Subscribe
Unia Europejska wyznaczyła znaczący punkt zwrotny w zarządzaniu międzynarodową ochroną migrantów.
Według Magnusa Brunnera, europejskiego komisarza do spraw wewnętrznych, beneficjenci ochrony międzynarodowej, którzy tymczasowo powrócą do kraju pochodzenia, ryzykują utratę prawa do takiej ochrony. Decyzja ta, ogłoszona w odpowiedzi na interpelację poselską, wywołała debatę na temat zarządzania imigracją i bezpieczeństwem na europejskich granicach. Kwestia ta wynika z refleksji nad dyrektywą 2011/95/UE, która reguluje uznawanie ochrony międzynarodowej. Magnus Brunner wyjaśnił, że aby cofnąć status uchodźcy, państwo członkowskie musi indywidualnie wykazać, że dana osoba przestała być uchodźcą. Dzieje się tak na przykład, gdy beneficjent ponownie korzysta z ochrony kraju, którego jest obywatelem. Pytanie parlamentarne, złożone przez niemieckiego eurodeputowanego Davida McAllistera z Europejskiej Partii Ludowej (EPP), koncentrowało się w szczególności na migrantach, którzy pomimo przyznania im ochrony w Niemczech, tymczasowo powrócili do krajów takich jak Afganistan i Syria. Według Brunnera, takie ruchy są sprzeczne z podstawową zasadą ochrony międzynarodowej, która zakłada niemożność powrotu do kraju pochodzenia z powodu prześladowań lub zagrożenia życia. Dyrektywa 2011/95/UE stanowi, że ochrona międzynarodowa może zostać cofnięta, gdy okoliczności uzasadniające jej uznanie przestaną istnieć. Jeśli migrant dobrowolnie powróci do kraju, z którego uciekł, może to oznaczać, że sytuacja nie jest już tak niebezpieczna, aby uniemożliwić mu powrót. Zasada ta musi być jednak stosowana indywidualnie dla każdego przypadku, starannie oceniając powody i okoliczności każdego powrotu. Nowa linia polityczna Komisji Europejskiej odzwierciedla potrzebę wzmocnienia wiarygodności unijnego systemu azylowego i migracyjnego. Budzi ona jednak wątpliwości natury etycznej i prawnej. Na przykład, tymczasowy powrót może być motywowany potrzebą pomocy członkom rodziny w potrzebie lub osobistymi sytuacjami kryzysowymi, bez implikowania znaczącej zmiany sytuacji bezpieczeństwa w kraju pochodzenia. Wizyta Magnusa Brunnera w Atenach podkreśla kluczową rolę Grecji jako punktu wejścia do Unii Europejskiej dla tysięcy migrantów. Podczas spotkania z greckim premierem Kyriakosem Mitsotakisem, Brunner powtórzył zobowiązanie Komisji do wspierania zarządzania granicami i migracji w duchu solidarności między państwami członkowskimi. Kluczowym tematem rozmów było wdrożenie Paktu o Azylu i Migracji, który ma na celu przedefiniowanie zarządzania przepływami migracyjnymi w UE. Wśród podkreślonych priorytetów komisarz podkreśliła potrzebę wzmocnienia powrotów migrantów o nieuregulowanym statusie, środek uznany za niezbędny do zapewnienia równowagi między solidarnością a odpowiedzialnością w ramach bloku. Pomimo deklarowanego celu, jakim jest zapewnienie sprawiedliwego i skutecznego systemu azylowego, nowa polityka UE w zakresie ochrony międzynarodowej wzbudziła obawy. Organizacje humanitarne i działacze na rzecz praw migrantów obawiają się, że wycofanie ochrony międzynarodowej dla osób tymczasowo powracających do kraju pochodzenia może narazić ludzi na większe ryzyko i jeszcze bardziej skomplikować i tak już złożony system azylowy. Kolejną obawą jest jednolite stosowanie przepisów we wszystkich państwach członkowskich.
W przypadku braku jasnych i wspólnych kryteriów istnieje ryzyko rozbieżnych interpretacji, które mogą podważyć spójność europejskiego systemu ochrony międzynarodowej. Decyzja Unii Europejskiej stanowi punkt zwrotny w zarządzaniu ochroną międzynarodową, stawiając nowe wyzwania zarówno przed migrantami, jak i państwami członkowskimi. Z jednej strony ma ona na celu zapewnienie bardziej rygorystycznego i wiarygodnego systemu; z drugiej strony konieczne jest, aby nowym środkom towarzyszyła dokładna ocena skutków humanitarnych i prawnych. Potrzeba zrównoważenia bezpieczeństwa, solidarności i odpowiedzialności pozostaje w centrum europejskiej debaty na temat imigracji. Wdrożenie paktu w sprawie azylu i migracji, wraz ze wzmocnieniem współpracy między państwami członkowskimi, będzie miało kluczowe znaczenie dla sprostania wspólnym wyzwaniom i zbudowania systemu, który będzie w stanie odpowiedzieć na potrzeby zarówno migrantów, jak i społeczności przyjmujących.
Alessandro Fiorentino