Subscribe
W europejskim krajobrazie politycznym grupa Europejskich Konserwatystów i Reformatorów (ECR) – do której należą takie partie jak włoskie Fratelli d’Italia i polski PiS – stanowi jedną z najbardziej dynamicznych i rosnących sił. Najnowsze badanie *Polling Europe*, przeprowadzone w marcu 2025 r. na próbie ponad 5000 obywateli UE, przedstawia szczegółowy portret opinii publicznej na temat głównych kwestii politycznych i instytucjonalnych. W szczególności raport podkreśla stanowisko wyborców ECR w odniesieniu do zaufania do sądownictwa i stosunków ze Stanami Zjednoczonymi, zwłaszcza z Donaldem Trumpem.
Zaufanie do sądownictwa: Wyborcy ECR są najbardziej sceptyczni w Europie
Jedno z głównych pytań ankiety dotyczy niezależności systemu sądownictwa. Tylko 22% wyborców Partii Konserwatywnej i Reformatorskiej uważa, że wymiar sprawiedliwości w ich kraju jest niezależny, w porównaniu ze średnią europejską wynoszącą 36%. Jest to najniższy odsetek wśród wszystkich grup politycznych. Co więcej, 73% wyborców ECR postrzega sądownictwo jako będące pod wpływem władzy politycznej, a aż 32% uważa je za całkowicie podporządkowane polityce.
Ten sceptycyzm znajduje również odzwierciedlenie w poziomie zaufania. Mniej niż jedna trzecia wyborców ECR (29%) twierdzi, że ufa swojemu systemowi sądowniczemu, podczas gdy 68% wyraźnie twierdzi, że nie ufa. Ponownie, jest to najniższy wynik wśród głównych grup europejskich: dla porównania, 57% wyborców Europejskiej Partii Ludowej (EPL) wyraża zaufanie, a wśród Zielonych liczba ta wzrasta do 60%.
Ten rozdźwięk ujawnia rozdźwięk między instytucjami sądowniczymi a znaczną częścią konserwatywnego i suwerenistycznego elektoratu, który postrzega sądownictwo nie jako neutralny instrument, ale jako upolitycznioną władzę, często postrzeganą jako wrogą ruchom populistycznym i nacjonalistycznym.
Niedawne wyroki skazujące Le Pen we Francji i Georgescu w Rumunii spotkały się ze zdecydowaną dezaprobatą europejskich konserwatystów, coraz bardziej zaniepokojonych poszanowaniem demokracji i suwerenności ludu.
Relacje z Trumpem: ECR na trzecim miejscu pod względem popularności
Kolejny kluczowy punkt ankiety dotyczy tego, jak partie europejskie są postrzegane w odniesieniu do byłego prezydenta USA Donalda Trumpa. Na pytanie, które partie są najbliżej związane z Trumpem, 17% Europejczyków wskazało ECR, plasując ją na trzecim miejscu po Patriotach (26%) i suwerenistycznym sojuszu Europa Suwerennych Narodów (24%).
We Włoszech liczba ta jest znacznie wyższa: 38% Włochów kojarzy ECR – uosabianą głównie przez Fratelli d’Italia – z Trumpem. W Hiszpanii postrzeganie jest mniej wyraźne (15%), podczas gdy w Polsce – ojczyźnie PiS – związek jest bardziej solidny (27%). Z kolei w krajach Europy Północnej związek między ECR a Trumpem jest znacznie słabszy, co sygnalizuje podział kulturowy między regionami UE.
Należy powiedzieć, że związek między europejskimi konserwatystami a Trumpem to nie tylko sympatia polityczna, ale także zgodność ideologiczna: skupienie się na suwerenności narodowej, krytyka europejskich elit oraz nacisk na bezpieczeństwo, imigrację i rolę tradycji. ECR przedstawia się zatem jako pomost między europejskim konserwatyzmem a amerykańskim Trumpizmem.
Porównanie z innymi grupami europejskimi
EPL, historycznie znajdująca się w centrum równowagi instytucjonalnej w Europie, utrzymuje umiarkowane stanowisko: 43% jej wyborców uważa sądownictwo za niezależne, a 57% ufa systemowi. Wśród Socjalistów i Demokratów (S&D) zaufanie jest jeszcze wyższe, przy 57% wyrażających zaufanie i tylko 40% wyrażających nieufność. Zieloni i centryści z Odnowionej Europy wykazują najwyższy poziom zaufania (odpowiednio 60% i 50%), potwierdzając korelację między postępowymi poglądami a entuzjazmem instytucjonalnym.
Po przeciwnej stronie, obok ECR, znajdują się Patrioci (tacy jak Rassemblement National, Vox, Fidesz) i sojusz ESN (Alternative für Deutschland, Reconquête), które podzielają ten sam sceptycyzm wobec instytucji UE i silny nacisk na tożsamość narodową. Wyborcy tych grup wykazują jeszcze niższy poziom zaufania: tylko 29% dla Patriotów i ESN, a ponad 60% wyraża nieufność.
Włoski przypadek: Fratelli d’Italia między nieufnością a centralnością
We Włoszech ECR jest reprezentowany głównie przez Fratelli d’Italia, obecnie w rządzie. Włoskie dane są zgodne z trendami europejskimi, z pewnymi różnicami krajowymi. Tylko 29% Włochów wierzy w niezależność sądownictwa, podczas gdy 63% uważa, że jest ono pod wpływem politycznym. Zaufanie do systemu wynosi 45%, ale 49% nadal wyraża nieufność.
Znaczące postrzeganie bliskości z Trumpem (38%) sugeruje, że włoski elektorat ECR postrzega go jako model przywództwa alternatywny dla europejskiego głównego nurtu. Jednak to ideologiczne pokrewieństwo może okazać się mieczem obosiecznym, szczególnie w kontekście kontynentalnym, gdzie Trumpizm głęboko polaryzuje opinię publiczną.
Raport Polling Europe przedstawia obraz EKR silnego w swojej bazie wyborczej, ale coraz bardziej odizolowanego od konsensusu instytucjonalnego. Jej wyborcy nie ufają władzom sądowniczym, przychylnie patrzą na Trumpa i postrzegają instytucje europejskie jako siły, które należy zrównoważyć, jeśli nie wręcz przeciwstawić. Gdy Europa zmierza do wyborów w 2025 r. w obliczu rosnących napięć między suwerenistami a federalistami, rola ECR będzie kluczowa: czy będzie królem, czy siłą zakłócającą? Zadecyduje o tym urna wyborcza.