Subscribe
Nadchodzą nowe zmiany w budżecie UE
Komisja Europejska przedstawiła dziś pakiet zmian w budżecie UE mający na celu zwiększenie inwestycji w sektorze obronnym, przyspieszenie realizacji planu ReArm Europe i wzmocnienie „Gotowości obronnej 2030” nakreślonej w Białej Księdze Obrony Europejskiej. Cel jest dwojaki: uproszczenie dostępu do finansowania projektów strategicznych i lepsza koordynacja istniejących zasobów (Europejski Fundusz Obronny, Horyzont Europa, Cyfrowa Europa, polityka spójności) w celu rozwoju, wzmocnienia i innowacji zdolności obronnych w całej Unii.
-
STEP: od badań cywilnych do systemów obronnych
Sedno propozycji polega na rozszerzeniu zakresu platformy STEP (Strategic Technologies for Europe Platform), która do tej pory koncentrowała się na technologiach cywilnych, na priorytetowe technologie i produkty obronne wskazane w Białej Księdze. Oznacza to, że projekty badawczo-rozwojowe finansowane z Europejskiego Funduszu Obronnego (EDF), programu „Horyzont Europa” i programu „Cyfrowa Europa” będą kwalifikować się do otrzymania „pieczęci STEP”, która ułatwia im dostęp do dodatkowych linii finansowania i zwiększa ich widoczność wśród inwestorów publicznych i prywatnych.
Koordynacja technologii: będzie identyfikować i promować najnowocześniejsze projekty, które mają kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa Unii (sztuczna inteligencja, robotyka, zaawansowane czujniki, systemy dowodzenia i kontroli).
Dźwignia finansowa: będzie stymulować inwestycje na poziomie regionalnym i krajowym, również za pośrednictwem funduszy spójności (EFRR i FS), zapewniając mniej rozwiniętym regionom możliwość udziału w rozwoju technologicznej i przemysłowej bazy obronnej.
-
Innowacje i start-upy: EIC otwiera się na technologie podwójnego zastosowania
Dzięki rozporządzeniu w sprawie programu „Horyzont Europa” zakres Europejskiej Rady ds. Innowacji (EIC) zostanie rozszerzony o start-upy i MŚP zaangażowane w rozwój technologii podwójnego zastosowania i zastosowań wojskowych.
Celem jest wspieranie dynamicznego i konkurencyjnego ekosystemu, zdolnego do: przyspieszenia badań w zakresie sztucznej inteligencji i cyberbezpieczeństwa, wspierania produkcji innowacyjnych rozwiązań dla logistyki, konserwacji predykcyjnej i systemów autonomicznych, promowania dyfuzji rynkowej technologii opracowanych w kontekście podwójnego zastosowania.
Ta otwartość stanowi silny sygnał: świat nowych technologii nie ogranicza się już do celów czysto cywilnych, ale staje się kluczowym motorem zbiorowej europejskiej obrony.
-
Cyfrowa Europa i gigafabryki sztucznej inteligencji
Podobnie program „Cyfrowa Europa” (DEP) zostanie rozszerzony na zastosowania podwójnego zastosowania, ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju gigafabryk sztucznej inteligencji i zarządzania nimi. Obiekty te, zaprojektowane do produkcji algorytmów i platform AI na dużą skalę, będą miały zasadnicze znaczenie dla: zapewnienia dostępności zaawansowanych zdolności obliczeniowych w dziedzinie cywilnej i wojskowej, promowania przyjęcia technologii AI w zastosowaniach krytycznych (cyberobrona, symulacja operacyjna, zautomatyzowana konserwacja), opracowania interoperacyjnych rozwiązań między siłami zbrojnymi państw członkowskich.
-
Klauzula ochronna: elastyczność w funduszach spójności
Po raz pierwszy rozporządzenie wprowadza klauzulę ochronną do głównych instrumentów finansowania obronności, Europejskiego Funduszu Obronnego (EDF) i ustawy o wspieraniu produkcji amunicji (ASAP). Dzięki temu przepisowi państwa członkowskie będą mogły, na zasadzie dobrowolności, przenieść środki pierwotnie przeznaczone na spójność regionalną do jednego z dwóch programów. Pozwoli to na: szybkie reagowanie na sytuacje kryzysowe związane z produkcją amunicji i materiałów obronnych, skoncentrowanie inwestycji na strategicznych zdolnościach przemysłowych, wykorzystanie istniejących zasobów zamiast oczekiwania na nowe alokacje. Okres obowiązywania ASAP został również przedłużony do 31 grudnia 2026 r., przedłużając długoterminowe wsparcie dla produkcji amunicji.
-
Mobilność wojskowa i infrastruktura cyfrowa z CEF
Instrument „Łącząc Europę” (CEF) otrzymuje dwie ważne aktualizacje:
Infrastruktura mobilności wojskowej: rozporządzenie ułatwia transfer funduszy spójności do projektów kolejowych, drogowych i portowych, które ułatwiają szybkie przemieszczanie się sił zbrojnych w UE.
Zdolności cyfrowe podwójnego zastosowania: program cyfrowy CEF zostanie rozszerzony w celu finansowania infrastruktury chmurowej, sieci 5G i platform IoT z funkcjami bezpieczeństwa i niezawodności dostosowanymi zarówno do potrzeb cywilnych, jak i wojskowych. Innowacje te będą wspierać odporność logistyczną i cyberbezpieczeństwo europejskich sieci komunikacyjnych.
-
W kierunku zbiorczego pakietu uproszczeń w dziedzinie obronności
Dzisiejsze poprawki są częścią szerszej podróży: w czerwcu 2025 r. Komisja przedstawi zbiorczy pakiet uproszczeń w dziedzinie obronności. Jego celem będzie dalsze ograniczenie biurokracji, harmonizacja przepisów dotyczących zamówień publicznych i promowanie ogólnoeuropejskich spółdzielni przemysłowych, zapewniając szybsze, bardziej wydajne i ukierunkowane inwestycje między państwami członkowskimi.
Dzięki temu rozporządzeniu Unia Europejska wykorzystuje istniejące instrumenty finansowe w celu zbudowania prawdziwie zintegrowanej bazy technologicznej i przemysłowej w dziedzinie obronności. Dostosowanie STEP, EIC, Horyzontu Europa, Europy Cyfrowej i Funduszy Spójności obiecuje wzmocnić strategiczne zdolności EDTIB, wspierać innowacje podwójnego zastosowania i zapewnić europejskie bezpieczeństwo obronne, autonomię i konkurencyjność. Wyzwaniem jest teraz przełożenie tych intencji na konkretne projekty, zdolne do reagowania na nowe globalne zagrożenia i czyniące Europę wiarygodnym podmiotem zbiorowej obrony.
Alessandro Fiorentino