Janusz Wojciechowski, nie odpowiedział bezpośrednio na obawy zgłaszane przez różne państwa członkowskie. Powiedział jednak, że jest „dość uspokojony” interwencjami, które usłyszał i wyraził przekonanie, że następna WPR będzie miała wystarczający budżet. Pomysł włączenia funduszy rolnych do szerszego kontenera finansowego jest bardzo niepokojący dla sektora. WPR jest podstawowym narzędziem wspierania europejskich rolników, zapewniania stabilności rynku i zachowania bezpieczeństwa żywnościowego na kontynencie. Gdyby fundusze przeznaczone na rolnictwo miały zostać połączone z innymi programami, istniałoby ryzyko rozproszenia środków i zmniejszenia bezpośredniego wsparcia dla rolników. Co więcej, reforma, która osłabiłaby WPR, mogłaby mieć negatywne konsekwencje dla innowacji w sektorze, zrównoważonego rozwoju środowiska i zdolności państw członkowskich do sprostania wyzwaniom związanym ze zmianami klimatu i globalną konkurencyjnością.

Kolejne wieloletnie ramy finansowe UE zostaną określone w nadchodzących miesiącach, a oficjalna propozycja spodziewana jest latem. W międzyczasie debata na temat WPR będzie nadal zajmować centralne miejsce w europejskiej agendzie politycznej. Kraje sprzeciwiające się jednolitemu funduszowi będą nadal zabierać głos, aby zapewnić, że rolnictwo pozostanie niezależnym priorytetem w budżecie UE. Stanowisko państw takich jak Francja, Włochy, Hiszpania, Belgia i Austria pokazuje, że istnieje szeroki konsensus co do potrzeby zachowania odrębnego budżetu dla WPR. Nie wiadomo jednak, jakie będzie ostateczne stanowisko Komisji Europejskiej i jakie kompromisy mogą pojawić się w trakcie negocjacji.

Wspólna Polityka Rolna jest istotnym elementem europejskiej gospodarki i bezpieczeństwa żywnościowego kontynentu. Pomysł połączenia funduszy rolnych z funduszami innych programów grozi osłabieniem całego sektora, zmniejszeniem wsparcia dla rolników i naruszeniem strategicznej autonomii UE w zakresie produkcji żywności. Rosnący sprzeciw wobec tej propozycji ze strony wielu państw członkowskich jest wyraźnym sygnałem: WPR musi pozostać niezależną polityką, z dedykowanymi zasobami i strukturą gwarantującą jej skuteczność. W nadchodzących miesiącach dyskusje na szczeblu europejskim będą miały kluczowe znaczenie dla określenia przyszłości rolnictwa na kontynencie i zapewnienia, że potrzeby sektora zostaną odpowiednio uwzględnione w następnym budżecie UE.

Alessandro Fiorentino