Włochy, kraj bioróżnorodności: Naturalne dziedzictwo, które należy chronić

Włochy posiadają niezwykły rekord w Europie, będąc krajem o największej różnorodności żyjących gatunków i siedlisk przyrodniczych.

Z ponad 50% europejskich gatunków roślin i 30% europejskich gatunków zwierząt endemicznych, terytorium Włoch stanowi wyjątkowy skarb różnorodności biologicznej. To bogate dziedzictwo naturalne jest jednak często zagrożone przez działalność człowieka, zmiany klimatyczne i zaniedbania w zarządzaniu gruntami. Dzięki strategicznemu położeniu geograficznemu i różnorodności ekosystemów, Włochy stanowią naturalny pomost między Afryką a Europą, a także jeden z najważniejszych szlaków migracyjnych dla wielu gatunków ptaków. Kraj ten jest domem dla 85 rodzajów ekosystemów lądowych, od alpejskich lodowców po przybrzeżne mokradła, ale 68% z nich jest uważanych za zagrożone. Ponadto 30% gatunków występujących na terytorium Włoch jest zagrożonych wyginięciem. Obszary chronione, które obejmują 17% terytorium kraju i 11% obszarów morskich, stanowią pierwszy krok w ochronie tego dziedzictwa, ale obecne wysiłki są niewystarczające, aby sprostać wyzwaniom związanym ze zmianami klimatu i wpływem działalności człowieka. Aby podnieść świadomość społeczną na temat znaczenia różnorodności biologicznej i strategii ochrony, National Biodiversity Future Center (NBFC), we współpracy z National Research Council (CNR) i National Geographic Italy, zorganizowało wystawę zatytułowaną The Country of Biodiversity. Wystawa będzie otwarta dla publiczności od 20 stycznia do 30 kwietnia 2025 r. w siedzibie CNR w Rzymie. Wystawa prezentuje multimedialną trasę składającą się z pięciu sal, z wyborem pięćdziesięciu spektakularnych fotografii wykonanych przez kolektyw The Wild Line i kuratorowanych przez National Geographic. Wielkoformatowe obrazy podkreślają niezwykłą różnorodność włoskiej fauny i flory, oferując wyjątkową okazję do poznania bogactwa i kruchości ekosystemów tego kraju. Włochy, podobnie jak wiele innych obszarów Morza Śródziemnego, są uważane za gorący punkt zmian klimatycznych. Susza, pustynnienie, rosnące temperatury mórz i ekstremalne zjawiska pogodowe stanowią coraz poważniejsze zagrożenie dla stabilności ekosystemów. Czynniki te uzupełniają bezpośredni wpływ działalności człowieka, takiej jak urbanizacja, zanieczyszczenie i wylesianie. Zdjęcia prezentowane na wystawie opowiadają historie kultowych gatunków, takich jak niedźwiedź brunatny, wilk i ryś, ale także mniej znanych zwierząt, które odgrywają istotną rolę we włoskich ekosystemach. Każde zdjęcie zachęca odwiedzających do refleksji nad pilną potrzebą ochrony przyrody i rozważenia współzależności między działalnością człowieka a środowiskiem naturalnym. Ochrona włoskiej różnorodności biologicznej nie może być pozostawiona wyłącznie światu nauki lub polityki; musi stać się celem wspólnym dla całego społeczeństwa. Jak podkreśliła Maria Chiara Carrozza, przewodnicząca CNR, „ochrona ekosystemów przechodzi przez kulturę bioróżnorodności, rozległą i przekrojową”. Z tej perspektywy wystawa stanowi okazję do edukacji i podnoszenia świadomości, skierowaną do obywateli w każdym wieku, rodzin i studentów. Marco Cattaneo, dyrektor National Geographic Italy, podkreślił główne przesłanie wystawy: „Natura musi być chroniona w swojej złożoności. Bioróżnorodność naszego kraju jest kapitałem o nieocenionej wartości”.

Luigi Fiorentino, prezes NBFC, dodał, że inicjatywy takie jak ta mogą inspirować nowe pokolenia do rozwijania ciekawości naukowej i angażowania się w ochronę dziedzictwa naturalnego Włoch, zgodnie z zasadami zapisanymi w art. 9 włoskiej konstytucji. Włochy to kraj bogaty w różnorodność biologiczną, ale jego niezwykła różnorodność gatunków i siedlisk jest zagrożona przez czynniki globalne i lokalne. Inicjatywy takie jak wystawa „Kraj bioróżnorodności” mają zasadnicze znaczenie dla zwiększenia zbiorowej świadomości znaczenia ochrony tego wyjątkowego dziedzictwa. Zachowanie różnorodności biologicznej jest nie tylko imperatywem etycznym, ale także koniecznością, aby zapewnić długoterminową równowagę ekosystemów, od których jesteśmy zależni. Tylko dzięki wspólnemu wysiłkowi, angażującemu świat nauki, instytucje i obywateli, możliwa będzie ochrona i wzmocnienie tego naturalnego bogactwa dla przyszłych pokoleń.

Alessandro Fiorentino