Wojna na Bliskim Wschodzie, która wybuchła w ostatnich tygodniach, ponownie zwróciła uwagę Europy na możliwość ataków terrorystycznych na Zachodzie.
Oprócz dobrze znanych i aktywnych grup terrorystycznych istnieje inne, bardziej podstępne i trudne do wykrycia zagrożenie, reprezentowane przez uśpione komórki terrorystyczne. Takie podmioty, często składające się ze zradykalizowanych jednostek, siedzą w cieniu, czekając na odpowiedni moment do działania. Uśpiona komórka terrorystyczna to grupa zradykalizowanych osób, zwykle powiązanych z organizacją terrorystyczną, które działają potajemnie w społeczeństwie przyjmującym, czekając na rozkaz lub okazję do przeprowadzenia ataków terrorystycznych. Osoby te mogą prowadzić pozornie normalne życie, starając się unikać uwagi sił bezpieczeństwa i agencji wywiadowczych. Ich działalność może obejmować zarówno rekrutację i propagandę, jak i planowanie i przeprowadzanie ataków.
Radykalizacja jest złożonym procesem, który prowadzi jednostki do przyjęcia ekstremistycznych i brutalnych ideologii, a nierówności ekonomiczne i społeczne mogą podsycać poczucie niesprawiedliwości i gniewu, popychając niektórych ludzi w kierunku ekstremizmu jako sposobu na zajęcie się tym, co postrzegają jako systemową niesprawiedliwość. Izolacja społeczna, zwłaszcza w przypadkach, gdy jednostki czują się marginalizowane przez społeczeństwo, może uczynić je bardziej podatnymi na ekstremistyczną propagandę.
Internet oferuje podatny grunt dla rozprzestrzeniania się ekstremistycznych ideologii dzięki stronom internetowym, mediom społecznościowym i forom internetowym, które mogą łatwo dotrzeć do dużej liczby odbiorców i rekrutować osoby do radykalnych celów. Traumatyczne doświadczenia, takie jak utrata bliskiej osoby lub doświadczanie dyskryminacji, mogą popchnąć niektórych ludzi w stronę radykalizmu jako sposobu na wyładowanie gniewu i żalu. Wpływ zradykalizowanych przyjaciół, rodziny lub znajomych może być decydującym czynnikiem we wrogiej transformacji jednostki, która już szuka poczucia przynależności i może być przyciągana do organizacji ekstremistycznych, które oferują jasną i jednolitą tożsamość.
Kryzysy polityczne i konflikty międzynarodowe mogą podsycać radykalizację, prowadząc jednostki do wspierania lub dołączania do grup terrorystycznych walczących o określone cele. W ostatnich latach Europa była sceną licznych ataków terrorystycznych, ale zagrożenie ze strony uśpionych komórek terrorystycznych staje się coraz bardziej widoczne. Komórki te często składają się z osób, które dorastały na kontynencie lub które powróciły ze stref wojennych, takich jak Bliski Wschód, gdzie dołączyły do grup terrorystycznych, takich jak ISIS lub Hamas, organizacja, która stała się coraz bardziej aktywna po ataku w Izraelu. Ich obecność w społecznościach europejskich stanowi poważne wyzwanie dla sił bezpieczeństwa i agencji wywiadowczych.
Zradykalizowane jednostki w terrorystycznych komórkach uśpionych są często mistrzami w unikaniu uwagi władz, żyjąc w pozornie normalny sposób, unikając podejrzanych zachowań, które mogłyby prowadzić do śledztwa prowadzonego przez siły bezpieczeństwa. Radykalizacja jest procesem wewnętrznym, który nie zawsze jest widoczny na zewnątrz. Osoby mogą zradykalizować się online lub poprzez osobiste relacje, co utrudnia władzom identyfikację osób stanowiących zagrożenie.
Walka z uśpionymi komórkami terrorystycznymi musi odbywać się zgodnie z prawami człowieka oraz przepisami krajowymi i międzynarodowymi, co sprawia, że proces identyfikacji, nadzoru i zatrzymywania podejrzanych osób jest bardziej złożony. Niektóre zradykalizowane osoby mogą mieć wiele obywatelstw, co dodatkowo komplikuje proces dochodzenia i ewentualnego aresztowania. Władze muszą nieuchronnie koordynować działania z zaangażowanymi krajami, aby sprostać temu wyzwaniu, a w wielu przypadkach współpraca jest mniejsza niż to konieczne. Uśpione komórki terrorystyczne wykorzystują również nowoczesne technologie do komunikowania się i planowania ataków, co wymaga ciągłego aktualizowania zdolności wywiadowczych, aby skutecznie im przeciwdziałać. Władze muszą współpracować z firmami technologicznymi w celu zwalczania ekstremistycznej propagandy online i ograniczenia rozprzestrzeniania się radykalnych ideologii. Inwestowanie w badania i rozwój zdolności wywiadowczych ma kluczowe znaczenie dla wykrywania uśpionych komórek terrorystycznych, zanim będą mogły działać. Kontrola graniczna jest kluczowym aspektem w zarządzaniu przepływem zradykalizowanych osób, zarówno do, jak i z krajów europejskich.