Komisja Europejska dała zielone światło włoskiemu planowi konsolidacji finansów publicznych, uznając ten kraj za pozytywny przykład w ramach nowego Paktu Stabilności.
Ten ważny wynik stanowi znaczący krok naprzód dla Włoch, które widziały zarówno projekt manewru gospodarczego na 2025 r., jak i wieloletni plan wydatków zatwierdzony wraz z przedłużeniem ścieżki dostosowania do siedmiu lat. Wynik ten, jak podkreślił komisarz UE ds. gospodarki Paolo Gentiloni, łączy w sobie powagę fiskalną i wsparcie dla inwestycji publicznych.
Wiarygodny plan fiskalny
Według Komisji, włoski Program Stabilności i Budżetu (SBP) spełnia wymogi nowego Paktu Stabilności, definiując wiarygodną ścieżkę fiskalną zgodną z europejskimi zaleceniami. Ta pozytywna ocena opiera się na miesiącach negocjacji między Rzymem a Brukselą, podczas których włoski rząd pracował nad zapewnieniem, że jego propozycje będą zgodne z wymaganymi limitami wydatków. Włoski dokument planistyczny został uznany za „zgodny” z wytycznymi UE, co oznacza poprawę w porównaniu z poprzednim rokiem, kiedy DPB został oceniony jako „nie w pełni zgodny”. Sukces ten kontrastuje z trudnościami napotkanymi przez inne państwa członkowskie, notorycznie rygorystycznie kontrolujące rachunki publiczne. Kraje takie jak Holandia i Finlandia odrzuciły swoje wieloletnie plany, podczas gdy Niemcy otrzymały częściowo negatywną ocenę, co jest oznaką ponownego skupienia się UE na równowadze między rygorem fiskalnym a inwestycjami potrzebnymi do wzrostu. Minister gospodarki, Giancarlo Giorgetti, z zadowoleniem przyjął tę reakcję, podkreślając, że sukces ten jest owocem polityki gospodarczej opartej na powadze i trzeźwości. Włochy stoją przed złożonym wyzwaniem: redukcją długu publicznego bez uszczerbku dla wzrostu gospodarczego. W tym kontekście włoski plan wyróżnia się podejściem, które faworyzuje strategiczne inwestycje, bez poświęcania stabilności fiskalnej. Plan obejmuje wzrost inwestycji publicznych, które wzrosną z 3,5% PKB w 2023 r. do 3,8% w 2024 r., co pokazuje, że możliwe jest utrzymanie równowagi między dyscypliną fiskalną a rozwojem gospodarczym. Podejście to, podkreślone przez Gentiloniego, stanowi pozytywny przykład tego, jak można dążyć do konsolidacji fiskalnej bez uszczerbku dla przyszłości kraju.
Cele i zalecenia
Jednym z głównych celów wyznaczonych przez Włochy jest obniżenie wskaźnika deficytu do PKB poniżej 3% do 2026 r., zgodnie z traktatami europejskimi. Aby osiągnąć ten cel, wydatki pierwotne będą musiały rosnąć w sposób umiarkowany, z poszanowaniem ściśle określonych limitów: +1,3% w 2025 roku i +1,6% w 2026 roku. Ta ścieżka, w połączeniu ze skumulowaną tendencją wydatków pierwotnych na poziomie -0,7% w 2025 r. i +0,9% w 2026 r., ma na celu konsolidację rachunków publicznych w zrównoważony sposób. Komisja zaleciła, aby Włochy przestrzegały ścieżki wydatków określonej w planie i wdrożyły kluczowe reformy i inwestycje w celu wsparcia wzrostu gospodarczego i zapewnienia powodzenia planu wieloletniego. Interwencje te muszą zostać zakończone na czas, a pierwsze jakościowe informacje zwrotne pojawią się już w grudniu, wraz z nowym mechanizmem ostrzegania o zakłóceniach równowagi makroekonomicznej. Pozytywna ocena UE jest nie tylko wyrazem uznania dla pracy wykonanej przez włoski rząd, ale także oznaką wiary w przyszłość kraju. Zdolność do łączenia dyscypliny fiskalnej, reform strukturalnych i inwestycji publicznych jest postrzegana jako model odniesienia w UE. Kontekst europejski, naznaczony niepewnością geopolityczną i globalnymi wyzwaniami gospodarczymi, wymaga jednak stałej zdolności do adaptacji. Jak podkreślił Gentiloni, Unia Europejska musi pozostać zwinna i gotowa do reagowania na nieoczekiwane wstrząsy, jednocześnie wzmacniając swoją konkurencyjność i bezpieczeństwo gospodarcze. Zatwierdzenie włoskiego planu stanowi ważny krok dla kraju i pokazuje, że możliwe jest połączenie stabilności fiskalnej i wzrostu gospodarczego. Włochy, choć świadome czekających je wyzwań, prezentują się jako wiarygodny i zdeterminowany partner w Unii Europejskiej. Wynik ten, przy odpowiednim połączeniu rygoru i strategicznej wizji, może stanowić punkt zwrotny w zarządzaniu rachunkami publicznymi w perspektywie długoterminowej.
Alessandro Fiorentino