Subscribe
W maju 2021 r. Rada Europejska określiła 10 priorytetów Unii Europejskiej w walce z przestępczością zorganizowaną i niezorganizowaną na cykl EMPACT 2022-2025. W 2022 r. priorytety opracowane przez Unię Europejską doprowadziły do 9 922 aresztowań w państwach członkowskich, przejęcia ponad 180 mln euro i 62 ton narkotyków oraz wszczęcia 9 262 dochodzeń. Ponadto zidentyfikowano 4 019 ofiar handlu ludźmi i aresztowano 3 646 przemytników migrantów (źródło: https://www.consilium.europa.eu/). Interesujące liczby, ale z pewnością nie można ich uznać za osiągnięcie, zwłaszcza jeśli weźmie się pod uwagę ogromną skalę działalności związanej z handlem ludźmi na szlakach migracyjnych do europejskich wybrzeży Morza Śródziemnego. W przyszłym roku, wraz z wygaśnięciem cyklu EMPACT 2022-2025, priorytety zapisane na papierze przez europejskie kanclerstwa będą musiały zostać zaktualizowane, prawdopodobnie zgodnie z trendem głęboko zmienionego scenariusza międzynarodowego, stojącego przed zupełnie innymi wyzwaniami. Niestabilność u progu Europy otwiera nowe kanały migracji i przepływów przestępczych, podobnie jak możliwości i zagrożenia związane z wykorzystaniem nowych technologii – przede wszystkim sztucznej inteligencji, nie zapominając o kryptowalutach – otwierają nowe i zróżnicowane scenariusze dochodzeń.
Priorytety dla Europy na lata 2022-25
Zacznijmy od analizy tego, co Europa określiła jako swoje priorytety w zakresie walki z przestępczością zorganizowaną i poważną w cyklu EMPACT 2022-2025. Jak już wspomniano, jest to 10 różnych priorytetów, które mają na celu objęcie wszystkich spadków przestępczości i czynów przestępczych w krajobrazie europejskim.
Zaczyna się od walki z siatkami przestępczymi wysokiego ryzyka. Celem jest zidentyfikowanie i wyeliminowanie wszystkich siatek przestępczych charakteryzujących się użyciem przemocy, broni palnej, korupcji, zastraszania i prania dochodów z przestępstw za pośrednictwem zatopionych lub równoległych systemów finansowych. Coś, co w naszym kraju, niestety, znamy i z czym walczymy zbyt długo w naszej walce z różnymi rodzajami mafii. Jest to temat, w którym wiele europejskich kancelarii mogłoby spojrzeć na aktywa zaproponowane przez włoski rząd na międzynarodowych szczytach.
Absolutnie kluczowym tematem, zwłaszcza w obliczu zbliżających się terminów wyborów w głównych scenariuszach międzynarodowych, jest walka z cyberatakami. Niestety, odrzucenie priorytetu przedstawionego przez Unię Europejską nie wydaje się w pełni uwzględniać międzynarodowych scenariuszy i przestępczego zachowania niektórych krajów wobec zachodnich procesów demokratycznych. Na przykład nie ma odniesienia do fałszywych wiadomości i zagranicznej ingerencji w mediach społecznościowych w przededniu najważniejszych wyborów. W rzeczywistości ten drugi priorytet koncentruje się bardziej na zwalczaniu indywidualnych przestępców, którzy organizują cyberataki, ze szczególnym uwzględnieniem tych, którzy oferują usługi o charakterze przestępczym w Internecie. Spojrzenie, które być może powinno zostać rozszerzone na cały system, w tym przypadku.
Trzeci i piąty priorytet są niestety ściśle powiązane pod względem zjawisk, które mają na celu zlikwidować. Dotyczą one walki z handlem ludźmi, a raczej rozbijania siatek przestępczych, które rozwijają się dzięki tej działalności, oraz walki z przemytem migrantów. W szczególności przyglądają się wykorzystywaniu nieletnich i całemu systemowi zagrożeń dla pozostawionych rodzin, na które często narażone są ofiary handlu ludźmi. Działalność ta w coraz większym stopniu wykorzystuje również kanały cybernetyczne, zwłaszcza do rekrutowania nowych ofiar. Jeśli chodzi o migrantów, podejmowane są próby namierzenia sieci, która działa jako łącznik i ułatwia nielegalne przepływy migracyjne na całym szlaku migracyjnym, od miejsc pochodzenia migrantów do wybrzeży europejskich.
Czwarty priorytet dotyczy strasznego zjawiska, które niestety jest nadal obecne nawet w granicach Europy: wykorzystywania seksualnego dzieci w Internecie i poza nim. W tym obszarze celem jest zwalczanie produkcji i rozpowszechniania pornografii dziecięcej, ze szczególnym uwzględnieniem wykorzystywania dzieci w Internecie.
Następnie skupiono się na handlu narkotykami i siatkach przestępczych, które się nim zajmują. W tym sensie, również ze względu na międzynarodowe przepływy i charakter substancji na rynku europejskim, nie ma rozróżnienia między różnymi narkotykami, inicjując wszechstronne działania antynarkotykowe. Jest to walka, która nie może stracić na sile, zwłaszcza w kontekście europejskim.
Oszustwa, a także przestępstwa gospodarcze i finansowe są również priorytetem, nie tylko w Internecie, ale także w związku z podatkami akcyzowymi, własnością intelektualną, podrabianiem towarów lub praniem pieniędzy. Są to jednak ważne elementy, w odniesieniu do których konieczna jest również harmonizacja przepisów, zwłaszcza w przypadku ścigania przestępstw, które mogą obejmować kilka państw członkowskich. Zobowiązanie, którego w nowym kształcie, jaki Europa przyjmuje po wyborach w 2024 r., z pewnością nie można porzucić.
Kolejnym priorytetem jest przestępczość przeciwko środowisku, a także przestępstwa przeciwko mieniu, tj. rozboje i zorganizowane kradzieże, również związane z towarami luksusowymi (takimi jak pojazdy) i nielegalnym handlem dobrami kultury, aż po handel bronią palną i dostarczanie fałszywych dokumentów, jako element przekrojowy wszystkich innych priorytetów.
Nowa struktura europejska i wyzwania w zakresie bezpieczeństwa
Formowanie nowego Parlamentu Europejskiego po wyborach w czerwcu 2024 r., z jego inną dynamiką w porównaniu z poprzednim krajobrazem politycznym, będzie również musiało uwzględniać kwestie bezpieczeństwa i walki z przestępczością. Żądania narodów Europy są jasne, a kanclerze będą musieli wziąć pod uwagę to, czego domagają się obywatele Europy. Zwłaszcza w obliczu kryzysów, które wybuchły na granicach Unii Europejskiej w związku z wojną na Ukrainie, na Bliskim Wschodzie w związku ze Strefą Gazy, a głównie na południowym froncie Europy w związku z imigracją przez Morze Śródziemne. Walka z przestępczością zorganizowaną, wraz z zakończeniem cyklu EMPACT 2022-2025, będzie zatem wymagała nowej struktury i nowych priorytetów działania. Naturalnie, zadaniem Włoch będzie dążenie do tego, by podejście, które nasz kraj wypracował w walce z mafią i terroryzmem, zwyciężyło. Możemy mówić o tym, co sam rząd premiera Meloniego nazwał „modelem włoskim”. Nie można pominąć koncepcji współpracy między państwami członkowskimi w walce z przestępczością w granicach Unii Europejskiej. Musimy być gotowi i przygotowani – również na poziomie egzekwowania prawa – do stawienia czoła wszystkim zagrożeniom, które mogą pochodzić od sieci przestępczych, które obecnie działają na poziomie ponadnarodowym. Nie mamy już do czynienia z lokalnymi przestępcami, ale z prawdziwymi międzynarodowymi korporacjami przestępczości zorganizowanej. W ten sposób, oprócz pewności prawnej i karania – ponownie pracując nad harmonizacją systemów państw członkowskich – nawet ponad granicami, musimy dążyć do zwiększenia bezpieczeństwa obywateli Unii Europejskiej. Należy pamiętać, że w tych kwestiach włoskie ustawodawstwo stanowi prawdziwą awangardę, zwłaszcza w walce z przestępczością zorganizowaną.
Jest zatem całkiem jasne, na czym powinny koncentrować się priorytety kolejnego cyklu EMPACT. Przede wszystkim kluczowe znaczenie musi mieć zobowiązanie państw członkowskich UE do ułatwienia wymiany informacji między różnymi krajowymi prokuraturami. W związku z tym jedną z propozycji przedstawionych przez włoski rząd jest standaryzacja systemu przetwarzania danych. Ułatwi to porównywanie informacji i dotarcie do sedna wątków utkanych przez siatki przestępcze. Kolejnym krokiem może być jedynie zagwarantowanie, na poziomie cywilnym, wypełnienia zobowiązań w którymkolwiek z państw Unii. W rzeczywistości nie możemy uważać, że ktoś może być traktowany inaczej po przekroczeniu granicy. Wreszcie, jedną z kwestii, którą włoski rząd mocno odczuł i na którą zwrócił uwagę Unii Europejskiej, jest walka z fundamentalizmem religijnym i islamskim terroryzmem. Kwestia ta jest również silnie odczuwana przez pozostałe europejskie kancelarie i może stanowić ważny punkt w walce z przestępczością w kolejnych cyklach EMPACT.