Zbliża się Europejski Tydzień Zdrowia Psychicznego 2024, a w tym roku temat „współtworzenia” wybrzmiewa ze szczególną siłą.
Jest to wezwanie do wspólnego działania, zaproszenie dla wszystkich, którym zależy na zdrowiu psychicznym, aby wspólnie opracować i wdrożyć polityki i programy mające na celu promowanie trwałego dobrostanu psychicznego dla wszystkich.
Rzeczywistość zdrowia psychicznego to złożona sieć wyzwań i możliwości, która obejmuje osoby w każdym wieku i ze środowisk społeczno-ekonomicznych. Od młodych ludzi po osoby starsze, od pracowników po rodziny – nikt nie jest odporny na wpływ zdrowia psychicznego. A ponieważ technologia i zmiany społeczne nadal zmieniają sposób, w jaki żyjemy, konieczne jest, abyśmy podchodzili do nowych wyzwań z nastawieniem na współpracę i innowacje.
Jednym z kluczowych punktów, które zostaną poruszone podczas Tygodnia Zdrowia Psychicznego 2024, będzie znaczenie wczesnych interwencji i szybkiego wsparcia. Zbyt często wczesne oznaki zaburzeń psychicznych są ignorowane lub pomijane, co z czasem prowadzi do poważniejszych problemów. Wspieranie kultury, w której ludzie czują się komfortowo prosząc o pomoc i otrzymując ją szybko, ma kluczowe znaczenie dla zdrowia psychicznego społeczeństwa.
Pod tym względem Unia Europejska poczyniła znaczne postępy w dziedzinie zdrowia psychicznego. W ramach programu EU4Health zainwestowano miliony euro w celu zidentyfikowania luk w istniejących usługach i budowania potencjału w sektorze zdrowia psychicznego. Szkolenie pracowników służby zdrowia i specjalistów, w tym nauczycieli i pracowników socjalnych, zostało uznane za krytyczny obszar, w który należy inwestować. Wyposażenie ich w umiejętności rozpoznawania i radzenia sobie z wyzwaniami związanymi ze zdrowiem psychicznym ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia sprawiedliwego i terminowego dostępu do opieki.
Innym kluczowym aspektem skutecznego współtworzenia jest zwalczanie stygmatyzacji i dyskryminacji związanej ze zdrowiem psychicznym. Zbyt często osoby cierpiące na problemy psychologiczne lub psychiatryczne spotykają się z uprzedzeniami i ostracyzmem społecznym, co może utrudniać im powrót do zdrowia i dobrego samopoczucia. Współpraca z władzami krajowymi w celu opracowania wytycznych i polityk promujących integrację i zrozumienie ma zasadnicze znaczenie dla stworzenia bardziej przyjaznego i wspierającego społeczeństwa dla wszystkich.
Zdrowie psychiczne nie może być jednak rozpatrywane wyłącznie na poziomie instytucjonalnym lub rządowym. Jest to zobowiązanie, które angażuje całą społeczność, od szkół po firmy, od organizacji społeczeństwa obywatelskiego po rodziny. Szkoły muszą być miejscami, w których młodzi ludzie nie tylko zdobywają wiedzę akademicką, ale także uczą się umiejętności życiowych, w tym zarządzania emocjami i odporności psychicznej. Miejsca pracy muszą być środowiskami, które promują dobre samopoczucie pracowników, zapewniając wsparcie i zasoby do radzenia sobie ze stresem i wypaleniem zawodowym.
Innym obszarem szczególnego zainteresowania jest zdrowie psychiczne grup szczególnie narażonych, takich jak dzieci i uchodźcy. Pandemia Covid-19 i inne globalne kryzysy pogłębiły istniejące nierówności, nadwyrężając zasoby i możliwości najbardziej narażonych społeczności. Niezbędne jest zapewnienie tym osobom wsparcia, którego potrzebują, aby sprostać wyjątkowym wyzwaniom, przed którymi stoją, zarówno poprzez dedykowane usługi w zakresie zdrowia psychicznego, jak i szerszą politykę, która zajmuje się podstawowymi przyczynami ich podatności na zagrożenia.
Promowanie badań i innowacji w zakresie zdrowia psychicznego ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia ciągłego postępu w leczeniu i zapobieganiu zaburzeniom psychicznym. Inwestowanie w programy badawcze, które badają nowe terapie i podejścia do leczenia, może prowadzić do bardziej skutecznych i ukierunkowanych rozwiązań dla osób cierpiących na problemy ze zdrowiem psychicznym.
Europejski Tydzień Zdrowia Psychicznego 2024 przypomina nam, że zdrowie psychiczne to wspólna odpowiedzialność, która wymaga zbiorowego zaangażowania. Tylko poprzez współtworzenie polityk, programów i praktyk, które promują zrozumienie, integrację i wsparcie, możemy mieć nadzieję na stworzenie przyszłości, w której każdy będzie mógł cieszyć się dobrym zdrowiem psychicznym. To ambitny cel, ale zdecydowanie warto do niego dążyć dla dobra wszystkich.
Alessandro Fiorentino